Evelyn Glennie ac Efengyl Goleuni

Be’ oedd ar y teledu Noswyl Nadolig 1986? Ymhlith arlwy’r BBC y noson honno roedd Christmas With Val Doonican. A sut wn i hynny? Am fod y rhaglen wedi ei hail ddangos ganol yr wythnos ddiwethaf. Roedd y Gwyddel Val Doonican yn ‘enw’ cyfarwydd ar y pryd, ac mae’n siŵr gen i fod y rhaglen hon yn ddigon poblogaidd y Nadolig hwnnw. Ond oedd hi’n werth ei dangos bron i ddeng mlynedd ar hugain yn ddiweddarach? Beth bynnag am hynny, roedd yn ddigon difyr. Roedd y gynulleidfa’n sicr werth ei gweld! Coler a thei i’r dynion, a ffrogiau gorau i’r merched! A phawb yn edrych flynyddoedd yn hŷn nag unrhyw gynulleidfa deledu a gewch chi heddiw.

A gwerth ei weld a’i glywed hefyd oedd datganiad seiloffon a marimba Albanes 20 mlwydd oed o’r enw Evelyn Glennie. Ers hynny, mae hi wedi cael gyrfa lwyddiannus iawn fel offerynnwr taro proffesiynol. Ond yr hyn sy’n annisgwyl am Evelyn Glennie yw bod ei chlyw wedi dechrau dirywio pan oedd hi’n wyth oed a’i bod yn hollol fyddar ers yn ddeuddeg oed. A’r peth rhyfeddol yw ei bod yn ymwrthod â’r syniad bod hyn yn anfantais iddi fel cerddor, gan fynnu yn hytrach bod ei byddardod wedi gwneud iddi allu gwerthfawrogi cerddoriaeth mewn ffyrdd eraill. Yn hytrach na ‘chlywed’ cerddoriaeth â’r glust, mae Evelyn Glennie yn ‘clywed’ â’r bysedd, â’r llygaid, â’r teimlad, â’r traed ac â’i holl gyneddfau. Yn ferch ifanc, bu’n frwydr fawr iddi gael lle mewn coleg cerdd gan nad oedd neb yn credu y gallai person byddar lwyddo ym myd cerdd. Ond fe’i derbyniwyd oherwydd ei dawn ryfeddol, ac yn sgil hynny fe agorwyd drysau colegau cerdd i bobl â phob math o anableddau eraill.

Ar Ŵyl y Nadolig, diolchwn am Efengyl Goleuni. Y Crist a aned ym Methlehem yw gwir oleuni’r byd. A phan feddyliwn am ‘weld’ y goleuni hwnnw, tybed na fedr Evelyn Glennie ddysgu rhywbeth pwysig i ni? Oherwydd onid newyddion da i’w werthfawrogi â’n holl gyneddfau yw’r Efengyl? Oni allwn glywed a theimlo’r goleuni hwn yn ogystal â’i weld? Nid rhywbeth i’w weld a’i ddeall yn oeraidd yw gwirionedd yr Efengyl. Oni allwn hefyd glywed ei sain beraidd? Ac oni allwn deimlo gwres y cariad a geir yn yr Arglwydd Iesu? Ac onid yw’r cariad hwnnw yn ein cyffroi i fod eisiau byw i garu a chlodfori’r Iesu?

Yn rhy aml, mae’r Efengyl yn cael ei chyfyngu gennym. Fe’i gwnawn yn rhywbeth i’r deall gan bwysleisio’r ffeithiau moel am fywyd a gwaith Iesu Grist. Ond gall gwybodaeth a deall fod yn oeraidd. Neu, fe wnawn ni’r Efengyl yn rhywbeth i’r galon a’r teimladau yn bennaf, heb roi gormod o bwys ar y gwirioneddau a ddatguddir yn Y Beibl am berson a gwaith y Gwaredwr. Ond pethau anwadal iawn yw teimladau sydd heb eu seilio ar ffeithiau pendant am yr Iesu. Neu, fe wnawn yr Efengyl yn fater o ymddygiad a gweithredoedd sy’n fwy o ddyletswydd nag o ymateb gwirfoddol i gariad aberthol Duw tuag atom yn ei Fab.

Dathlwn y Nadolig eleni gan glodfori Duw am Efengyl y medrwn ei gweld a’i chlywed a’i theimlo ac ymateb iddi mewn cariad ac ufudd-dod am fod Duw trwy ei Fab Iesu Grist wedi ein caru a’n gwaredu. Yn ei drugaredd, boed i Dduw ein galluogi i fwynhau’r Efengyl yn llawn â’r llygad a’r glust a’r galon a rhoi iddo Ef glod ein genau .

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 21 Rhagfyr, 2014

 

 

 

Barod?

Daeth haen o eira dros gopa’r Wyddfa, ac ar y radio fore Gwener clywyd bod eira yng nghyffiniau Cerrigydrudion yn golygu bod rhaid wrth ofal arbennig ar y ffyrdd yn yr ardal honno.

Bu llawer o ddyfalu ers tro pa dywydd sydd o’n blaen y gaeaf hwn. Cawsom dywydd mor fwyn am fisoedd cyn iddi oeri’n ddiweddar. Gawn ni eira eleni neu beidio? Pan ddaw’r eira, neu os daw’r eira, mae’n beryg na fyddwn yn barod amdano. Mewn gwledydd eraill, fel Canada a gwledydd Sgandinafia, sy’n cael eira trwm yn rheolaidd, bydd pobl yn gwbl barod amdano ac wedi paratoi ar ei gyfer bob blwyddyn. Ond am nad ydym ni’n cael eira bob gaeaf, nid ydym yn gwneud yr un paratoadau. Mae hynny’n wir nid yn unig am yr awdurdodau cyhoeddus ond amdanom ni fel unigolion hefyd.

Faint ohonom, er enghraifft, sydd heb estyn y wellingtons a’r rhaw eira a’r brwsh bras heb sôn am y sled a’r hen got a’r menyg trwchus y byddwn eu hangen ar gyfer chwarae yn yr eira, neu ar gyfer clirio’r eira oddi ar lwybr yr ardd? Fe gawn ein cynghori i gadw rhaw eira a blanced a lamp a rhywbeth i’w fwyta yng nghist y car, rhag ofn i ni gael ein dal mewn eira. Faint ohonom sydd wedi rhoi’r pethau hynny yn y car yn barod?

Cyfle i baratoi ar gyfer y Nadolig yw tymor yr Adfent, ac mae’n siŵr y bydd yr Ŵyl yn golygu mwy i ni os byddwn wedi paratoi ymlaen llaw amdani ac wedi edrych ymlaen at ddathlu geni Iesu Grist ein Gwaredwr. Mae atgoffa ein hunain yn gyson o fawredd y babi a aned ym Methlehem yn amlwg yn un ffordd o baratoi at ddathlu’r Nadolig yn iawn. Mae meddwl am bobl eraill, a gwneud ymdrech i gefnogi’r gwaith a wneir gan wahanol elusennau i weini ar bobl sydd mewn trafferthion ar drothwy’r Ŵyl hefyd yn baratoad da ar gyfer dathlu dyfodiad Iesu i’n byd.

Ond er y pwyslais mawr a rydd Tymor yr Adfent ar baratoi ar gyfer dyfodiad Iesu, tybed na fedrwn ni droi’r cyfan ben i waered? Yn lle sôn am baratoad ar gyfer dyfodiad Iesu, oni allwn sôn am ei ddyfodiad ef fel y paratoad? Mae dyfodiad Iesu’n baratoad ar ein cyfer, yn yr ystyr ei fod yn ein paratoi neu yn ein gwneud ni’n barod ar gyfer rhai pethau. I ddechrau felly, wrth i ni dderbyn Iesu Grist yn Waredwr fe’n gwneir yn barod i fyw gan fod gennym bwrpas newydd i’n bywydau, sef dilyn Iesu a’i wasanaethu, ac addoli Duw sydd wedi dangos y fath gariad tuag atom. Ond fe’n gwneir yn barod hefyd i farw gan fod derbyn Iesu yn Geidwad yn golygu nad oes arnom mwyach ofn marwolaeth am ei fod ef yn cynnig bywyd tragwyddol i bawb sy’n credu ynddo.

Er mor bwysig yw paratoi ar gyfer dathlu Gŵyl y Geni, pwysicach fyth yw gadael i Ŵyl y Geni – a’r Crist a anwyd – ein paratoi ni ar gyfer byw a marw. Un o fendithion mwyaf Crist i ni yw ei fod yn ein gwneud ni’n barod.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 14 Rhagfyr, 2014

Adventus

‘Dyfodiad’ yw ystyr y gair Lladin ‘adventus’ a roddodd i ni’r term Adfent am y cyfnod yn arwain at y Nadolig. Mae tymor yr Adfent yn cychwyn ar y pedwerydd Sul cyn y Nadolig (neu’r Sul agosaf at Ddydd Gŵyl Andreas ar Dachwedd 30). Heddiw, felly, ydi ail Sul y tymor hwn eleni.

Mae’r Adfent yn ymwneud â’r disgwyl am y Meseia, ac yn dathlu’r gobaith a’r tangnefedd a’r cariad a’r llawenydd a ddaw trwy ei ddyfodiad. Dros gyfnod yr Adfent, edrychir ymlaen bob blwyddyn at ddathlu dyfodiad Iesu Grist sy’n dwyn yr holl bethau hyn i ni.

Yn naturiol, felly, mae’r edrych ymlaen at ddydd Nadolig yn golygu edrych yn ôl dros y canrifoedd. Edrych nôl ar broffwydoliaethau’r Hen Destament am y Meseia i ddechrau, ac edrych yn ôl ar adroddiadau’r Testament Newydd am eni’r Iesu, a oedd yn gyflawniad o’r holl broffwydoliaethau hynny. Mewn rhyw ystyr, yr ydym yn rhannu profiad pobl dduwiol – fel Simeon ac Anna, y ceir eu hanes Efengyl Luc – a fu’n aros ar hyd eu hoes am ddyfodiad y Meseia. Ond mae ein profiad ni’n wahanol iawn hefyd gan mai cofio geni Iesu a wnawn ni, ac nid edrych ymlaen ato. Edrych ymlaen at ei ddathlu a’i gyhoeddi o’r newydd trwy ddathliadau’r Nadolig a wnawn ni. Disgwyl ei ddyfodiad, heb wybod pryd y digwyddai hynny, a wnâi Anna a Simeon a’u tebyg; cofio ei eni a wnawn ni, gan wybod pryd a lle y daeth. Ond mae’n ddigwyddiad mor fawr nes bod yr Eglwys Gristnogol yn medru edrych ymlaen yn ddisgwylgar bob blwyddyn at ei gofio a’i ddathlu.

Dal i aros am ddyfodiad y Meseia y mae’r Iddewon, heb dderbyn iddo ddod ym mherson Iesu Grist. Ac mor drist yw hynny, gan eu bod yn disgwyl am un sydd eisoes wedi dod.

Ond mae yna wedd arall i’r disgwyl a’r edrych ymlaen a gysylltwn â’r Adfent gan fod yr Eglwys Gristnogol yn Nhymor yr Adfent yn rhoi sylw hefyd i Ailddyfodiad Iesu Grist. Fe gofiwn fod Iesu wedi dod ac iddo gael ei eni ym Methlehem, ond fe gofiwn hefyd fod Iesu i ddod eto, yn frenin ac yn farnwr. Rhyw ddydd, na wyddom pryd, fe ddaw Iesu eto. Bryd hynny, bydd pawb yn sylweddoli mai ef yw’r Arglwydd. Bydd yn dod eto yn Nydd y Farn i gymryd ei bobl – y rhai a fydd wedi credu ym mhob oes – i fod gydag ef am byth. Yn yr ystyr hwn, nid yw Iesu wedi dod eto ac y mae ei Eglwys yn dal i ddisgwyl ac yn edrych ymlaen at ei weld yn dod ‘ar gymylau’r nef’.

Ac fel na wyddai Simeon ac Anna a phawb tebyg iddynt pryd y deuai’r Meseia gyntaf ni wyddom ninnau pryd y daw yr ail waith. Ond wrth gofio dyfodiad cyntaf Crist, a’r gobaith a’r tangnefedd a’r cariad a’r llawenydd a ddaeth gydag ef, mae Cristnogion yn edrych ymlaen at ei ailddyfodiad, a’r cyfan y bydd hynny yn ei olygu. A beth yw hynny? Yn syml iawn, ‘ac felly byddwn gyda’r Arglwydd yn barhaus’ (1 Thesaloniaid 4:17).

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 07 Rhagfyr, 2014 [Llun: FreeFoto.com]