Arbenigwyr

Siomedig iawn, a dweud y lleiaf, oedd canlyniad y Refferendwm. Yr unig gysur am wn i, os cysur hefyd, oedd y ffaith fod Gwynedd, ein sir ni, yn un o’r siroedd a bleidleisiodd dros aros yn yr Undeb Ewropeaidd.

Do, aeth y Refferendwm heibio, ond bydd y trafod yn parhau. Pwy a ŵyr beth a ddigwydd? Dyna, wrth gwrs, yr union beth a fu’n boendod i lawer a oedd o blaid ‘Aros’. Does neb yn gwybod beth sydd o’n blaen y tu allan i’r Undeb. Eisoes, clywyd rhai o’r bobl a fu’n flaenllaw yn yr ymgyrch ‘Gadael’ yn cydnabod nad oes ganddyn nhw chwaith syniad, er gwaetha’r holl addewidion a gafwyd ganddynt am y byd gwell a’r rhyddid a’r ffyniant a ddeuai o adael yr Undeb. Diddorol fu gweld pa mor sydyn y dechreuwyd cydnabod nad yw’r Gwasanaeth Iechyd mor sicr o dderbyn yr arian mawr a addawyd yn ystod yr Ymgyrch, ac y bydd angen pwyso ar Lywodraeth San Steffan i roi ei siâr ddyledus o’r arian i Gymru (er i ni gael ein sicrhau yn ystod yr ymgyrch y byddai pob ceiniog a ddaw i Gymru o’r Undeb Ewropeaidd yn sicr o ddal i ddod trwy San Steffan).

Wedi dweud pob dim, nid y siom, na’r dicter hyd yn oed, a deimlwn fore Gwener yw’r hyn a fydd yn aros i mi. Nid y dadlau chwerw a glywyd chwaith, na’r addewidion gwag sydd eisoes yn cael eu torri. Yr un peth y byddaf yn ei gofio am y Refferendwm yw’r modd y perswadiwyd cynifer o bobl nad oes rhaid cymryd sylw o farn arbenigwyr o bob math. Pa ots beth ddywedai pobl wybodus a phrofiadol, yn cynnwys pobl fusnes, cyfreithwyr, pobl o’r byd ariannol, academyddion, a gwleidyddion hyd yn oed? Does arnom ddim angen yr arbenigwyr hyn. Onid ydym wedi cael llond bol arnyn nhw p’run bynnag? Onid yw barn y bobl, fy marn i a’ch barn chi, cystal os nad gwell na barn y bobl hyn? Y pryder yw nid bod pobl wedi anghytuno â’r hyn a ddywedai’r arbenigwyr (wedi’r cwbl, gall arbenigwyr anghytuno â’i gilydd), ond bod pobl wedi cael eu perswadio i anwybyddu arbenigwyr.

Ond mae’n debyg na ddylai neb fod wedi synnu o weld hynny’n digwydd. Oherwydd onid yw anwybyddu barn ‘arbenigwyr’ yn un o nodweddion ein hoes? Rydan ni’n gwybod yn well na chynghorwyr, cynllunwyr, athrawon, darlledwyr, a hyd yn oed feddygon. Ac mae hynny’n sicr yn wir am bethau crefyddol. Does dim angen neb arall arnom i ddweud wrthym beth i’w gredu na beth sy’n iawn. Pam fod rhaid gwrando ar rywun arall? Onid yw barn pawb cystal â’i gilydd?

O ran y Ffydd Gristnogol, nid yr un ohonom ni yw’r arbenigwyr ond Duw ei hun. Oherwydd nid yr hyn yr ydan ni yn ei feddwl na’i ddweud sy’n bwysig, ond yr hyn y mae Duw yn ei ddweud yn ei Air. A gwrthod derbyn fod angen gwrando ar hynny a wna cynifer o bobl heddiw.

Cliciwch yma http://www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 26 Mehefin, 2016

Y Refferendwm

Am unwaith, roeddwn wedi torri fy rheol fy hun a gosod erthygl flaen Gronyn ar y wefan hon cyn y Sul.  Fyddaf fi ddim yn gwneud hynny fel arfer gan mai taflen i’w dosbarthu yn yr oedfa yw Gronyn yn gyntaf. Ond mi wnes i hynny fore Iau er mwyn annog pobl i bleidleisio dros AROS yn yr  Undeb Ewropeaidd yn y Refferendwm yr wythnos hon gan fy mod o’r farn y bydd AROS yn well er mwyn Cymru, er mwyn heddwch, ac er mwyn pobl a chenhedloedd eraill.

Ond nid dyma’r erthygl honno, gan fod yr hyn a ddigwyddodd yn Birstall yng Ngorllewin Swydd Efrog bnawn Iau mor ddifrifol nes bod rhaid ceisio  dweud gair amdano.  (Mae’r erthygl wreiddiol i’w gweld dan yr erthygl hon.)  Yno, wrth ei gwaith, ganol dydd ac ar ganol stryd, llofruddiwyd yr Aelod Seneddol lleol, Jo Cox.  O’r cychwyn, ofnid bod yna gymhelliad gwleidyddol i’r ymosodiad.  Ers ymddangosiad y dyn a’i lladdodd gerbron Llys Ynadon Westminster fore ddoe, fe gadarnhawyd yr ofnau hynny. Beth bynnag a olygai Thomas Mair wrth ddweud mai ‘Death to traitors, freedom for Britain’ oedd ei enw, mae’n anodd osgoi’r gwir trist mai yng nghyd-destun y dadlau ynghylch y Refferendwm y digwyddodd hyn oll.   

Yn naturiol, ac yn gwbl ddisgwyliedig, gohiriwyd ymgyrchu’r Refferendwm am y tro. Wrth ail afael yn yr ymgyrch yr wythnos hon bydd pawb, gobeithio, am osgoi defnyddio’r llofruddiaeth i’w mantais wleidyddol eu hunain.  Ond mae llofruddiaeth Jo Cox, a fu’n llais cryf o blaid y dioddefus, yn cynnwys ffoaduriaid o Syria, yn ein gorfodi i holi pa fath o gymdeithas y dymunwn ei chael yn y gwledydd hyn. 

Hyd yn ddiweddar, roedd llysnafedd aelodau’r BNP yn erbyn mewnfudwyr a phobl o hil arall, yn cael ei ffieiddio gan fwyafrif pobl gwledydd Prydain.  Wrth reswm, nid y BNP ydi’r un o’r pleidiau gwleidyddol sy’n amlwg yn yr ymgyrchu presennol; ac eto mae llawer o rethreg yr wythnosau diwethaf yn erbyn mewnfudwyr yn adlais clir iawn o anoddefgarwch a chasineb y BNP a’i thebyg at dramorwyr sy’n ymgartrefu yng ngwledydd Prydain.  Mewn difrif, sut daeth agweddau a safbwyntiau, a fu hyd yn ddiweddar mor wrthun, yn dderbyniol i gyfran sylweddol o bobl y gwledydd hyn?  A oes modd osgoi’r posibilrwydd fod a wnelo’r holl godi bwganod a gafwyd ynghylch ‘mewnfudwyr peryglus’ yn ‘cymryd ein gwlad oddi arnom’ mewn rhyw ffordd – anuniongyrchol wrth gwrs – ag erchylltra Birstall?

Ydym ni eisiau cymdeithas sy’n gwrthod dieithriaid, sy’n anoddefgar o safbwyntiau pobl eraill, ac sydd mewn perygl o rannu casineb?  Nac ydym, wrth gwrs.  Nid cymdeithas felly y mae mwyafrif y bobl sydd am adael yr Undeb Ewropeaidd yn ei dymuno chwaith.  Trwy ddewis AROS, a dim ond trwy ddewis hynny, y diogelwn gymdeithas wâr, dosturiol a goddefgar.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 19 Mehefin, 2016

 

AROS

Wedi’r holl ddadlau, mae diwrnod y Refferendwm bron â chyrraedd.  Ddydd Iau nesaf, bydd gofyn i ni ddewis rhwng AROS yn yr Undeb Ewropeaidd neu ADAEL.  Tybed beth wnaiff pobl gwledydd Prydain?  Beth wnawn ni?

Mae’r holl ddadlau a ffraeo ymhlith gwleidyddion yn ystod yr ymgyrch wedi bod yn ddigon i ddrysu llawer o bobl.  Mae pob math o ystadegau wedi eu taflu atom.  Mae’r gwleidyddion yn cyhuddo’i gilydd o ddweud celwyddau.  Pwy a beth allwn ei gredu?  Pwy sy’n iawn?  Sut dylem bleidleisio?

I mi, does ond un dewis, sef AROS.

AROS, yn un peth, er mwyn Cymru.  Mae Cymru wedi, ac yn dal i dderbyn arian mawr o Ewrop.  Mae’r arian hwn yn dod i ni am ein bob yn wlad dlawd.  Dyna’r gwir trist.  Ac rydym yn dlawd, mewn cymhariaeth â rhannau eraill o Brydain, am nad yw llywodraethau o bob lliw yn Llundain wedi ein trin yn deg.  Ynfydrwydd fyddai i ni ddewis gadael Ewrop a cholli’r arian hwn, gan gredu y bydd San Steffan yn gwneud yr hyn y maen nhw wedi methu â’i wneud ar hyd y blynyddoedd.

AROS, er mwyn heddwch. Mae  gwledydd yr Undeb Ewropeaidd wedi byw mewn heddwch â’i gilydd ers yr ail Ryfel Byd.  Mae’r berthynas a’r cydweithio sydd wedi datblygu wrth i fwy a mwy o wledydd ddod yn rhan o’r Undeb Ewropeaidd yn amlwg wedi cyfrannu at yr heddwch hwn.  Ydi pobl Prydain, sydd wedi ymffrostio cymaint yn yr hyn a wnaethant dros ryddid a heddwch ar gyfandir Ewrop eisiau bod yn gyfrifol am beryglu’r cydweithio a’r cyd-ddeall sy’n sicrhau’r heddwch hwnnw?

AROS er mwyn eraill.  Un o’r pethau mwyaf digalon am y gri dros adael Ewrop yw’r agwedd a ddangosir at bobl a chenhedloedd eraill.  Mae’r holl sôn am fewnfudwyr, a llawer iawn o’r hyn a ddywedir am arian, yn dangos agwedd warthus at bobl eraill. Pa fath o gymdeithas sy’n cau’r drws yn glep yn wyneb pobl y mae llawer ohonyn nhw un ai’n ffoi rhag rhyfeloedd a  gormes neu’n chwilio am well byd a bywyd iddyn nhw a’u teuluoedd? Ac os yw Llywodraeth Prydain yn rhoi mwy o arian i Ewrop nag a ddaw’n ôl, onid teg a gwaraidd o beth yw bod y cyfoethog yn helpu’r tlawd?  Tu cefn i’r gri dros adael, mae awydd hunanol i leihau’r cymorth a roddir ar hyn o bryd i bobl a chenhedloedd anghenus.

Ie, AROS yw’r dewis amlwg i mi, er mwyn Cymru, er mwyn heddwch, ac er mwyn pobl eraill. Does yna ddim un ‘ffordd Gristnogol’ o bleidleisio ddydd Iau.  Mae rhai Cristnogion yn gweld pethau’n wahanol i mi.  Ond i mi, mae rhoi Cymru a’i phobl, a heddwch, a lles pobl a chenhedloedd eraill – llawer ohonyn nhw’n dlawd a than orthrwm – yn gydnaws â’r Ffydd Gristnogol ac yn fwy na digon o reswm dros AROS.

Pesimist

Mae’r llen wedi codi, y ddrama wedi agor, ac antur tîm pêl droed Cymru wedi cychwyn yn Bordeaux ddoe.  Mae miloedd o Gymry wedi teithio i Ffrainc i gefnogi’r tîm.  Aros gartref fydd y mwyafrif ohonom, ond bydd miloedd mwy ohonom yn gofidio nad oes modd i ninnau hefyd fod yn Ffrainc.

Gyda llaw, roeddwn fwy neu lai wedi gorffen y golofn hon cyn diwedd yr wythnos.  Ond bu raid newid rhywfaint arni.

Ar drothwy Pencampwriaeth Ewro 2016 doedd gen i ddim syniad beth i’w ddisgwyl.  Roeddwn yn breuddwydio am lwyddiant i dîm Cymru.  Roedd cyrraedd y rowndiau terfynol yn Ffrainc wedi bod yn gamp enfawr i’n tîm cenedlaethol, ac roedd temtasiwn i fodloni ar fod yno, heb boeni gormod beth a ddigwyddai.  Ac eto, o weld Cymru’n rhan o’r gystadleuaeth, roeddwn am weld y tîm yn dal eu tir ac yn llwyddo.

Ond rwy’n ofni mai tipyn o besimist ydw i o ran pêl droed.  Dwi ddim yn disgwyl i’n nhîm i ennill. Mae hynny’n beth od o gofio mai un o gefnogwyr Man U ydw i, a’r tîm hwnnw wedi cael y fath lwyddiant dros yr ugain mlynedd ddiwethaf.  Yn ddi-ffael bron, disgwyl i’r tîm golli fyddwn i.  Yn hynny o beth, rwyf wedi cael fy nghyhuddo o fod yn ofergoelus trwy gredu fod rhaid i mi ddarogan gwae er mwyn i’r tîm ennill.

Ond rwy’n mynnu nad ofergoelus ydw i ond pesimistaidd.  Nid bod hynny’n golygu fod y siom yn llai pan fyddwn ni’n colli.  A thros y blynyddoedd mi gawsom ni’r Cymry fwy na digon o siomedigaethau.  A wyddoch chi be?  Disgwyl colli oeddwn i ddoe.  Ofni’r gwaethaf.  Yr hen besimist ynof yn ei amlygu ei hun eto.

Ond wnaethon ni ddim colli.  A mawr oedd y dathlu.  Ac am ein bod wedi ennill mae eisoes obaith o fynd ymlaen i’r rownd nesaf wedi i’r gemau grŵp ddod i ben.  Fentrwn ni freuddwydio?

Canmil gwaeth na’r pesimist pêl droed yw’r pesimist Ffydd nad yw’n disgwyl llwyddiant yn yr Eglwys ac yng ngwaith yr Efengyl. Ddylai’r pesimist Ffydd ddim bodoli o gwbl, wrth gwrs.  Os ydym yn credu yn y Duw Goruchaf sy’n medru cyflawni pob peth, ddylem ni ddim bod yn bobl sy’n disgwyl y gwaethaf yng ngwaith y Deyrnas.

Beth bynnag a welsom yn y gwaith hwn, a beth bynnag yw amgylchiadau ein heglwysi, mae’r Duw Byw o’n plaid.  Y Duw sy’n cyflawni gwyrthiau yw ein Duw ni.  Duw’r diwygiadau a’r deffroadau ysbrydol yw ein Duw ni.  Y Duw sy’n bywhau’r Eglwys ar hyd ac ar led y byd heddiw yw ein Duw ni.

Pobl sy’n disgwyl y gorau, nid y gwaethaf, ddylai Cristnogion fod: pobl sy’n disgwyl llwyddo, am fod Duw’r nefoedd a’r ddaear o’u plaid.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 12 Mehefin, 2016

Lôn gyfarwydd

O bob lôn, yr un o Lanberis i Ben Llyn yw’r fwyaf cyfarwydd i mi.  Nid y lôn i Ben Llŷn, er fy mod yn hen gyfarwydd â honno wedi byw yn Abersoch am ddeng mlynedd. Ac nid y lôn i Benllyn, er nad yw honno’n ddieithr chwaith o gofio sawl gwaith yr euthum i’r Bala dros y blynyddoedd.  Wn i ddim sawl gwaith y bum ar hyd y ffordd droellog i Ben Llyn ger Brynrefail: miloedd o weithiau mae’n debyg.  Ond wrth fynd y ffordd honno’r dydd o’r blaen, mi ddechreuais ddychmygu mai dyna’r tro cyntaf erioed i mi fod arni.  A’r gŵr neu’r wraig oedd yn gyrru’r car ar flaen rhes hir o gerbydau oedd yn gyfrifol am hynny.

Mae rheswm da dros osod cyfyngiad cyflymder o 40 milltir yr awr i’r ffordd hon.  Ond mae hanner y cyflymder hwnnw yn araf!  Ac wrth ymlwybro y tu ôl i’r gyrrwr eithafol hamddenol a oedd, mae’n debyg, yn ddieithr i’r ardal a’r lôn, fe’i dychmygwn yn dod at bob cornel yn betrusgar, yn dychmygu beth sydd y tu draw i’r wal gerrig gyfochrog â’r lôn, ac yn mynnu’r un pryd gael cip ar yr olygfa ysblennydd tua Dinorwig a Fachwen. Synnwn i ddim mai felly y bydd pawb sy’n gweld y lôn hon o’r newydd gan fod yn aml rin arbennig i bob math o brofiadau cyntaf.

Dyna wrth gwrs brofiad pob Cymro a Chymraes sydd â’r mymryn lleiaf o ddiddordeb mewn pêl droed ar drothwy Pencampwriaeth Ewro 2016. Mae’r cyfan yn newydd i ni, a phob poster a sticer a llyfr yn fwy melys oherwydd hynny.  Mae’r profiad o gefnogi’r tîm cenedlaethol mewn cystadleuaeth fawr yn newydd i’r mwyafrif ohonom.  Fydd dim rhaid i ni ddychmygu profi’r holl gynnwrf am y tro cyntaf.

Nid peth newydd i lawer ohonom mo’r Efengyl; rydym yn hen gyfarwydd â’r neges am Grist.  Mae troadau’r stori a golygfeydd y groes a’r bedd gwag mor gyfarwydd nes bod y cyfan rywsut yn daclus rhwng waliau ein deall gwan.  Yr ydym wedi credu yng Nghrist.  Yr ydym yn dal i gredu ynddo.  Ond gall hyd yn oed y Gwaredwr a’r Efengyl fod mor gyfarwydd nes ein bod yn colli golwg ar eu rhyfeddod a’u gwerth.  A phan ddigwydd hynny, beth well allwn ei wneud na dychmygu gweld y cyfan o’r newydd, fel pe baem yn ei weld am y tro cyntaf erioed?

Dychmygwch fod heb glywed am Waredwr, heb ddeall dim am y Groes, a heb brofi gras Duw.  Dychmygwch deimlo’n euog am eich beiau, heb wybod am faddeuant.  Dychmygwch wacter bywyd, heb wybod am gariad Duw. Ac yna dychmygwch sylweddoli am y tro cyntaf erioed fod Duw wedi ein caru ac wedi dangos ei gariad trwy roi ei Fab i farw trosom.  Ond nid dychmygu yn unig a wna’r Cristion, ond cofio; cofio’r gweld, cofio’r deall, cofio’r sylweddoliad syfrdanol a drodd yn sylfaen bywyd, fod Iesu Grist yn obaith ac yn fywyd ac yn bopeth i’r rhai sy’n ymddiried ynddo. Boed y cofio hwnnw yn brofiad i ni heddiw.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 05 Mehefin, 2016