Be’ di hwn?

Rhifau ffôn, enwau, cyfeirnodau, dyddiadau – mi fyddaf yn dod o hyd iddyn nhw’n aml ar fy nesg. Neu, yn fwy cywir, ar dameidiau o bapur ar fy nesg. Mi fydda i’n nabod fy sgwennu fy hun, ac felly’n deall yn iawn mai fi sy’n gyfrifol amdanyn nhw. Mae’n debyg fy mod wedi sgriblan y rhan fwyaf o’r pethau hyn wrth sgwrsio dros y ffôn.

Ond wrth ddod o hyd iddyn nhw ddyddiau, wythnosau a misoedd yn ddiweddarach, mae llawer o’r nodiadau bach hyn yn annealladwy. Rhif ffôn pwy ydi hwn? Beth ar wyneb daear yw ystyr y rhes hon o lythrennau a rhifau? Weithiau, wedi hir ddyfalu, mi gofiaf pwy oedd yr enw hwn a’r dyddiad acw a pham fy mod wedi cofnodi teitl rhyw lyfr arbennig. Ond dro arall, bydd y cyfan yn drech na mi, a minnau’n methu’n glir â deall at beth mae’r nodiadau’n cyfeirio.

Doedd damhegion Iesu ddim yn hollol fel y nodiadau hyn, ond roedd gwaith deall arnynt hwythau. Doedd eu hystyr ddim yn gwbl amlwg ar unwaith i’r bobl a’u clywodd. Roedd hynny’n gwbl fwriadol wrth gwrs, gan fod Iesu eisiau i bobl feddwl am y pethau yr oedd o’n eu dweud. Roedd yn mynnu bod pobl yn chwilio am ystyr ei eiriau. Byddai hynny’n dangos eu bod o ddifrif ynglŷn ag ef. Byddai’n golygu hefyd y bydden nhw’n cofio a deall a gwerthfawrogi’r neges wedi iddyn nhw feddwl amdani a chanfod ei hystyr.

Ond roedd y ffaith ei fod yn cyflwyno ei neges ar ddamhegion yn golygu hefyd y byddai’r neges yn aros yn ddirgelwch i bobl nad oedd am drafferthu meddwl amdani na chwilio am ei hystyr. Roedd yn cyflwyno’r gwirioneddau mawr am Dduw a theyrnas nefoedd mewn ffordd a fyddai’n gorfodi pobl i feddwl drostynt eu hunain. Os yw pobl yn amharod i chwilio am ystyr ei eiriau, mae’r gyfrinach fawr y mae’r geiriau hynny’n ei chyhoeddi’n aros yn guddiedig iddyn nhw.

Mae yna elfen o bôs yng ngeiriau Iesu ac yn neges yr Efengyl. Ond yn wahanol i’r nodiadau blêr ac annealladwy ar fy nesg, y mae’n bosib deall geiriau Duw. Maen nhw’n gwneud synnwyr. Maen nhw’n dweud am gariad Duw. Ac mae yna help i’w deall. Oherwydd nid oes raid i’r un ohonom ymdrechu i ddeall geiriau Duw yn ein nerth ein hunain. Gallwn weddio ar Dduw i roi goleuni i ni ar ei eiriau ei hun.

Ydych chi erioed wedi teimlo bod geiriau’r Beibl yn anodd i’w deall? Ydych chi wedi chwysu drostynt wrth geisio deall beth y mae Duw yn ei ddweud wrthych? Os felly, daliwch i fyfyrio ac i weddio gan geisio goleuni Duw ar ddirgelion ei Efengyl a’i Air.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 26 Mehefin, 2011

Picnic

Picnic Ysgolion Sul Llanberis a Deiniolen 

ym Mharc Padarn

tua 11.45 o’r gloch

ar ôl Oedfa Deulu Llanberis

ddydd Sul nesaf, Mehefin 26

(yn festri Capel Coch os bydd yn dywydd gwlyb)

Croeso cynnes i bawb

 

Dowch â’ch picnic efo chi

Tynnu llygaid

Mae yna bethau annisgwyl yn digwydd yn ein hardal ni ein hunain ar brydiau, hyd yn oed mewn lle mor heddychol â Chwm-y-glo. Ac mae angen i ni fod yn ymwybodol o’r hyn sy’n digwydd.

Wrth gwrs, mae’n rhaid i mi ddweud hyn yn ofalus iawn, rhag eich dychryn a gwneud i chi feddwl bod yna gannoedd o gathod dall yn crwydro’r fro erbyn hyn. Mewn dau le gwahanol yr wythnos ddiwethaf (Cwm-y-glo oedd un ohonyn nhw) fe welais i, gefn dydd golau, gang o ddynion yn rhwygo llygaid cathod a’u tynnu o’u gwraidd. A chredwch neu beidio, er bod digon o bobl yn gweld y peth yn digwydd, wnaeth neb ddim o gwbl i geisio eu rhwystro.

Roedd gan y dynion reswm dros dynnu’r llygaid cathod. Mae’n bosib eu bod nhw am ail darmacio’r ffordd, a hynny’n golygu bod rhaid codi’r llygaid cathod o ganol y lôn cyn dechrau. Neu efallai bod yr hen lygaid wedi gwisgo, a bod angen gosod rhai newydd yn eu lle. Beth bynnag y rheswm, mae’n siŵr y bydd rhai newydd wedi eu gosod cyn bo hir gan fod y rhain mor bwysig o ran diogelwch y ffordd. Dyfais syml ond effeithiol iawn yw’r llygaid cathod sy’n adlewyrchu golau’r car yn nhywyllwch nos, gan ddangos canol y lôn a helpu cadw’r cerbydau, a phawb sy’n teithio ynddyn nhw, yn ddiogel.

Mae adnodau a gwirioneddau’r Beibl yn debyg i’r llygaid cathod gan eu bod yn help i’n cadw ar y llwybr diogel. Maen nhw yno i ddangos ffyrdd Duw i ni. O gadw’n golwg arnynt a’u dilyn, mae gobaith i ni gerdded y llwybrau y mae Duw’n dymuno i ni eu cerdded. Mae dilyn y llwybr yn anodd, os nad yn amhosib, heb gymorth y gwirioneddau hyn. Deddfau Duw a geiriau Iesu Grist yw’r canllawiau ar gyfer bywyd duwiol y Cristion.

Ond nid y deddfau a’r geiriau moel chwaith! Dyw’r llygaid cathod o ddim help i neb heb i olau’r cerbydau ddisgleirio arnynt. Ac mae geiriau’r Beibl yn farwaidd hefyd heb i oleuni Ysbryd Glân Duw ddisgleirio arnynt. Gallwn wybod y geiriau a bod yn gyfarwydd â’r adnodau; ond er mwyn iddynt fod yn ganllawiau ac yn rheol i’n bywydau, mae’n rhaid i’r Ysbryd Glân eu goleuo i’n deall ac i’n calonnau ni. Yr Ysbryd Glân sy’n gwneud y geiriau hyn yn fyw i ni, ac yn dangos eu gwerth a’u perthnasedd i’n bywydau ni ein hunain.

Ac yn wahanol i lygaid cathod y ffordd sy’n treulio ac yn cael eu hadnewyddu, nid yw gwirioneddau’r Beibl yn heneiddio o gwbl. Nid oes angen eu hadnewyddu na chwilio am rai newydd yn eu lle. Hen wirioneddau’r Beibl a’r Efengyl sydd eu hangen arnom o hyd, a’r Ysbryd yn eu goleuo o’r newydd er ein lles a’n diogelwch tragwyddol.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 19 Mehefin, 2011

Eiddigedd mawr

Mae prif wyliau’r Eglwys Gristnogol yn gwneud i mi ryfeddu a diolch a llawenhau wrth gofio’r hyn a wnaeth Duw drosom.  Dyna gyhoeddiad syfrdanol y Nadolig am y Duw mawr yn dod i’n byd mewn plentyn bach.  A dyna hanes rhyfeddol y Pasg wedyn am yr Arglwydd Iesu Grist yn rhoi ei fywyd yn aberth drosom ar y pren ac yn dod yn ôl o’r bedd yn fyw.  Mae’r cyfan yn gwneud i ni fod eisiau moli a chanmol a charu Duw.

Ond y Sulgwyn, yn fy mhrofiad i o leiaf, yw’r unig un o’r gwyliau sy’n gwneud i mi fod yn eiddigeddus o’r bobl oedd yn rhan o’r stori fawr. 

Gallaf ddarllen hanes y Nadolig heb deimlo’n eiddigeddus o’r bugeiliaid na’r doethion nac unrhyw un arall o gymeriadau’r stori.  Ac yn sicr ddigon, does yna ddim math o genfigen at y disgyblion a welodd eu harweinydd a’u hathro’n cael ei fradychu a’i draddodi i’w groeshoelio.  Ond fedraf fi ddim meddwl am y Sulgwyn heb deimlo’n eiddigeddus o’r apostolion sydd yng nghanol y stori a adroddir i ni yn ail bennod Llyfr yr Actau.

Mae’r hanes yn gyfarwydd i bawb sy’n gwybod unrhyw beth am ddechreuad yr Eglwys.  Ar Ddydd y Pentecost, daeth yr Ysbryd Glân at ddisgyblion yr Arglwydd Iesu Grist mewn ffordd ddramatig a chynhyrfus iawn.  Clywyd sŵn mawr fel gwynt; gwelwyd rhywbeth tebyg i dafodau tân yn disgyn ar bob un ohonynt; llanwyd hwy â’r Ysbryd Glân; a dechreusant siarad am Dduw a’i waith mewn ieithoedd nad oeddent yn gyfarwydd â hwy.  Mae’r cyfan yn gyffrous dros ben. Ond  er mor gyffrous y pethau hyn, nid dyna pam yr wyf yn eiddigeddus o’r bobl hyn a’u profiad ar y Pentecost.  

Mae’r rheswm dros f’eiddigedd i’w weld yn nes ymlaen yn yr hanes.  Wedi i Pedr bregethu ar Ddydd y Pentecost, fe ddigwyddodd rhywbeth arbennig iawn; rhywbeth oedd yn arwydd o’r hyn oedd i ddigwydd wedyn dros y canrifoedd.  Wedi gwrando ar Pedr, fe ddaeth pobl dan argyhoeddiad mawr fod rhaid iddynt droi at Iesu Grist.  Ac fe ddaeth oddeutu tair mil o bobl i gredu’r diwrnod hwnnw.

A dyna’n syml iawn pam yr wyf mor eiddigeddus.  Cafodd y rhain y  fraint o weld tair mil o bobl yn dod i gredu yn Iesu Grist mewn un diwrnod! Tair mil o bobl yn dod yn Gristnogion yn yr un lle mewn un dydd.  Dychmygwch y llawenydd os byddem ni’n cael y fraint o weld peth tebyg.  Gweddïwn heddiw i’r Ysbryd Glân gael ei roi mewn nerth; iddo ddod atom ac arnom, i’n gwneud yn dystion effeithiol i’r Arglwydd Iesu; ac iddo weithio trwom i ddod â thyrfa fawr o bobl i gredu yn y Gwaredwr.  Dan arweiniad ac yn nerth yr Ysbryd Glân, mae pethau mawr yn bosibl.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 12 Mehefin, 2011

Dim ond un

Dwy ras. A dim ond un yn rhedeg yn y naill a’r llall.

Draw yn Zurich, doedd dim angen i Sepp Blatter gnoi ei ewinedd wrth ddisgwyl canlyniad y bleidlais. Fo oedd yr unig ymgeisydd yn etholiad Llywyddiaeth FIFA, y corff sy’n rheoli pêl droed ar draws y byd. Wrth i gynrychiolwyr 208 o gymdeithasau pêl droed cenedlaethol fwrw eu pleidlais, doedd dim angen i Mr Blatter ddweud na gwneud dim, ond eistedd nôl yn braf i ddisgwyl awr fawr ei ail osod yn ei swydd.

Ac yn San Steffan, Huw Jones oedd yr unig ymgeisydd am swydd Cadeirydd S4C. A dyna lle’r oedd o’n cael ei holi gan gyd-gyfarfod y Pwyllgor Materion Cymreig a’r Pwyllgor Diwylliant a Hamdden. Un aelod ar ôl y llall yn ei holi’n fanwl am ei brofiad a’i gymwysterau a’i wleidyddiaeth a’i ddiddordebau a phob math o bethau eraill. Ac wedi awr a mwy o gyfweliad (y digwyddais weld ailddarllediad ohono ar BBC Parliament nos Iau) fe’i penodwyd yn Gadeirydd Awdurdod y Sianel am y pedair blynedd nesaf.

Ddydd Iau diwethaf, a hithau’n Ddydd Dyrchafael, roedd yr Eglwys Gristnogol yn dathlu dyrchafiad pwysicach o lawer na’r hyn a ddigwyddodd i Sepp Blatter neu Huw Jones. Gellid dweud mai un oedd yn y ras hon hefyd, gan na allai’r hyn a ddigwyddodd i Iesu ddeugain niwrnod wedi’r Pasg fod wedi digwydd i neb arall. Mae’r hanes yn gyfarwydd amdano’n cael ei godi oddi ar y ddaear yng ngŵydd ei ddisgyblion, ac yn diflannu o’u golwg ar gymylau’r nef.

Fedrai hynny ddim bod wedi digwydd i unrhyw un arall. Dim ond Iesu oedd yn gymwys i gael ei ddyrchafu fel hyn i’r nefoedd. Roedd Duw’n dangos i’r disgyblion fod Iesu wedi ei fodloni yn llawn, ac wedi gorffen y gwaith a roed iddo i’w wneud. A dim ond am Fab Duw y gellid dweud y byddai’n dod yn ôl ryw ddydd fel y gwelwyd ef yn cael ei gymryd i’r nef.

Fe ddyrchafwyd Iesu i’r nef i eistedd ar ddeheulaw Duw. Fe’i dyrchafwyd yn Frenin, i deyrnasu. Fe’i dyrchafwyd yn Farnwr, i ddod eto ryw ddydd i farnu’r byw a’r meirw. Dim ond ef sy’n gymwys i’r gwaith. Y mae ei gymwysterau’n amlwg i’r byd i gyd eu gweld. Oherwydd wrth i’r dyn hwn farw ar Galfaria (gan gyflawni’r hyn a ddywedodd amdano’i hun, y byddai’n rhoi ei einioes dros ei gyfeillion), a dod yn ôl yn fyw, mae’n dangos yn glir iawn nad dyn yn unig ydyw. Mae’r Atgyfodiad yn dangos mai Mab Duw yw hwn. Ac mae’r Dyrchafael yn cadarnhau hynny drachefn, gan roi sicrwydd i ni fel Cristnogion fod yr Un y credwn ynddo yn deilwng o’n mawl a’n haddoliad.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 05 Mehefin, 2011

Cydnabod bai

Mae’n anodd cydymdeimlo efo rhai pobl hyd yn oed pan ydyn nhw’n mynnu eu bod yn ddiniwed ac yn cael cam.  Roedd hynny’n sicr yn wir yr wythnos ddiwethaf wrth i ni glywed am ddau ddyn gwahanol iawn i’w gilydd ar lawer ystyr: y naill yn gymharol ddinod o Sir Benfro, a’r llall yn fyd enwog o Serbia.

Cafodd John Cooper ei garcharu am oes am lofruddio pedwar o bobl ac am gyflawni nifer o droseddau difrifol eraill.  Ond wrth i’r barnwr ei ddedfrydu, roedd Cooper yn gweiddi ar ei draws ac yn mynnu ei fod yn ddieuog a’i fod wedi cael cam yn y llys.  O gofio difrifoldeb y troseddau, a bod y rheithgor wedi ei ddyfarnu’n euog o’r holl gyhuddiadau yn ei erbyn, anodd iawn oedd cydymdeimlo ag o.

Roedd yr un mor anodd cydymdeimlo â Ratko Mladic, y cyn arweinydd milwrol Serbaidd a gafodd ei ddal wedi cyfnod o un mlynedd ar bymtheg ar ffo.  Ymysg y troseddau y cyhuddwyd Mladic ohonynt gan Lys Troseddol y Cenhedloedd Unedig y mae llofruddio 8,000 o ddynion a bechgyn yng nghyflafan Srebrenica yn 1995 yn ystod y rhyfel yn Bosnia.  Roedd ei deulu a’i gyfreithwyr yn mynnu nad yw Mladic yn ddigon iach i allu sefyll ei brawf gerbron y Llys Rhyngwladol yn Yr Hague yn Yr Iseldiroedd.  Mae’r ddadl honno wedi ei gwrthod erbyn hyn, a da hynny.  Gwael neu beidio, dylai’r gwr hwn sefyll ei brawf gan mor ddychrynllyd y troseddau y caiff ei gyhuddo ohonynt.

A derbyn bod angen i Ratko Mladic ddod gerbron y Llys i’w amddiffyn ei hun, mae’r ddau achos yn dangos mor gyndyn yw pobl o gydnabod bai.  Yn ôl pob tystiolaeth, mae John Cooper yn wr hynod o beryglus ac yn euog o droseddau erchyll, ac eto, mae’n mynnu iddo gael cam.  Mae Mladic yntau’n mynnu ei fod yn ddieuog er gwaethaf pob tystiolaeth honedig yn ei erbyn. 

Ond ni ddylai ymateb Cooper na Mladic ein synnu chwaith.  Oherwydd, onid un o’r pethau mwyaf naturiol i bechaduriaid yw gwrthod cydnabod beiau.  Mae gwadu cyfrifoldeb am bob math o droseddau yn dod yn naturiol iawn i bobl.  A’r gwir plaen yw mai felly y mae’r rhan fwyaf os nad bawb ohonom ninnau. Nid ydym ni, wrth reswm, yn euog o’r troseddau y cafodd Cooper a Mladic eu cyhuddo ohonynt.  Ac eto, onid yw’r un duedd i wrthod cydnabod bai ynom ninnau?  Onid ydym ninnau’n barod i hel esgusodion, ac yn chwilio am bob math o ffyrdd i’n cyfiawnhau ein hunain?  Un o’r pethau anoddaf oll yw cydnabod bai.  Mae’n anodd yn ein hymwneud â’n gilydd ac â phobl eraill, ac yn ein hymwneud â Duw.  Ond gwyn ei fyd y sawl sy’n cael gras i wneud hynny.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 29 Mai, 2011