Y plant

Mae’n digwydd bob blwyddyn.  Mae gan y Nadolig duedd i wneud hyn.  Un funud mae’n edrych mor bell i ffwrdd, a’r funud nesaf mae wrth y drws.  Ac arwydd o hynny yw’r ffaith fod oedfa Nadolig Ysgol Sul Deiniolen yn cael ei chynnal heddiw.  Edrychwn ymlaen at ddathlu’r Ŵyl gyda’r plant yn yr oedfa honno ac yn Llanberis y Sul nesaf .

A thra’r ydym ni’n edrych ymlaen at ddathlu’r Nadolig yng nghwmni’r plant ar yr aelwyd ac yn y capel a’r ysgol yr wythnos nesaf yma, mor wahanol fydd hi yn Newtown, Connecticut wedi’r gyflafan yno ddydd Gwener.  Gwir y dywedodd yr Arlywydd Obama bod yr Unol Daleithiau ‘wedi bod trwy hyn ormod o weithiau o lawer’.  Ac mae enwau fel Virginia Tech, Nickel Mines a Columbine yn cadarnhau hynny, yn union fel y bydd yr enw Dunblane yn ein hatgoffa am y lladdfa a gafwyd mewn ysgol yn Yr Alban yn 1996.  Tristwch pethau yw bod diwylliant gynnau’r Unol Daleithiau yn golygu ei bod yn annhebygol y gwneir unrhyw beth o bwys i leihau’r defnydd o ynnau yn y wlad honno, er gwaetha’r hyn a ddigwyddodd y diwrnod o’r blaen.

Gweddïwn heddiw dros y teuluoedd a ddioddefodd yn Newtown; dros rieni a theidiau a neiniau a brodyr a chwiorydd a gollodd anwyliaid mewn ffordd mor greulon ac anghyfiawn a disynnwyr.  Gweddïwn dros gymuned yr ysgol a phawb yn y dref hon a hyrddiwyd i sylw’r byd mor annisgwyl.  Gweddïwn dros eglwysi sy’n gwasanaethu ac yn ceisio dwyn cysur yng nghanol y galar a’r anobaith presennol.  Gweddïwn dros frawd a theulu’r dyn ifanc oedd yn gyfrifol am y lladdfa.  Gweddïwn dros yr Arlywydd a’i fwriad i ddod â phobl at ei gilydd ‘i weithredu’n  ystyrlon er mwyn atal y fath drasiedïau eto, beth bynnag yr ystyriaethau gwleidyddol’.

Ac yma yng Nghymru, mor agos atom â Machynlleth, mae teulu arall yn wynebu’r Nadolig mewn galar mawr oherwydd drygioni a chreulondeb un dyn at blentyn bach.  Gweddïwn eto dros deulu April Jones yn eu poen a’u hiraeth a’u dryswch.

Yr un elfen o stori’r Nadolig y carem ddweud ein bod wedi cefnu arni ddwy fil o flynyddoedd wedi digwyddiadau Bethlehem yw’r hyn a wnaeth Herod wrth iddo ladd y bechgyn bach hyd at ddwyflwydd oed y dref a’r cyffiniau.  Ond ni allwn ddianc rhag llinach Herod, oherwydd yr un yw’r byd o hyd, a’r un yw drygioni dyn.  Ond i ganol byd tywyll y daeth Iesu’n oleuni ac yn obaith; ac i fyd felly y mae eto’n cynnig bywyd a maddeuant a chymod â Duw.  Boed i’r goleuni hwnnw lewyrchu o’r newydd heddiw; ac yn nhrugaredd Duw, boed Efengyl Crist yn gysur gwyrthiol.

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 16 Rhagfyr, 2012

 

Chwarae’n troi’n chwerw

Mae’r ffin rhwng hwyl a helbul, rhwng tric a thrasiedi, yn denau ar brydiau.  Profwyd hynny’r wythnos ddiwethaf mewn ffordd gwbl annisgwyl na fyddai neb wedi gallu ei ragweld.  Pwy fyddai wedi credu y gallai dau gyflwynydd radio o Awstralia ffonio ysbyty yn Llundain gan ddynwared y Frenhines a Dug Caeredin, a llwyddo i gael gwybodaeth am Dduges Caergrawnt a oedd yn glaf yno. 

 Tipyn o hwyl oedd y cyfan i fod, mae’n debyg.  Mi fentraf nad oedd neb wedi synnu’n fwy na’r cyflwynwyr eu hunain iddynt dwyllo’r Ysbyty.  A’r drwg efo triciau fel hyn yw ei bod yn anodd iawn rhoi stop ar bethau unwaith y mae’r tric yn dechrau llwyddo.  Mae’n siŵr eu bod yn difaru erbyn hyn na fydden nhw wedi bodloni ar sgwrs fach â’r nyrs cyn cyfaddef pwy oedden nhw.  Fe ddylen nhw fod wedi deall eu bod wedi mynd yn rhy bell pan ddechreuon nhw gael gwybodaeth feddygol breifat.  Ac yn sicr, fe ddylen nhw, a rheolwyr eu gorsaf radio, fod wedi sylweddoli mai camgymeriad o’r mwyaf oedd darlledu’r sgwrs â’r nyrs honno a recordiwyd ganddyn nhw. 

Roedd y cyfan yn sicr o fynd â nhw i helynt mawr gan iddynt gael gwybodaeth gyfrinachol trwy dwyll, yn arbennig yng ngoleuni’r holl drafod a fu’r wythnos ddiwethaf ar oblygiadau Adroddiad Leveson.  Ond doedd hynny yn ddim o’i gymharu â’r gwir drasiedi a gafwyd gyda hunanladdiad y nyrs a oedd wedi derbyn yr alwad yn wreiddiol a’i throsglwyddo i’w chydweithiwr ar y ward.

Mae hwyl yn beth iach, ac yn aml iawn, rhan o hwyl iach yw pryfocio.  Ond rhaid i bawb ohonom fod yn ofalus rhag i’r tynnu coes fynd yn rhy bell ac i ninnau ddweud pethau y byddwn ni’n difaru eu dweud am eu bod wedi achosi loes i rywun.  Ond fyddai neb wedi dychmygu’r hyn a ddigwyddodd yr wythnos ddiwethaf.  Ac er bod yma enghraifft eithafol ac anghyffredin iawn, mae’r trasiedi’n dangos mor ofalus y dylai pawb ohonom fod â’n tafodau. 

Gall gair o’i le fod yn ddifäol.  O holl awduron y Beibl, Iago yw’r un sy’n ein rhybuddio ni gliriaf rhag y drwg y gall y tafod ei achosi.  Dyma, meddai, un o aelodau lleiaf y corff sy’n gallu achosi drwg mawr.  Gweddïwn am y gras a’r doethineb i reoli’r tafod; gweddïwn am i Dduw fod yn drugarog a’n cadw rhag gwneud y drwg mwyaf; a gweddïwn am gael gwybod bod i ni faddeuant hyd yn oed pan bechwn â’n tafodau.  Gweddiwn heddiw dros deulu Jacintha Saldanha, y nyrs a’i lladdodd ei hunan, a thros  Mel Greig a Michael Christian, y ddau gyflwynydd y trodd eu chwarae mor eithriadol o chwerw.   

Cliciwch ar ‘Gronyn’ ar ben y dudalen – rhifyn 09 Rhagfyr, 2012