Y Negesydd

Roedd rhaid i mi wenu pan glywais yr hysbyseb ar y teledu echnos. Wedi’r cyfan a ddigwyddodd yn ddiweddar, roedd un o bapurau’r Sul yn siŵr o honni bod y Sunday paper you can trust. Ond bydd angen tipyn mwy na slogan slic neu ymddiheuriad mewn hysbyseb cyn y bydd pobl yn ymddiried yn ein papurau newydd eto.

Ar wahân i’r drwgweithredu a’r loes a achoswyd i bobl drwyddo, y peth trist am yr holl helynt yw bod y cyfrwng wedi cael mwy o lawer o sylw nac y dylai ei gael. Taenu gwybodaeth, a thrafod materion y dydd yw gwaith papur newydd. Ond ar hyn o bryd y cyfrwng yw’r newyddion. Yn hytrach na bod y Wasg yn rhoi sylw i faterion o bwys, y Wasg ei hun yw canolbwynt y sylw. A thra bo hynny’n bod, mae storïau pwysig, megis yr argyfwng yn nwyrain Affrica, yn cael llawer llai o sylw nag a fyddai yn ei gael fel arall.

Mae’n beryg pan fo’r negesydd yn dod yn bwysicach na’r neges. Un a wyddai hynny’n iawn oedd Ioan Fedyddiwr. Ei waith o oedd cyhoeddi bod Iesu Grist yn dod ar ei ôl, ac unwaith y daeth Iesu roedd Ioan yn fodlon mynd i’r cefndir gan ddweud, ‘Rhaid iddo ef gynyddu, ac i minnau leihau.’ Gwyddai Ioan yn dda mai’r neges a roddwyd iddo ynghylch dyfodiad y Meseia oedd y peth pwysig, ac nid Ioan ei hun.

A dyna un o’r pethau sy’n gwneud yr Arglwydd Iesu’n gwbl wahanol i bawb arall. Yr oedd wrth gwrs yn broffwyd, wedi ei anfon oddi wrth Dduw a chanddo neges arbennig i’w chyhoeddi am gyfiawnder a chariad a gras Duw. Ond yn wahanol iawn i bob proffwyd ac arweinydd crefyddol arall, roedd – ac y mae Iesu o hyd – yn fwy na dim ond cludydd y neges. Ef ei hun yw’r neges! Y gwir yw bod y negesydd hwn yn bwysicach na’i neges. Oherwydd, beth bynnag a ddywed neb am gariad Duw, fyddem ni ddim wedi elwa’n llawn o’r cariad hwnnw oni bai bod Iesu Grist wedi dod i farw drosom ar Galfaria. Nid dod i ddweud am gariad Duw a wnaeth Iesu, ond dod i ddangos (ac i fod) y cariad hwnnw yn ei fywyd a’i farwolaeth a’i atgyfodiad. Yn Iesu Grist y gwelwn ni bopeth y gallwn ei ddweud a’i wybod am Dduw: mae’r cyfan i’w weld ar waith ynddo. Mae’n dweud am gariad, ond mae hefyd yn gweithredu’r cariad hwnnw’n llawn; yn union fel y mae’n cyhoeddi a gweithredu cyfiawnder a gras a thrugaredd Duw.

Roedd gan Iesu neges bwysig, ond roedd yn cynnig rhywbeth pwysicach hyd yn oed na’r neges honno. Roedd yn ei gynnig ei hunan yn Waredwr ac yn Arglwydd. ‘Myfi yw …’, meddai mor aml, a ‘deuwch ataf fi’ meddai wrth wahodd pobl. Ei gyhoeddi ei hun a wna’r proffwyd a’r negesydd hwn.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 17 Gorffennaf, 2011

Ffarwel i’r News of the World

Ar hyn o bryd, rwy’n sgwennu dwy golofn fel hon bob wythnos: un ar gyfer Gronyn a’r llall ar gyfer Pedair Tudalen y papurau enwadol. Mae’r ddwy golofn yn debyg i’w gilydd, ond mae un gwahaniaeth mawr rhyngddynt. Rhaid paratoi colofn y Pedair Tudalen erbyn nos Fawrth neu nos Fercher – ar gyfer rhifyn yr wythnos ganlynol. Felly, mae cymaint â deg diwrnod rhwng ei sgwennu a’i darllen, a gall llawer ddigwydd mewn deg diwrnod. Ond gan mai ar y funud olaf y paratoir Gronyn mae llai o beryg y bydd pethau wedi newid erbyn i bobl ei ddarllen.

Gan fod cymaint o sôn am y News Of The World yn ddiweddar roeddwn wedi meddwl sgwennu am y papur hwnnw nos Fercher diwethaf – ar gyfer rhifyn dydd Gwener nesaf y papurau enwadol. Ond wnes i mo hynny yn y diwedd. Yr hyn yr oeddwn wedi bwriadu ei ddweud oedd y byddai’n dda petai’r darllenwyr yn dangos eu dannedd ac yn gwrthod prynu’r papur, i ddangos eu hanfodlonrwydd â’r hyn a wnaed gan ei ohebwyr. Brawychwyd pobl gan yr honiadau bod rhywrai, ar ran y papur hwn, wedi gwrando ar sgyrsiau ffôn rhieni’r genod bach a lofruddiwyd yn Soham, ac wedi ymyrryd â ffôn Milly Dowler, gan roi’r camargraff a’r gobaith gwag i’w rhieni y gallai eu merch fod yn fyw, a hithau wedi eu llofruddio. Bwriadwn ddweud fy mod yn gobeithio y byddai atgasedd pobl at y pethau llygredig a wnaed gan rai o’r bobl a fu’n gweithio i’r News of The World yn troi’n wrthodiad i’w brynu, ac felly’n ergyd i’w berchnogion. Ond er bod rhai cwmniau wedi cyhoeddi na fyddent yn parhau i hysbysebu yn y papur, doeddwn i ddim yn hyderus y byddai rhuddin moesol y darllenwyr yn ddigon i wneud iddynt droi cefn arno.

Erbyn hyn, rwy’n falch na lwyddais i ddod i ben â’r erthygl nos Fercher, oherwydd erbyn pnawn Iau roedd y perchnogion wedi cyhoeddi mai rhifyn heddiw o’r News of The World fyddai’r rhifyn olaf un.

Trwy gladdu’r papur mae’r perchnogion, News International, wedi amddifadu pobl o’r cyfle i ddangos eu hanfodlonrwydd. Gwnaethant hynny o bosib er mwyn ceisio lleihau’r gwrthwynebiad i’r cwmni brynu BSkyB. Ond fe ddaw cyfle i bobl ddangos mor anfodlon ydyn nhw â’r ymyrraeth cwbl anghywir ym mywydau pobl pan fydd y cwmni yn y man yn cyhoeddi olynydd i’r News of The World. Mae’n siwr o wneud hynny, a chawn weld dyfnder teimladau pobl a gwir fesur eu hatgasedd at safonau moesol y cwmni hwn. A ddaw pobl nôl i’r gorlan ynteu a oes gobaith y gwelwn hwy’n dweud na wnawn nhw ddim â’r cwmni hwn? Rywsut, rwy’n ofni mai’r cyntaf a ddigwydd.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 10 Gorffennaf, 2011

200 mlynedd

Mae’n bosib iawn eich bod wedi clywed neu ddarllen yn ddiweddar am ddathliadau 200 mlwyddiant Eglwys Bresbyteraidd Cymru. Mae 200 o flynyddoedd yn amser hir, a’r garreg filltir yn werth ei nodi.

Ond beth yn union a ddethlir eleni? Beth yn union a ddigwyddodd 22 o flynyddoedd yn ôl sy’n werth ei gofio? Oherwydd nid yn 1811 y cychwynwyd yr achosion Methodistaidd a fu mor ddylanwadol yng Nghymru. Does ond angen atgoffa ein hunain am achos cyntaf y Methodistiaid yn y fro hon, yn Capel Coch, i sylweddoli hynny. Codwyd y capel cyntaf yn 1777, ond roedd y Methodistiaid wedi dechrau cynnal eu cyfarfodydd yn Llwyncelyn mor gynnar â 1765. Roedd achos y Methodistiaid yng Nghymru yn hŷn na hynny wrth gwrs, yn dilyn troedigaeth Howel Harris yn Nhalgarth yn 1735. Roedd hynny bron i 80 o flynyddoedd cyn 1811.

Na, nid 1811 oedd dechrau’r achosion Methodistaidd. Roedd yr achosion hynny wedi blodeuo dan ddylanwad yr Ysbryd Glân yn ystod yr 80 mlynedd blaenorol pan bregethwyd Efengyl Iesu Grist mewn ffordd rymus, a phobl yn dod i brofiad byw o ffydd yng Nghrist a chariad ato, ac yn cael eu cynnull ynghyd mewn seiadau a droes yn ddiweddarach yn eglwysi. Yn y deffroad ysbrydol nerthol hwnnw yn y ddeunawfed ganrif y mae dechreuadau’r Methodistiaid.

Felly beth am 1811? Yr hyn a ddethlir eleni yw bod y Methodistiaid ym mis Mehefin 1811 wedi ordeinio am y tro cyntaf ddynion i weinyddu’r sacramentau. Cyn hynny, roedd eu harweinwyr wedi pregethu a bugeilio ac arwain a chynghori yn y seiadau. Ond gan mai mudiad o fewn yr Eglwys Wladol oedd Methodistiaeth ar y cychwyn, dim ond pobl oedd wedi eu hordeinio yn yr Eglwys Wladol fyddai’n gweinyddu’r Cymun ac yn bedyddio. Ond yn 1811, fe ordeiniodd y Methodistiaid eu gweinidogion eu hunain i weinyddu’r sacramentau hyn. A dyna’r cam tyngedfennol iddynt o ran torri’n rhydd oddi wrth yr Eglwys Wladol ac ymffurfio yn enwad newydd, er na ddigwyddodd hynny chwaith yn llawn tan 1826.

Felly, dathlu wneir eleni y ffaith bod wyth o ddynion mewn sasiwn a gynhaliwyd yn Y Bala, wedi cael eu hordeinio i weinyddu’r sacramentau. Mae’r dathlu’n ein hatgoffa o’r tân oedd yng nghalonau’r bobl hyn dros ledaenu’r Efengyl a meithrin pobl y Ffydd o fewn cymdeithas grediniol Eglwys yr Arglwydd Iesu Grist. Boed i’r cofio a’r trafod eleni wneud i ninnau werthfawrogi o’r newydd Efengyl gras a’r fraint fawr o berthyn i deulu’r Ffydd. Gweddiwn am fendith Duw ar yr eglwysi o’r newydd.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 03 Gorffennaf, 2011