Tra bo dau?

Wn i ddim faint o gardiau a blodau y bydd pobl wedi eu rhoi i’w hanwyliaid heddiw, na faint o brydau bwyd neu focsys siocled fydd wedi eu rhannu a’u bwyta.  Wn ddim chwaith faint o bobl sy’n gyfarwydd â’r stori am y ferch a roddodd ei henw i’r Dydd Gŵyl Santes Dwynwen a ddethlir ar y pumed ar hugain o Ionawr bob blwyddyn.  Stori drist yw honno mewn gwirionedd am ferch ifanc a syrthiodd mewn cariad ac a ddioddefodd ac a ddymunodd beidio â phriodi wedi hynny.  Ond er ei siom bersonol, daeth Dwynwen i ddeisyfu bendith Duw ar gariadon.  Hi, meddir, yw santes cariadon Cymru, a rhoddwyd mwy a mwy o sylw i’w dydd gŵyl y blynyddoedd diwethaf hyn.  Heddiw, felly, fe glywn ni lawer ar y teledu a’r radio am Dwynwen a’r Ŵyl.  Fe glywn lawer hefyd mae’n debyg am y ‘cariad pur’ hwnnw ‘sydd fel y dur, yn para tra bo dau’.

Beth bynnag a ddywedwn am y cariad a ddethlir heddiw â cherdd a cherdyn a chusan, mae gennym yn yr Efengyl gariad mwy a gwell i’w gyhoeddi ac i ddiolch amdano.  Ac un peth sy’n sicr yn dangos rhyfeddod cariad Duw yw’r ffaith mai cariad yw hwn ‘sy’n para tra bo Un’.  Oherwydd cariad unochrog yn ei hanfod yw cariad Duw.  Ac yn ei hanfod wrth gwrs, fel y dywed Ioan wrthym, ‘cariad yw Duw’ (1 Ioan 4:8).  Nid yw cariad Duw atom yn dibynnu ar yr hyn ydym ni nac ar yr hyn a wnawn ni.  Mae Duw yn ein caru am ei fod yn dewis gwneud hynny.  Mae’n ein caru heb i ni haeddu hynny.  Mae’n ein caru er gwaetha’r ffaith fod yna bob math o resymau dros iddo beidio â gwneud hynny.  Mae’r Duw Mawr yn caru am mai cariad ydyw.

Mor wahanol yw gwir gariad pur Duw i’r cariad ‘sy’n para tra bo dau’.  Ar ei orau, gall y math o gariad a ddethlir heddiw ein hatgoffa o gariad Duw.  Ond nid yr un peth ydyw.  Rydym ni’n caru am fod rhywbeth – prydferthwch golwg, neu anwyldeb, neu harddwch cymeriad, neu’r pethau rhyfeddaf o bosibl – wedi ennyn y cariad hwnnw.  Ond mae Duw’n caru er nad oes dim ynom sy’n ennyn ei gariad.

Ac y mae cariad Duw yn para nid ‘tra bo dau’ ond ‘tra bo Un’.  Gall y cariad mwyaf eirias oeri, a hynny am bob math o resymau.  Mae serch cariadon yn sicr yn marw os nad yw’r ddau’n ei deimlo a’i ddangos.  Ond mae cariad Duw’n para am nad yw’n dibynnu ar ein cariad ni ato Ef.  Mae Duw eisiau i ni ei garu; mae Duw’n rhoi gras i ni i’w garu; mae gennym fel Cristnogion awydd i’w garu.  Ond nid dyna sail ei gariad Ef atom.

Bydd cofio hynny’n ein gwneud ni’n ostyngedig.  Feiddiwn ni ddim am un eiliad feddwl ein bod yn haeddu cariad Duw.  Bydd hefyd yn ein gwneud yn ddiolchgar am gariad unochrog ac eithafol Duw sydd wedi gwneud iddo roi ei Fab Iesu Grist yn aberth trosom ar Galfaria.  A bydd yn ein gwneud yn bobl sy’n fwy awyddus fyth i garu Duw am iddo Ef yn gyntaf ein caru ni.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 25 Ionawr, 2015

 

Goddef y cyfan

Ers blynyddoedd, yn arbennig yng ngwledydd Prydain, bu llawer o bobl yn ymosod ar y Ffydd Gristnogol ond yn betrusgar rhag ymosod yn yr un modd ar grefydd Islam.  Un rheswm am hyn yw’r ofn y gallai beirniadaeth o’r fath beri i rywrai fynd ati i ddial ar bwy bynnag a fyddai’n ymosod ar   grefydd Islam a’i phroffwyd.   Bu pobl yn fwy na pharod i wawdio Iesu Grist a’r cyfan sy’n ganolog i Gristnogaeth, ond yn ymarhous i anelu’r un gwawd at Islam a Mohammed (er gwaetha’r ffaith na fyddai mwyafrif dilynwyr y grefydd honno’n ystyried codi bys yn erbyn y beirniaid).

Dangosodd yr ymosodiadau ar staff Charlie Hebdo yn Ffrainc bod sail i’r ofn hwnnw gan fod y ddau lofrudd wedi mynnu eu bod yn dial am y  cam a wnaed â’r proffwyd. Fe heriodd y cylchgrawn y bygythiadau, a thalwyd yn ddrud iawn am hynny.  Ac wythnos wedi’r gyflafan, mae rhifyn diweddaraf Charlie Hebdo yn ein hatgoffa bod Cristnogaeth a phob ffydd arall yn parhau’n wrthrych gwawd a dychan i’w staff wrth iddynt ymosod ar y Pab a chrefyddwyr eraill a oedd wedi datgan cefnogaeth ac estyn eu cydymdeimlad iddynt yn ystod yr wythnos.

Beth bynnag a ddigwydd yn Ffrainc a gwledydd eraill, mae’n debyg na welwn newid agwedd yng ngwledydd Prydain yn fuan.  Bydd Cristnogaeth yn dal yn darged hawdd, a bydd pobl yn dal i feddwl ddwywaith cyn ymosod ar Islam. Un rheswm am hynny yw’r ffaith y bydd pobl yn dal i gredu nad oes fawr o berygl y bydd Cristnogion yn ymateb yn dreisgar i’r gwawd.

Ond a yw hynny’n awgrymu nad yw Cristnogion yn malio dim am y gwawd hwn?  Ai arwydd o’n dihidrwydd yw hyn, neu brawf nad yw o bwys gennym beth a ddywed eraill am ein Ffydd a’n Gwaredwr?  Tristwch pethau yw y gall fod peth gwir yn hynny.  Wedi’r cwbl, oni chlywir rhai sy’n arddel y Ffydd yn  cablu trwy ddefnyddio enw Iesu’n llac ac anystyriol?

Mae Cristnogion yn tueddu i dderbyn y sarhad hwn, ac mae’r dychanwyr yn deall hynny.  Ond nid dihidrwydd sy’n gyfrifol am hyn, ond yn hytrach alwad Duw iddynt i fod yn debyg i Iesu Grist, a ddioddefodd bopeth, yn cynnwys yr ing a’r boen a’r angau ar Galfaria er eu mwyn, heb daro’n ôl.

Mae rheswm arall hefyd, sef yr alwad i adael pob dial i Dduw ei hun.  Mae’r cabledd a’r dirmyg yn loes i’r Cristion, ond mae’r Cristion hefyd yn gwybod bod rhaid gadael pob dial i Dduw.  Ni chaiff y rhai sy’n dirmygu’r Ffydd ac yn sarhau Crist chwerthin am byth.  Daw’r dydd y bydd yr Arglwydd, sy’n eiddigeddus o’i enw da ei hun, yn dial ar y rhai sy’n ei ddirmygu ef a’i Fab a’i  ddilynwyr. Yr alwad a gawsom fel Cristnogion yw goddef y cyfan, troi’r foch arall, a hyd yn oed weddïo dros y rhai sy’n ein gwrthwynebu: gweddïo drostynt a’u caru, er gwaetha popeth a wnânt i ni ac yn erbyn y Ffydd.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 18 Ionawr, 2015

 

Pwyllgor yr Ofalaeth

Gofalaeth Fro’r Llechen Las:

Cynhelir Pwyllgor yr Ofalaeth yn Capel Coch am 7.00 o’r gloch nos Fercher, Ionawr 14, 2015.

Charlie Hebdo

Gwaetha’r modd, nid rhegfeydd oedd y penawdau a ddisgrifiai’r ‘bloody siege’ yn Ffrainc ddydd Gwener. Byddai llond papur newydd o regfeydd wedi bod ganmil gwell na’r hyn a gafwyd mewn archfarchnad ym Mharis ac ar stad ddiwydiannol ar gyrion y ddinas yn nhref Dammartin-en-Goele. Wedi tridiau gwaedlyd roedd ugain o bobl wedi eu lladd: deuddeg ohonynt yn swyddfeydd y cylchgrawn Charlie Hebdo ddydd Mercher; plismones ar ochr stryd ddydd Iau; pedwar o wystlon yn yr archfarchnad ddydd Gwener; ac yn ôl pob tebyg y ddau frawd a fu’n gyfrifol am ladd y deuddeg, ynghyd â’r dyn a laddodd y pump arall. Gwarchae gwaedlyd a thridiau trist.

Fe gondemniwyd y llofruddiaethau hyn gan lywodraeth a phobl Ffrainc ynghyd â llywodraethau a chyfryngau a phobl ar draws y byd. Fel y gellid disgwyl, mae arweinwyr crefyddol, yn cynnwys Cristnogion ac Iddewon a Moslemiaid, hefyd wedi condemnio’r ymosodiadau ciaidd hyn. A da hynny.

Ond beth a wnawn ni? Gallwn ninnau gondemnio’r lladd. Gallwn weddïo dros y bobl a ddioddefodd yn Ffrainc yr wythnos ddiwethaf. Gallwn hefyd weddïo y bydd pobl sy’n cynllwynio’r math hwn o gyflafan yn cael eu hatal, a hyd yn oed yn cael gras i gefnu ar y fath lwybr.

Wrth gondemnio’r hyn a ddigwyddodd i staff Charlie Hebdo, mae miliynau o bobl yn awyddus hefyd i ddangos eu cefnogaeth i egwyddor ‘rhyddid y wasg’ a ‘rhyddid mynegiant’ yr oedd y cylchgrawn hwn mor danbaid drosti wrth fynnu cyhoeddi’r cartwnau a oedd yn dychanu crefydd Islam a’i phroffwyd Mohammed. Gwelwyd pobl yn herio’r terfysgwyr trwy arddel y geiriau a’r logo ‘Je suis Charlie’ er mwyn uniaethu â’r bobl a laddwyd a chefnogi’r egwyddor bwysig hon. Yn sicr, roedd y miloedd a wnaeth hyn ar strydoedd Paris yn cyhoeddi’n ddewr na fyddan nhw na’u cymdeithas yn ildio i fygythiadau’r terfysgwyr.

Gallwn ddeall a gwerthfawrogi hynny. Ond nid yw’r rhyddid mynegiant hwn yn golygu bod pobl yn cael dweud beth a fynnon nhw bob amser. Mewn cymdeithas wâr, mae pobl ar brydiau’n dewis peidio â dweud rhai pethau: peidio â dweud anwiredd; peidio â dweud rhai pethau a fydd yn achosi loes i eraill; a hyd yn oed beidio â dweud pethau sy’n sicr o greu helynt rhwng pobl a’i gilydd. Gallem ddadlau bod gennym hawl i ddweud yr holl bethau hyn, ond dewiswn beidio â’u dweud am wahanol resymau. Mae’n dda cofio nad ofn terfysgwyr yw’r unig reswm dros ddewis peidio â dweud neu wneud rhai pethau. I’r Cristion, yn sicr, mae rhyddid mynegiant, sef ein hawl i ddweud a fynnom, yn mynd law yn llaw â’r ddyletswydd sydd arnom i ddefnyddio geiriau’n ofalus, er lles i eraill, ac er gogoniant Duw bob amser.

Dof nôl at ein hymateb fel Cristnogion i ymosodiadau ar ein ffydd y tro nesaf.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 11 Ionawr, 2015

 

Tri Phoster

Y cyntaf o’r tri phoster ar wal yr orsaf drenau a ddenodd fy sylw.  Yr adnod gyfarwydd o Efengyl Ioan oedd i’w gweld arno: ‘Do, carodd Duw y byd gymaint nes iddo roi ei unig Fab, er mwyn i bob un sy’n credu ynddo ef beidio â mynd i ddistryw ond cael  bywyd tragwyddol’ (Ioan 3:16).’  Yng nghanol yr holl hysbysebion amrywiol, roedd neges yr Efengyl yn wynebu pwy bynnag a welodd y geiriau hyn.  A phwy a ŵyr faint o bobl a ddechreuodd feddwl am newyddion da’r Efengyl wedi iddyn nhw weld y poster hwn?

Wn i ddim pwy a luniodd y poster a threfnu i’w osod yn yr orsaf honno.  Mae’n fwy na thebyg bod degau os nad cannoedd o gopïau ohono i’w gweld mewn gorsafoedd a mannau cyhoeddus eraill.  Trwy’r posteri hyn, daw Gair Duw i sylw llawer o bobl na fyddai fel arall yn ei glywed o gwbl, a gallwn ddiolch am hynny.

Ac yna fe welais y ddau boster arall a osodwyd wrth ymyl yr adnod.  Doedd yna ddim cyswllt amlwg rhyngddyn nhw.  Tri phoster wedi eu gosod gyda’i gilydd ar hap oedden nhw.  Hysbyseb Nadolig siop gwerthu dvd’s oedd y naill a sôn am daith grŵp pop enwog oedd y llall.

Ar y cyntaf, y geiriau ‘HAVE YOU?’ mewn llythrennau breision ar waelod y poster a ddenodd fy sylw.  (Dim ond ar ôl craffu a gweld ‘We’ve got Christmas boxed up’ mewn geiriau llai uwchben lluniau’r dvd’s y deallais yr ergyd.)  Ac ar yr ail yr oedd hysbyseb lliwgar i albwm neu daith ddiweddaraf y band poblogaidd Take That.

Na, doedd dim cyswllt amlwg rhwng y tri phoster.  Ac eto, fedrwn i ddim peidio â rhyfeddu at yr her fawr a’m hwynebai o gael cip sydyn ar y tri.  I ddechrau, neges fawr yr Efengyl trwy’r adnod a’i haddewid fawr o fywyd i ‘bob un sy’n credu’ yn yr Arglwydd Iesu Grist.   Ac yna’r her fawr yn y geiriau, ‘Have you?’ Ydych chi wedi credu?  Wyt ti wedi credu?  Mae’r bywyd tragwyddol wedi ei addo i bawb sy’n credu yn y Gwaredwr.  Ie, y rhai sy’n credu – a dim ond y rhai sy’n credu – yn y Gwaredwr Iesu sy’n cael y bywyd hwn.  Ac felly, diolchwn am gael ein herio trwy’r cwestiwn holl bwysig, ‘Wyt ti wedi credu?’

Gogoniant yr Efengyl yw bod y bywyd tragwyddol ar gael yn rhad i bawb sy’n credu, a Duw ei hun yn ein hannog i’w dderbyn.  Cymer ef!  Cymer y bywyd hwn sydd yn Iesu Grist ar dy gyfer; y bywyd cyflawn a gwell yn y byd hwn, a’r bywyd a fydd yn para byth yn y nefoedd. ‘Take that!’ A dyna atgoffa ein gilydd o’r newydd mai rhodd i’w derbyn yw’r bywyd tragwyddol hwn ac nid rhywbeth a enillwn ni trwy ein daioni a’n hymdrechion a’n duwioldeb ein hunain.  Rhodd Duw i ni ydyw, ac fe welwn yn yr adnod mai cariad Duw tuag atom sy’n gyfrifol am y rhodd honno.  A pha well ffordd o ddechrau blwyddyn newydd na thrwy ddiolch i Dduw am roi ei unig Fab trosom?

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 04 Ionawr, 2015