Ymestyn y terfynau

Dywedir yn aml heddiw mai dydd pen blwydd yr Eglwys yw’r Sulgwyn neu’r Pentecost.  Mae’n hawdd deall pam fod pobl yn dweud hynny gan fod y Pentecost arbennig hwnnw pan dywalltodd Duw ei Ysbryd Glân ar y disgyblion yn fath o gychwyn newydd.  O gael eu llenwi â nerth yr Ysbryd, aeth yr apostolion i gyhoeddi’r Efengyl, ac mae pregeth fawr Pedr ar Ddydd y Pentecost yn gychwyn effeithiol i’r cyhoeddi hwnnw.  Llanwyd hwy â’r Ysbryd, a dechreuasant bregethu Crist mewn ffordd nerthol iawn.  Ond nid dyma gychwyn pethau chwaith, ac nid dyma mae’n debyg ddydd geni’r Eglwys.

Roedd yr Eglwys yn bod cyn hynny.  Oherwydd beth yw’r Eglwys ond pobl arbennig Duw?  Yr Eglwys yw’r bobl y mae Duw wedi eu galw i fod yn deulu iddo’i hun.  Felly, roedd yr Eglwys yn bod cyn Dydd y Pentecost.  Roedd yn bod pan oedd y disgyblion disgwylgar gyda’i gilydd ar ôl i’r Iesu esgyn i’r nefoedd.  Roedd yn bod pan oedd y disgyblion dryslyd gyda’i gilydd wedi’r atgyfodiad.  Roedd yn bod pan oedd y disgyblion ofnus gyda’i gilydd wedi’r Croeshoeliad.  Roedd yn bod pan oedd y deuddeg disgybl a’r gwragedd ac eraill yn dilyn Iesu gyda’i gilydd.  Roedd yn bod pan ddechreuodd Iesu alw’i ddisgyblion ar ddechrau’i weinidogaeth.  Ond roedd yn bod ymhell cyn hynny hefyd.  Roedd yr Eglwys yn bod yng nghyfnod yr Hen Destament, yn nyddiau’r proffwydi,  yn nyddiau’r brenhinoedd, yn nyddiau’r barnwyr, yn nyddiau’r anialwch ac yn nyddiau’r Aifft.  Roedd hi’n bod o leiaf ers dyddiau Jacob ac Isaac ac Abraham.  Byth ers i Dduw wneud cyfamod ag Abraham, ac addo y byddai hwnnw a’i ddisgynyddion yn bobl arbennig iddo, bu Eglwys Dduw yn dwyn ei thystiolaeth i ffyddlondeb a chariad y Tad Nefol. 

Oherwydd hanfod yr Eglwys yw ei bod yn bobl arbennig i’r Arglwydd Dduw.  A’r peth mawr a wnaed yn amlwg y Pentecost bythgofiadwy hwnnw yn Jerwsalem oedd bod terfynau’r Eglwys i gael eu hymestyn.  Yn hytrach na bod yn gymdeithas o bobl a oedd yn perthyn i un genedl yn unig, daw’r Eglwys i gynnwys pobl o bob cenedl dan haul. 

Yr hyn a ddathlwn heddiw yw nid yn gymaint ddechreuad yr Eglwys a’i geni, ond ei lledaeniad i gynnwys yr holl genehedloedd.  Nid edrych yn ôl at ddechreuadau’r Eglwys a wnawn ond edrych ymlaen at weld yr Eglwys – trwy nerth yr Ysbryd a dywalltwyd ar Ŵyl y Pentecost – yn cryfhau eto fel bod mwy a mwy o bobl, o bob cenedl, yn dod yn rhan ohoni.  Boed i derfynau’r Eglwys gael eu hymestyn yn ein hoes ac yn ein plith ni yn yr Ofalaeth hon yn nerth yr Ysbryd Glân.   

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 27 Mai, 2012

Cwis Teuluol CICiau – Nos Wener yma!

NOS WENER, MAI 25, 2012

YNG NGWESTY’R DOLBADARN, LLANBERIS

 

Noson Gwis i’r teulu cyfan

am 7.00 o’r gloch

 

Noson i ieuenctid a theuluoedd CIC a phlant a theuluoedd yr Ysgol Sul

 

Cysylltwch â John Pritchard am ragor o fanylion (01286 872390)

Dyrchafael

Un o’r dyddiau mwyaf syfrdanol a welodd disgyblion Iesu oedd y dydd Iau hwnnw, ddeugain niwrnod wedi Sul y Pasg, pan esgynnodd yr Iesu i’r nef.  Ychydig iawn o sylw a rown ni i Ddydd Iau Dyrchafael, mwya’ piti.  Oherwydd mae’r digwyddiad a nodir gan y dydd hwn o’r pwys mwyaf.

Ac mewn gwirionedd, dyna’n union y dylid ei bwysleisio gyntaf wrth sôn am yr Esgyniad, mai digwyddiad ydoedd.  Nid ffuglen, er y gellir yn hawdd ddychmygu adran ‘effeithiau arbennig’ byd y ffilmiau yn cael hwyl wrth geisio cyfleu’r olygfa.  Ffaith yw’r Esgyniad.  Codwyd Iesu oddi ar y ddaear yng ngŵydd ei ddisgyblion, ac fe welson nhw fo’n cael ei gipio ymaith mewn cwmwl.  Digwyddiad go iawn, ond digwyddiad goruwchnaturiol yn amlwg.  Ac nid dyna ddiwedd yr elfen oruwchnaturiol chwaith, oherwydd fe welodd y disgyblion hefyd ddau angel a ddywedodd wrthynt fod Iesu wedi mynd i’r nef ac y byddai ryw ddydd yn dod yn ei ôl.

Dyma’n amlwg un o ddigwyddiadau mawr bywyd a gweinidogaeth yr Arglwydd Iesu Grist, ac ni ddylid ei anwybyddu.  Cyfaddefodd Tony Blair fwy nag unwaith iddo beidio â sôn gormod am ei ffydd pan oedd yn Brif Weinidog rhag i bobl ei ystyried yn ‘nutter’.  Tybed a fu Cristnogion yn dawel am yr Esgyniad am yr un rheswm, nad oeddent hwythau chwaith am gael eu cyfrif yn ffyliaid am gredu bod Iesu wedi ymadael â’i bobl trwy gael ei symud o’r ddaear i’r nefoedd?

Dywed yr Esgyniad sawl peth wrthym am yr Arglwydd Iesu.  Dywed yn gyntaf fod Iesu’n fyw.  Atgyfododd fore’r Pasg, ac ni fu farw wedyn.  Ni ddychwelodd i unrhyw fedd, ond fe’i cymerwyd yn ei gorff atgyfodedig i’r nefoedd.  A mwya’ yn y byd y meddyliwn ni am hyn, mwya’ rhyfeddol ydyw.

Dywed wrthym wedyn fod Iesu Grist yn teyrnasu.  Esgyn i’w orsedd a wnaeth y Brenin hwn, ac oherwydd hynny gwasanaethu’r Brenin a’i addoli yw’r peth gweddus i’w wneud.  Wrth sôn am adnabod Iesu a’i ddilyn, mor bwysig yw i ni beidio â’i dynnu i lawr i’n lefel ni ein hunain, ond cofio’n hytrach mai person i’w ogoneddu â’n geiriau a’n gweithredoedd yw hwn.     

A dywed wrthym hefyd fod Iesu’n eiriol drosom.  Hynny yw, mae’n gweddïo drosom.  Daeth i lawr o’r nef unwaith i’n gwaredu, a gorffennodd y gwaith hwnnw trwy farw trosom ac atgyfodi.  Ond ers iddo esgyn i’r nefoedd, bu’n gwneud gwaith arall ar ein rhan trwy weddïo drosom.  A diolchwn am ei eiriolaeth sy’n parhau o hyd, ac yntau ar ei orsedd yn gweddïo ar i ni brofi bendithion a nerth yr Arglwydd Dduw bob dydd.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 20 Mai, 2012

 

 

Carreg filltir

Wyddwn i ddim bod yna hen dwnnel ger Tŷ Golchi, wrth gylchfan y Faenol, cyn clywed amdano ar y Newyddion y dydd o’r blaen.  Ac nid nepell o’r cylchfan hwn hefyd mae carreg filltir sy’n nodi bod 6 milltir i Gaernarfon, 2 i’r Felinheli, 2 i Borthaethwy a 3 i Fangor o’r fan honno. 

Mae cerrig milltir o’r fath yn brin erbyn hyn, gan fod y mwyafrif ohonynt wedi hen ddiflannu.  Ond ceir marcwyr tebyg ar hyd priffyrdd a thraffyrdd i nodi’r milltiroedd a deithiwyd ar hyd y ffyrdd hynny.  Nid yw union leoliad y cerrig milltir o bwys.  Y peth pwysig yw eu bod yn nodi pa mor bell yw tref neu bentref arbennig, ac yn rhoi sicrwydd i deithwyr eu bod ar y ffordd gywir.

Mae’r rhifyn hwn o Gronyn yn fath o garreg filltir gan mai dyma’r pum canfed rhifyn ers i ni ddechrau ei gyhoeddi’n wythnosol ym mis Medi 2001.  Does dim byd arbennig am y rhifyn hwn fel y cyfryw.  Ond fel pob rhifyn arall, gobeithio, mae’n nodi’r ffordd yr ydym arni, ac yn ein cyfeirio at fan cychwyn a phen draw’r ffordd honno.  ‘Pobl y ffordd’ fu Cristnogion erioed, ac Iesu Grist ei hun yw’r ffordd, wrth gwrs.  Prif ddiben cyhoeddi Gronyn yw ein hatgoffa mai yn yr Arglwydd Iesu Grist y mae’r gwir fywyd i’w gael.  A gobeithio’n wir fod o leiaf ambell un o’r 500 rhifyn wedi’n hatgoffa mewn rhyw ffordd am ddechreuad y daith yr ydym ninnau arni fel dilynwyr i’r Iesu.  Oherwydd dechrau’r bywyd Cristnogol yw credu yn yr Iesu a’i dderbyn yn Arglwydd a Gwaredwr ein bywydau.  Gobeithio hefyd bod ambell rifyn wedi’n helpu i sylweddoli ym mhle rydym ar y daith ar hyn o bryd, trwy fod o help i ni ddeall mwy am y bywyd hwn o ddilyn Iesu trwy ei garu a’i addoli a’i wasanaethu.  A gobeithio hefyd bod ambell rifyn wedi llwyddo i’n cyfeirio at ddiwedd y daith, a rhoi i ni’r gobaith sicr sydd gennym o fywyd tragwyddol trwy ffydd yn yr Arglwydd Iesu Grist.

Mae’r garreg filltir yn dangos i’r teithiwr y pellter a deithiodd o un dref, a pha mor bell yw’r dref nesaf ar ei daith.  Buan iawn y daw at y garreg nesaf, a mynd heibio i honno wedyn ar ei daith.  Gellid dweud bod dwy flynedd a mwy wedi mynd heibio ers y garreg filltir ddiwethaf o bwys yn hanes Gronyn, sef cyhoeddi’r pedwar canfed rhifyn.  Ond nid Gronyn, mwy na’r garreg filltir, sy’n bwysig, ond y ffordd, a thaith ddiogel ar hyd y ffordd honno.  Yr Arglwydd Iesu Grist yw testun ein cân a gwrthrych ein serch fel ei bobl.  Y bywyd o’i nabod a’i ddilyn ef yw’r bywyd gorau sydd.  A hyd y bo modd, ac os Duw a’i myn, bydd Gronyn gobeithio’n dal i’n cyfeirio at y Ffordd a gwasanaethu Pobl y Ffordd.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 13 Mai, 2012

Mor glir

Doedd o mo’r diwrnod cynhesaf dan haul, ond o leiaf roedd ddoe yn sych.  Ac erbyn gyda’r nos, roedd yr awyr yn glir dros ben.  Nid ei bod yn ddigwmwl nac yn olau llachar, ond yr oedd yn rhyfeddol o glir, ac amlinell yr Wyddfa a’i chriw a’u harlliwiau o ddu a llwyd yn eithriadol o hardd.  Yr un yw cadernid a harddwch y mynyddoedd o hyd, wrth gwrs, ond ein bod ni’n eu gweld ar amseroedd arbennig ac o gyfeiriad arbennig ac mewn goleuni arbennig; a hynny mae’n debyg yn dyfnhau ein gwerthfawrogiad ohonynt. 

Ac fe all peth tebyg ddigwydd gyda’n golwg ar yr Efengyl.  Yr un yw honno o oes i oes.  Dyna pam y gwelwyd pobl ym mhob cenhedlaeth yn closio ati ac yn ei chredu.  A’r un yw’r Efengyl, felly, o ddydd i ddydd.  Ac eto, mae’n rhaid cyfaddef nad ydym ni bob amser yn ymwybodol o’i grym a’i mawredd.  Mae fel petai’r Efengyl dan gwmwl ar brydiau, a’i phrydferthwch wedi ei guddio oddi wrthym.  Dro arall, ar ein golwg ni y mae’r bai, pan na fyddwn ni’n gwneud unrhyw ymdrech i edrych ar yr Efengyl nac i feddwl amdani. 

Ond diolch i Dduw am yr adegau hynny pan ddaw’r Efengyl yn gwbl glir i ni, a ninnau’n ei gweld yn ei holl ogoniant.  Dyna’r adegau y clywn ni am Dduw yn anfon Iesu Grist i’r byd i fyw a marw drosom, a ninnau’n gweld peth mor rhyfeddol yw cariad Duw wrth iddo roi ei Fab ei hun i ddioddef yn y fath fodd.  Fe glywn ni am groes ein Harglwydd Iesu Grist, ac yn hytrach na meddwl amdani’n oeraidd fel symbol o’r Ffydd, mae ein golwg wedi ei hoelio ar barodrwydd Iesu i ddioddef yr erchyllterau hyn i gyd drosom ni.  Fe glywn ni’r alwad i gredu yn Iesu, ond yn hytrach na’i deall yn unig fel galwad i gredu ffeithiau arbennig, fe deimlwn ni’r rheidrwydd i’n taflu ein hunain wrth draed Iesu gan ein hymddiried ein hunain yn llwyr i’w ofal.

Mae golwg ar brydferthwch y mynyddoedd o’n cwmpas yn gwneud i ni, sy’n credu mewn Creawdwr, foli Duw am ei waith.  A’r un modd, mae golwg eglur ar Efengyl Gras yn gwneud i ni foliannu Duw.  Fedrwn ni ddim bod yn oeraidd a thawel; fedrwn ni ddim bod yn galed a dideimlad.  Mae golwg ar gariad rhyfeddol Duw yn toddi’r galon galed neu’n cynhesu’r galon oer.  Trowch i edrych o’r newydd heddiw ar yr Efengyl hon.  Gwelwch Fab Duw, y dyn perffaith na ddylai fod yng nghanol byd hyll a chreulon, yn cymryd y boen a’r dioddefaint arno’i hun er mwyn eraill.  Gweddïwch am gael gweld, trwy lygaid ffydd, gariad syfrdanol Iesu Grist tuag atom.  Nid er ei fwyn ei hun, ond er ein mwyn ni, y dioddefodd.  Fe ddaeth i fyw ac i farw drosom ni.  Gweld hyn yw’r gweld mwyaf oll.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 06 Mai, 2012