Os medrwch ddod atom, bydd croeso cynnes i chi ddathlu’r Nadolig gyda ni mewn Oedfa Gymun yn Capel Coch, Llanberis am 10.00 o’r gloch fore dydd Nadolig. Oedfa dri chwarter awr fydd hon, ac edrychwn ymlaen i’ch croesawu.
Nadolig Llawen i bawb ohonoch.
Flynyddoedd yn ôl yn y ganrif ddiwethaf, (er, mae’n rhaid cyfaddef, o fewn cof llawer ohonom) byddai dau Syr yn dod i’r golwg adeg y Nadolig. Mae’r ddau gyda ni o hyd, ond ni fyddwn yn clywed fawr ddim am un ohonynt yr adeg hon o’r flwyddyn erbyn hyn. Syr Cas a Syr Preis yw’r ddau dan sylw.
Oedd, roedd syrcas (Billy Smart fel arfer) yn rhan bwysig o arlwy’r Nadolig ar y teledu ers talwm, ond mae wedi ei hen ddisodli gan ffilmiau ac operau sebon ac ati. Mae’n siwr bod yna rai sy’n dal i hiraethu am y dyddiau da pan oedd y clown yn teyrnasu ar bnawn Dolig.
Ond diolch am hynny mae’r Syr arall mor boblogaidd ag erioed, ac y mae llawer ohonom yn edrych ymlaen yn eiddgar at gael y syrpreis yn yr hosan Dolig fore Mawrth. Mae plant yn hoff o syrpreis; a thybed nad yw’r anrheg syrpreis y bydd Sion Corn yn ei adael yn fwy o hwyl yn aml na’r pentwr o deganau y byddan nhw wedi gofyn iddo amdanynt? Ac mae llawer o oedolion yn hoffi anrhegion syrpreis hefyd.
Tybed faint ohonom fydd yn rhuthro o siop i siop cyn amser cau bnawn yfory yn chwilio am anrheg i hwn a’r llall? Pwy fydd ymhlith torfeydd yr ‘impulse buy’, yn prynu anrheg heb feddwl amdano ymlaen llaw? Pwy gaiff eu denu i brynu rhywbeth y digwyddan nhw ei weld ar silff y siop? Yn aml iawn, mae’r anrheg lawn cymaint o syrpreis i’r sawl sy’n ei roi ag ydyw i’r un a fydd yn ei dderbyn!
Gall rhodd werthfawr y Nadolig fod yn syrpreis i bobl. A gobeithio’n fawr y bydd hynny’n wir eleni wrth i lawer o bobl sydd wedi arfer â Stori’r Geni ddod i weld am y tro cyntaf bod a wnelo’r stori ryfeddol hon â hwy. Syrpreis braf yw sylweddoli bod plentyn bach Bethlehem wedi dod i’r byd er ein mwyn ni’n bersonol.
Ond os yw’r Iesu, rhodd fawr Duw i ni, a’r hyn a wnaeth drosom yn ei fywyd a’i farwolaeth a’i atgyfodiad, yn medru bod yn syrpreis i ni, nid yw’n syrpreis o gwbl i Dduw. Does dim o’r ‘impulse buy’ ynglyn â’r rhodd hon sydd gan Dduw ar ein cyfer. Nid penderfynu rhoi Iesu i ni ar y funud olaf a wnaeth Duw. Nid hyd yn oed ymateb i’n hangen am waredwr a wnaeth Duw o weld y llanast a wnaeth pobl o’r byd ac o’u bywydau eu hunain.
Na, roedd y rhodd hon wedi ei bwriadu erioed. Bu trefnu a pharatoi gofalus ar gyfer dyfodiad Iesu i’r byd. A dyma a ddathlwn y Nadolig hwn. Hen drefniant oedd dyfodiad Crist. Gwyddai Duw yn dda beth fyddai ei rodd fwyaf i ni. Roedd wedi addo’r rhodd honno. A diolchwn ninnau bod y rhodd yn gwbl addas ar ein cyfer. ‘Y mae in Waredwr, Iesu Grist, Fab Duw.’
Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 23 Rhagfyr, 2012
Mae’n digwydd bob blwyddyn. Mae gan y Nadolig duedd i wneud hyn. Un funud mae’n edrych mor bell i ffwrdd, a’r funud nesaf mae wrth y drws. Ac arwydd o hynny yw’r ffaith fod oedfa Nadolig Ysgol Sul Deiniolen yn cael ei chynnal heddiw. Edrychwn ymlaen at ddathlu’r Ŵyl gyda’r plant yn yr oedfa honno ac yn Llanberis y Sul nesaf .
A thra’r ydym ni’n edrych ymlaen at ddathlu’r Nadolig yng nghwmni’r plant ar yr aelwyd ac yn y capel a’r ysgol yr wythnos nesaf yma, mor wahanol fydd hi yn Newtown, Connecticut wedi’r gyflafan yno ddydd Gwener. Gwir y dywedodd yr Arlywydd Obama bod yr Unol Daleithiau ‘wedi bod trwy hyn ormod o weithiau o lawer’. Ac mae enwau fel Virginia Tech, Nickel Mines a Columbine yn cadarnhau hynny, yn union fel y bydd yr enw Dunblane yn ein hatgoffa am y lladdfa a gafwyd mewn ysgol yn Yr Alban yn 1996. Tristwch pethau yw bod diwylliant gynnau’r Unol Daleithiau yn golygu ei bod yn annhebygol y gwneir unrhyw beth o bwys i leihau’r defnydd o ynnau yn y wlad honno, er gwaetha’r hyn a ddigwyddodd y diwrnod o’r blaen.
Gweddïwn heddiw dros y teuluoedd a ddioddefodd yn Newtown; dros rieni a theidiau a neiniau a brodyr a chwiorydd a gollodd anwyliaid mewn ffordd mor greulon ac anghyfiawn a disynnwyr. Gweddïwn dros gymuned yr ysgol a phawb yn y dref hon a hyrddiwyd i sylw’r byd mor annisgwyl. Gweddïwn dros eglwysi sy’n gwasanaethu ac yn ceisio dwyn cysur yng nghanol y galar a’r anobaith presennol. Gweddïwn dros frawd a theulu’r dyn ifanc oedd yn gyfrifol am y lladdfa. Gweddïwn dros yr Arlywydd a’i fwriad i ddod â phobl at ei gilydd ‘i weithredu’n ystyrlon er mwyn atal y fath drasiedïau eto, beth bynnag yr ystyriaethau gwleidyddol’.
Ac yma yng Nghymru, mor agos atom â Machynlleth, mae teulu arall yn wynebu’r Nadolig mewn galar mawr oherwydd drygioni a chreulondeb un dyn at blentyn bach. Gweddïwn eto dros deulu April Jones yn eu poen a’u hiraeth a’u dryswch.
Yr un elfen o stori’r Nadolig y carem ddweud ein bod wedi cefnu arni ddwy fil o flynyddoedd wedi digwyddiadau Bethlehem yw’r hyn a wnaeth Herod wrth iddo ladd y bechgyn bach hyd at ddwyflwydd oed y dref a’r cyffiniau. Ond ni allwn ddianc rhag llinach Herod, oherwydd yr un yw’r byd o hyd, a’r un yw drygioni dyn. Ond i ganol byd tywyll y daeth Iesu’n oleuni ac yn obaith; ac i fyd felly y mae eto’n cynnig bywyd a maddeuant a chymod â Duw. Boed i’r goleuni hwnnw lewyrchu o’r newydd heddiw; ac yn nhrugaredd Duw, boed Efengyl Crist yn gysur gwyrthiol.
Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 16 Rhagfyr, 2012
Mae’r ffin rhwng hwyl a helbul, rhwng tric a thrasiedi, yn denau ar brydiau. Profwyd hynny’r wythnos ddiwethaf mewn ffordd gwbl annisgwyl na fyddai neb wedi gallu ei ragweld. Pwy fyddai wedi credu y gallai dau gyflwynydd radio o Awstralia ffonio ysbyty yn Llundain gan ddynwared y Frenhines a Dug Caeredin, a llwyddo i gael gwybodaeth am Dduges Caergrawnt a oedd yn glaf yno.
Tipyn o hwyl oedd y cyfan i fod, mae’n debyg. Mi fentraf nad oedd neb wedi synnu’n fwy na’r cyflwynwyr eu hunain iddynt dwyllo’r Ysbyty. A’r drwg efo triciau fel hyn yw ei bod yn anodd iawn rhoi stop ar bethau unwaith y mae’r tric yn dechrau llwyddo. Mae’n siŵr eu bod yn difaru erbyn hyn na fydden nhw wedi bodloni ar sgwrs fach â’r nyrs cyn cyfaddef pwy oedden nhw. Fe ddylen nhw fod wedi deall eu bod wedi mynd yn rhy bell pan ddechreuon nhw gael gwybodaeth feddygol breifat. Ac yn sicr, fe ddylen nhw, a rheolwyr eu gorsaf radio, fod wedi sylweddoli mai camgymeriad o’r mwyaf oedd darlledu’r sgwrs â’r nyrs honno a recordiwyd ganddyn nhw.
Roedd y cyfan yn sicr o fynd â nhw i helynt mawr gan iddynt gael gwybodaeth gyfrinachol trwy dwyll, yn arbennig yng ngoleuni’r holl drafod a fu’r wythnos ddiwethaf ar oblygiadau Adroddiad Leveson. Ond doedd hynny yn ddim o’i gymharu â’r gwir drasiedi a gafwyd gyda hunanladdiad y nyrs a oedd wedi derbyn yr alwad yn wreiddiol a’i throsglwyddo i’w chydweithiwr ar y ward.
Mae hwyl yn beth iach, ac yn aml iawn, rhan o hwyl iach yw pryfocio. Ond rhaid i bawb ohonom fod yn ofalus rhag i’r tynnu coes fynd yn rhy bell ac i ninnau ddweud pethau y byddwn ni’n difaru eu dweud am eu bod wedi achosi loes i rywun. Ond fyddai neb wedi dychmygu’r hyn a ddigwyddodd yr wythnos ddiwethaf. Ac er bod yma enghraifft eithafol ac anghyffredin iawn, mae’r trasiedi’n dangos mor ofalus y dylai pawb ohonom fod â’n tafodau.
Gall gair o’i le fod yn ddifäol. O holl awduron y Beibl, Iago yw’r un sy’n ein rhybuddio ni gliriaf rhag y drwg y gall y tafod ei achosi. Dyma, meddai, un o aelodau lleiaf y corff sy’n gallu achosi drwg mawr. Gweddïwn am y gras a’r doethineb i reoli’r tafod; gweddïwn am i Dduw fod yn drugarog a’n cadw rhag gwneud y drwg mwyaf; a gweddïwn am gael gwybod bod i ni faddeuant hyd yn oed pan bechwn â’n tafodau. Gweddiwn heddiw dros deulu Jacintha Saldanha, y nyrs a’i lladdodd ei hunan, a thros Mel Greig a Michael Christian, y ddau gyflwynydd y trodd eu chwarae mor eithriadol o chwerw.
Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 09 Rhagfyr, 2012
Ydych chi’n rhannu’r Efengyl yn hyderus? Dyna a ofynnwyd i Gristnogion mewn arolwg y cyhoeddwyd ei ganlyniadau’r wythnos ddiwethaf. Y Cynghrair Efengylaidd a drefnodd yr arolwg, ac roedd rhai o’r canfyddiadau’n ddiddorol dros ben.
O ran yr olwg negyddol ar bethau, roedd 87% o’r bobl a holwyd yn dweud bod delwedd gyhoeddus sâl yr Eglwys a’i harweinwyr yn llesteirio’r gwaith o efengylu. Rhaid cofio mai Cristnogion a holwyd, ac mai adlewyrchiad o’r farn o fewn yr eglwysi heddiw a geir yma. Mae’n amlwg fod lle i bryderu ynghylch yr argraff a roddir gan yr eglwysi a’u harweinwyr.
Roedd 48% o’r bobl a holwyd yn cyfaddef eu bod yn rhy ofnus i ddweud am eu ffydd wrth bobl sydd ddim yn Gristnogion. Mae hynny hefyd yn rhywbeth i ofidio amdano. Tybed faint ohonom ninnau fyddai’n cyfaddef yr un peth? Tybed hefyd beth feddyliwn ni o bregethu ar ochr stryd? Dim ond 9% o’r bobl a holwyd oedd yn credu bod hwnnw’n ffordd effeithiol o rannu’r Efengyl heddiw.
Yn fwy cadarnhaol, roedd 57% o’r bobl a holwyd yn dweud mai trwy eu gweithredoedd yn hytrach na’u geiriau sy’n cyfeirio pobl eraill at Iesu Grist. Ond er gwaetha hynny hefyd, roedd cymaint â 80% o’r bobl a holwyd yn dweud eu bod yn hyderus wrth rannu eu ffydd gyda grŵp o ffrindiau, a bod sgwrsio’n anffurfiol mewn grŵp o’r fath yn ffordd effeithiol o son am yr hyn a gredant.
Synnwn i ddim y byddai llawer ohonom ninnau’n barod i ddweud bod ein gweithredoedd yn bwysicach na’n geiriau o ran ein tystiolaeth. Wedi’r cwbl, meddwn, oni ddywedodd Iesu ei hun mai ‘trwy eu ffrwythau yr adnabyddwch hwy’? Ac eto, mae geiriau yn bwysig. Mae dweud beth a gredwn yn bwysig. Mae cyhoeddi’r Un y credwn ynddo yn bwysig. Ac mae’r arolwg hwn yn cadarnhau hynny hefyd wrth i gynifer o bobl ddweud eu bod yn hyderus i rannu eu ffydd â’u cyfeillion. Oedd, roedd 80% o’r bobl hyn yn dweud hynny. Beth amdanom ni tybed? Fyddai 8 o bob 10 ohonom ni, aelodau’r Ofalaeth hon, yn dweud yr un peth? Fyddai cymaint â hynny ohonom yn hyderus i gyhoeddi wrth gyfeillion neu gydweithwyr ein bod yn credu yn yr Arglwydd Iesu Grist ac yn ei ddilyn?
Beth am roi cynnig arni’r tro nesaf y byddwn ni mewn grwp o ffrindiau, a’r sgwrs yn troi at bethau’n ymwneud â chrefydd neu’r capel a’r eglwys? Tybed faint ohonom fydd yn ein synnu ein hunain wrth weld pa mor barod fyddwn ni i ddweud ein bod ni’n bobl y Ffydd?
Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 02 Rhagfyr, 2012
Gronyn 