Yn dân ar fy nghroen

 

Mae rhai pethau’n dân ar fy nghroen. Ac un ohonyn nhw yw’r holl sôn a fu trwy’r wythnos am y gemau rygbi yn Stadiwm y Mileniwm ddoe. Nid bod unrhyw beth o’i le ar hanner can mil o bobl yn dod at ei gilydd i fwynhau dwy gêm rygbi rhwng timau rhanbarthol y De, cofiwch. Yr hyn a’m corddai oedd yr enw a roddwyd i’r digwyddiad.   Ac erbyn amser cinio ddoe, roeddwn wedi hen flino ar y cyfeiriadau diddiwedd at ‘Ddydd y Farn’, a gwaeth na hynny ‘Dydd y Farn III’.

Wn i ddim pwy yn ei ddoethineb a roes yr enw i’r digwyddiad. Pam ‘Dydd y Farn’? Yr argraff a gawn i oedd nad oedd neb yn siŵr iawn o’r rheswm. Ai dydd barn i’r timau oedd o? Go brin, gan nad oedd canlyniadau’r gemau’n debygol o wneud gwahaniaeth o bwys i safleoedd y timau yn eu cynghrair. Ai dydd barn i’r chwaraewyr ydoedd o ran y cyfle arbennig i wneud argraff ar Warren Gatland yn y gobaith o ennill lle yn nhîm Cymru ar gyfer Cwpan y Byd yn nes ymlaen eleni?

Beth bynnag am hynny, hon oedd y drydedd flwyddyn i’r Undeb Rygbi gynnal dwy gêm rhwng y timau hyn yr un diwrnod, ar ôl ei gilydd ac ar yr un cae. A dyna wrth gwrs sy’n esbonio’r syniad o’r ‘trydydd Dydd y Farn’ yr oedd pawb ohonom yn cael ein hannog i edrych ymlaen ato a’i ddathlu. Ac oedd, roedd yr anogaeth fynych i ‘ddathlu Dydd y Farn’ yn dân pellach ar fy nghroen.

Plîs, plîs, plîs, Undeb Rygbi Cymru, rhowch enw newydd i’r diwrnod hwn erbyn y flwyddyn nesaf. Oherwydd y mae’r fath beth â ‘Dydd y Farn’, ac nid oes a wnelo hwnnw ddim oll â hwyl ar gae rygbi. Dydd y Farn yw’r diwrnod hwnnw a benodwyd gan Dduw ar gyfer barnu’r byd. Nid dydd i edrych ymlaen yn ysgafn ato mo hwnnw, ond dydd i’w ofni. Doedd neb yn gwneud hynny’n fwy amlwg na Iesu Grist ei hun pan ddywedai am y rhai a fyddai’n gwrthod ei neges, y cai ‘Sodom lai i’w ddioddef yn Nydd y Farn na thi’ (Mathew 11:24). Dydd ofnadwy fydd hwnnw: ‘Gan yr un gair hefyd y mae nefoedd a daear yr oes hon wedi eu gosod mewn stôr ar gyfer y tân; y maent ar gadw hyd Ddydd barn a distryw yr annuwiol’ (2 Pedr 3:7).

Dyma’r dydd y gwneir yn amlwg bob pechod a bai, ac y gelwir pawb i gyfrif gerbron y Barnwr Mawr. Ie, un dydd, pan fernir y byw a’r meirw. Fydd yna ddim ail a thrydydd Dydd y Farn, gan y bydd y cyfan yn cael ei benderfynu ar yr un dydd hwn. Ond er na allwn groesawu Dydd y Farn, fe fydd yna trwy ras Duw ddathlu o fath y dydd mawr hwnnw. Oherwydd fel y dywed Ioan, bydd gan bawb sy’n ymddiried yn Iesu Grist fel Gwaredwr ‘hyder yn Nydd y Farn’ (1 Ioan 4:17). A sail yr hyder hwnnw yw bod Duw wedi ein caru, a’i fod trwy ei fab Iesu Grist yn ein cyfrif yn ddieuog ac yn deilwng o gael bod gydag ef am byth.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 26 Ebrill, 2015

Neges Nahum

Fyddai’r un gwleidydd yn meiddio dweud yr hyn a ddywedodd y proffwyd Nahum wrth bobl Ninefe. Fyddai neb yn debygol o bleidleisio drostynt pe byddent yn dweud rhywbeth o’r fath. Mae’r gwleidyddion am y gorau i’n perswadio mai ganddynt hwy y mae’r atebion i broblemau ein cymdeithas. Ac er i lawer ohonynt losgi eu bysedd trwy addo’r byd cyn hyn, maent yn dal i wneud addewidion mawr am yr hyn y byddant yn ei wneud os cânt eu hethol i San Steffan.

Dychmygwch yr ymateb pe byddai’r ymgeiswyr seneddol yn dweud wrth eu hetholwyr yr hyn a ddywedodd Nahum, ‘Ni ellir lliniaru dy glwyf’ (Nahum 3:19). Mae clwyf ein cymunedau yn ddwfn heddiw, a thasg y gwleidyddion yw mynd i’r afael â’r materion sy’n blino pobl er mwyn gwneud bywyd pawb ohonom yn well. Gwyddom fod llawer o’r addewidion a wneir yn wag ac yn annhebygol o gael eu cadw os daw’r blaid sy’n eu gwneud i rym. Ac eto, mi fyddem yn fwy tebygol o bleidleisio dros bobl yr addewidion gwag na thros rywun a fyddai’n cyhoeddi nad oes dim y gall neb ei wneud i wella ein stad. Na, fyddai’r un gwleidydd yn gwneud ‘Ni ellir lliniaru dy glwyf’ yn slogan etholiadol.

Ond nid geiriau gwleidydd oedd y rhain, wrth gwrs, ond geiriau proffwyd Duw. Yr oeddent, ac y maent o hyd, yn eiriau difrifol a dychrynllyd gan fod Nahum yn cyhoeddi nad oes gobaith i ddinas Ninefe. Oherwydd ei drygioni a’r modd y bu’n gormesu cenhedloedd eraill mae Ninefe a theyrnas Asyria i gael ei dymchwel. Does dim modd iddi osgoi hynny, ac ‘ni ellir lliniaru dy glwyf’. Roedd Ninefe wedi cael ei chyfle, mae’n debyg, yn nyddiau Jona, dros ganrif yn gynharach, ond bellach mae ar ben arni.

Neges fawr yr Efengyl yw nad yw hi ar ben arnom ni ac y gellir lliniaru ein clwyf. Mae modd gwella clwyf ein pechod trwy’r hyn a wnaeth Iesu Grist ar Galfaria; mae modd gwella clwyf gwendid yr Eglwys trwy’r nerth sydd yn yr Ysbryd Glân; mae modd gwella clwyf ein hofnau trwy’r cysur a geir yn Nuw ein Tad nefol. Beth bynnag yw’r clwyf, a pha mor ddwfn bynnag ydyw, mae modd ei wella trwy Dduw pob gras. Oherwydd fel y dywed Nahum eto, ‘Y mae’r Arglwydd yn dda – yn amddiffynfa yn nydd argyfwng; y mae’n adnabod y rhai sy’n ymddiried ynddo’ (1:7).

A beth bynnag a wnawn o addewidion y gwleidyddion dros y pythefnos nesaf, gallwn ymddiried yn yr addewidion a rydd y proffwyd i ni. ‘Y mae Duw yn dda.’ Ac y mae yn ‘amddiffynfa yn nydd argyfwng’. Gallwn ninnau yn hyderus ddweud hyn wrth bobl sy’n wynebu gwahanol anawsterau. Beth bynnag yr argyfwng, gallwn addo y bydd Duw yn amddiffynfa iddynt trwy’r cyfan. Mae angen ffydd i gredu hynny, ac mae angen ffydd i fentro ei ddweud wrth eraill.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 19 Ebrill, 2015

 

Walter Scott

 

Os mai rhy brysur yn dathlu fy mhen blwydd oeddwn, mwyaf cywilydd i mi. Yn sicr, doeddwn i ddim yn cofio mai’r diwrnod hwnnw y lladdwyd dyn ifanc 18 oed o’r enw Michael Brown yn nhref Ferguson, Missouri yn Yr Unol Daleithiau. Fe’m hatgoffwyd o’r digwyddiad hwnnw gan yr hyn a ddigwyddodd yn North Charleston, De Carolina’r wythnos ddiwethaf pan laddwyd dyn 50 oed o’r enw Walter Scott. Yr hyn sy’n gyffredin i’r ddau achos oedd mai dyn croenddu gafodd ei saethu gan blismon croenwyn.

Rwy’n cofio enw Michael Brown, ond fe’m synnwyd o sylweddoli bod wyth mis cyfan ers iddo gael ei ladd. Ac fe’m synnwyd yn fwy o sylweddoli nad oes gen i gof o gwbl am Tamir Rice na Jerame Reid. Dim ond 12 oed oedd Tamir Rice pan laddwyd o mewn parc chwarae yn Cleveland, Ohio fis Tachwedd y llynedd, a 36 oed oedd Jerame Reid pan laddwyd o yn Bridgeton, New Jersey ym mis Rhagfyr. Yn y naill achos a’r llall eto, plismyn croenwyn a saethodd blentyn a dyn ifanc croenddu.   Roedd lluniau fideo’n awgrymu nad oedd Jerame Reid yn gwneud dim ond camu allan o’i gar, wedi i’w gar gael ei stopio gan blismon, pan saethwyd o gan y plismon hwnnw. Ac yn achos Walter Scott, cafwyd lluniau fideo sy’n dangos yn glir i’r gwr hwnnw gael ei saethu yn ei gefn fwy nag unwaith gan blismon wrth geisio rhedeg oddi wrtho.

Nid yw’n syndod bod y marwolaethau hyn wedi achosi pryder mawr i bobl yn yr Unol Daleithiau ac ar draws y byd. Nid yw’n syndod chwaith eu bod wedi arwain at dyndra mawr. Yn Ferguson ei hun wedi marwolaeth Michael Brown, cafwyd protestiadau heddychol a threisgar oherwydd pryder pobl bod honno’n enghraifft arall o’r plismyn a’r awdurdodau’n cam-drin pobl groenddu. Cafwyd hefyd brotestiadau yn Ne Carolina yr wythnos ddiwethaf wedi marwolaeth Walter Scott.

Ond cafwyd hefyd ymateb grasol ei frawd, Anthony Scott. ‘Daliwch i weddio,’ meddai, ‘dros ein teulu ni, i ni ddod trwy hyn. Oherwydd mae   arnom angen gweddi, gan fod gweddi yn newid pethau. A bydd cyfiawnder yn cael ei wneud.’ Gallwn wneud hynny, bawb ohonom. Gallwn weddio dros y teulu hwn a phob teulu arall a ddioddefodd amgylchiadau tebyg. Gallwn weddio y byddant yn profi nerth a chysur yn eu galar. Gallwn weddio hefyd dros eu cymunedau, a thros gymunedau ym mhob gwlad lle ceir tyndra oherwydd anghyfiawnder a chasineb o bob math. Gallwn weddio y bydd pobl y cymunedau hynny’n cael eu trin yn gyfiawn, beth bynnag eu lliw a’u hil a’u ffydd. Ac ie, cyn iddynt hwythau, fel Tamir a Jerame fynd yn angof, gallwn hefyd weddio dros y teuluoedd a’r cymdogaethau yn Kenya sy’n galaru o golli bron i 150 o fyfyrwyr a laddwyd ym Mhrifysgol Garissa ar Ebrill 2. A chydag Anthony Scott, gweddio gan gofio y gall gweddi newid pethau ac esgor ar gyfiawnder.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul, 12 Ebrill, 2015

 

Mae’n wir! Mae’n fyw!

Pa ots nad oedd y stori’n wir? Doedd y prif offeiriaid yn poeni dim am hynny. Roedden nhw’n fodlon twyllo ac annog eraill i ddeud celwydd er mwyn lladd y stori am atgyfodiad Iesu. ‘Dywedwch fod ei ddisgyblion ef wedi dod yn y nos, a’i ladrata tra oeddech chwi’n cysgu’ (Mathew 28:13). Rhyfedd o fyd; y diwrnod cynt roedden nhw wedi galw Iesu’n dwyllwr ac wedi awgrymu y byddai ei ddisgyblion yn ceisio twyllo pawb trwy symud ei gorff o’r bedd a dweud ei fod wedi dod yn ôl yn fyw. Ond ar Sul y Pasg roedden nhw’n fwy na pharod i dwyllo am ei fod yn eu siwtio nhw a’u buddiannau. Roedden nhw’n gwybod nad oedd yna ronyn o wirionedd yn y stori am y disgyblion yn lladrata’r corf, ond doedden nhw’n poeni dim am hynny.

Mae ysbryd y prif offeiriaid yn fyw o hyd y Pasg hwn. Roedd rhywbeth od iawn ynghylch yr hyn a adroddwyd ddydd Gwener am sylwadau honedig Nicola Sturgeon, Arweinydd Plaid Genedlaethol yr Alban. Yr honiad oedd bod ‘rhywun yn deud bod rhywun arall yn deud bod Nicola Sturgeon wedi deud wrth rywun arall eto’ y byddai’n well ganddi weld David Cameron yn Brif Weinidog nag Ed Miliband. Roedd y cyfan yn debycach i hel clecs nag i newyddion. Ac fe gadarnhawyd hynny o fewn ychydig oriau wrth i bawb a enwyd yn y stori gadarnhau na ddywedodd Ms Sturgeon ddim o’r fath.

Amser a ddengys o ble tarddodd y stori, ond yr hyn sy’n wirioneddol drist yw’r ffordd yr oedd rhai pobl yn dal i fynnu bod y sylwadau ‘yn ddamniol i Ms Sturgeon’ er ei bod yn amlwg nad oedd unrhyw wirionedd i’r stori ac na ddywedodd hi’r geiriau a briodolwyd iddi. Ond pa ots am y gwir?

Gobeithio nad rhagflas a gafwyd o’r hyn y gallwn ei ddisgwyl dros y pedair wythnos nesaf hyd ddydd yr Etholiad. Gobeithio na fydd y gwleidyddion yn pedlera celwyddau. Gwyddom y bydd pobl o bob plaid yn gwneud pob math o addewidion y bydd yn anodd iawn eu cyflawni. Ond peth arall yn llwyr yw dweud pethau – yn arbennig bethau am bobl eraill – a hithau’n gwbl amlwg nad yw’r pethau hynny’n wir. Sut all pobl ymddiried mewn gwleidydd neu unrhyw un arall sy’n pedlera celwydd er mwyn hyrwyddo ei achos ei hun?

Ar Sul y Pasg, diolchwn o’r newydd mai’r prif offeiriaid, yn hytrach na Iesu a’i ddisgyblion, oedd y twyllwyr yn yr hanes hwn. Cyhoeddi’r gwir a wnâi’r disgyblion wrth ddweud bod Iesu wedi dod o’i fedd yn fyw. Ac un o’r pethau pwysicaf i’w gofio yw bod y bobl hyn yn llygad dystion o’r gwirionedd hwnnw gan eu bod wedi gweld Iesu Grist yn fyw â’u llygaid eu hunain. Nid dweud ‘bod rhywun wedi deud wrth rywun bod rhywun arall wedi gweld Iesu’ oedden nhw o gwbl. Roedd y tystion cyntaf yn cyhoeddi’r hyn a welson nhw eu hunain. Roedd Iesu yn fyw. Ac mae’n dal yn fyw!

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – rhifyn Dydd Sul y Pasg, 05 Ebrill, 2015