Trysor Fenn

Nid wyf na bardd na beirniad llenyddol ond mentraf ddweud nad oes yma farddoniaeth fawr. Wna i ddim cyfieithu geiriau Forrest Fenn rhag gwneud cam â nhw.  Ond awgrymaf fod mwy o farddoniaeth yn enw’r dyn nag yn ei gerdd.

    As I have gone alone in there

    And with my treasures bold,

    I can keep my secret where,

    And hint of riches new and old.

Dyna’r pedair llinell gyntaf. A hyd y gwelaf, doedd a wnelo’r Awen ddim oll â’r ugain llinell arall chwaith.

Americanwr cyfoethog ydi Forrest Fenn; miliwnydd sawl gwaith drosodd a wnaeth ei ffortiwn trwy werthu gwaith celf.  Mewn llyfr a gyhoeddwyd yn 2010, honnodd iddo guddio cist lawn o drysorau aur ac arian gwerth 2 filiwn o ddoleri rywle yng nghanol y Rockies. Roedd yn ei gerdd naw cliw a fyddai o’u datrys yn arwain at y trysor. Caiff pwy bynnag a ddaw o hyd i’r gist ei chadw hi a’r trysor. Ond o gofio fod y gadwyn fynyddoedd yn ymestyn dros 3,000 o filltiroedd o ogledd Canada i New Mexico yn yr Unol Daleithiau, pa ryfedd nad oes neb hyd yma wedi hawlio’r trysor?  Mae’n debyg y dylid diolch mai rywle rhwng New Mexico a’r ffin â Chanada y mae’r trysor, sy’n cyfyngu’r chwilio i ardal sy’n ymestyn  dros ddim mwy na 1,700 o filltiroedd!

 

Mae cannoedd, os nad miloedd, o bobl wedi rhoi cynnig ar ddatrys y cliwiau a chwilio am y gist. Ac er bod rhai’n dadlau mai celwydd yw’r cyfan ac nad oes cist guddiedig, gwadu hynny wna Forrest Fenn.  Roedd yn y newyddion yr wythnos ddiwethaf wedi i Paris Wallace, a oedd yn weinidog mewn eglwys yn nhalaith Colorado, farw yn y Rio Grande wrth chwilio am y trysor. Gwaetha’r modd, dyma’r ail ddyn a fu farw ar drywydd y trysor hwn.

Ac yntau’n weinidog, mae’n debyg y gwyddai Wallace fod Iesu Grist yn drysor mwy, ac yn drysor gwahanol iawn i drysor Fenn.

Nid tasg amhosibl yw dod o hyd i drysor yr Efengyl. Mae Iesu wedi addo y bydd ‘pawb sy’n gofyn yn derbyn,  a’r sawl sy’n ceisio yn cael’ yr hyn y mae’r Tad nefol yn ei gynnig.

Nid cliwiau dyrys ac anodd eu datrys sy’n ein cyfeirio at y trysor hwn, ond gwahoddiad clir a syml Iesu i bobl droi ato mewn ffydd.

Nid tystiolaeth un dyn sydd gennym ynglŷn ag o gan fod miliynau o bobl dros y canrifoedd wedi dod o hyd iddo.

Nid oes amheuaeth yn ei gylch, ac nid oes berygl i bobl chwilio a darganfod nad yw’r Efengyl yn wir.

Nid trysor sy’n darfod mo’r Efengyl, ond trysor sydd i bara am byth.

Ac er syndod, er i ni gael ein hannog i geisio’r trysor, mae gras Duw’n golygu  y bydd llawer hefyd yn ei ddarganfod heb iddynt erioed chwilio amdano.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 25 Mehefin, 2017

Tŵr Grenfell

Hunllef y bydd yn amhosibl i’r bobl a’i goroesodd ddod drosto oedd y tân a ddinistriodd Dŵr Grenfell yn Llundain yn oriau mân bore Mercher. Nid oes sicrwydd hyd yma faint o bobl a fu farw wrth i’r tân ruthro trwy’r adeilad. Yn y modd mwyaf dychrynllyd posibl, gwireddwyd ofnau trigolion y tŵr hwn y gallai trasiedi ddigwydd oherwydd cynllun a chyflwr yr adeilad.  Cafwyd rhybuddion y byddai raid wrth drasiedi fawr cyn bod gweithredu gwirioneddol i wneud yr adeilad yn fwy diogel.

Nid dyma’r lle i drafod y rhesymau dros y tân na beth y dylid ei wneud er sicrhau na all peth tebyg ddigwydd yn unman arall yng ngwledydd Prydain. Bydd rhaid i lywodraeth ganolog a llywodraeth leol roi sylw brys i’r holl gwestiynau a godwyd dros y dyddiau diwethaf.  Mae’r gwewyr a’r dicter a fynegwyd trwy feirniadaeth a phrotest yn golygu y bydd rhaid gweithredu er mwyn diogelu preswylwyr tyrrau o’r fath yn Llundain a phobman arall.

Yr hyn y medrwn sôn amdano yw’r holl bobl o grefyddau a modd a statws gwahanol gyda’i gilydd yn cynorthwyo ac yn ymgeleddu’r bobl a ddihangodd o’r tân ac a gollodd anwyliaid. O fewn dim, roedd canolfannau lleol yn derbyn dilladau a blancedi a theganau a nwyddau o bob math a anfonwyd o bob rhan o Lundain a thu hwnt.  Cymaint oedd yr haelioni nes y gorfodwyd pobl i ddweud o fewn ychydig oriau na ellid derbyn rhagor o nwyddau.  Ac eisoes cyfrannwyd miliynau o bunnoedd i’r cronfeydd a agorwyd er budd y bobl a gollodd bopeth.

Rhyfeddwn at yr ymateb parod a hael.  A diolchwn amdano.  Ond ni ddylem synnu fod y cyfoethog a’r tlawd, yr enwog a’r anenwog, y crefyddol a’r digrefydd,  yr hen a’r ifanc yn rhuthro i helpu.  Ni ddylem synnu fod pobl yn ymateb i ddioddefaint cymdogion a dieithriaid. Mae pobl yn ymateb fel hyn am eu bod wedi eu creu ar ddelw Duw. Maent yn cydymdeimlo ac yn cyd-ddioddef, yn caru ac yn tosturio am fod delw Duw arnyn nhw.  Pwy bynnag ydyn nhw, faint bynnag o arian sydd ganddyn nhw, pa mor enwog bynnag ydyn nhw, beth bynnag eu cred, mae pobl a grëwyd ar lun a delw Duw yn medru adlewyrchu Duw ei hun.  Soniwyd y dyddiau diwethaf am ‘ysbryd y Blitz’ a’r ‘ysbryd Prydeinig’. Gwell o lawer fyddai i ni sôn am yr ysbryd dynol.  Oherwydd onid fel hyn yn union y byddai disgwyl i bobl ym mhob man ymateb i ddioddefiadau cymdogion mewn sefyllfaoedd erchyll a dychrynllyd? Duw a’n gwaredo rhag unrhyw sefyllfa debyg, ond fel hyn, gobeithio, y byddem ninnau’n ymateb o weld pobl yn colli’r cyfan.

Mae’n siŵr fod trigolion Tŵr Grenfell wedi bod yng ngweddïau pobl Dduw ers bore Mercher.  Heddiw, byddant  yng ngweddïau miloedd o eglwysi o’r newydd.  Daliwn i weddïo drostynt.  Ac os dymunwn wneud hynny, mae modd cyfrannu at un o’r cronfeydd apêl a agorwyd i’w cefnogi.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 18 Mehefin, 2017

 

Y ffordd anghywir

Ar ddiwedd ‘digwyddiadau teledu’ – boed ddathliad neu drasiedi neu ornest chwaraeon – ceir cyfres o luniau  sy’n crynhoi’r hyn a welwyd dros yr oriau blaenorol.  Roedd sawl delwedd hynod gofiadwy ar ddiwedd y rhaglenni am ganlyniadau’r Etholiad nos Iau a bore Gwener.  Ond i mi, yr olygfa fwyaf damhegol a thelynegol oedd yr un o gar y Prif Weinidog ar ei ffordd yn ôl o Balas Buckingham i Stryd Downing.

Difyr oedd gweld y lluniau a dynnwyd o’r hofrennydd wrth i’r car hwylio trwy draffig Llundain ar ei ffordd i’r Palas i ddechrau. Yn naturiol, ac yn gwbl ddealledig, roedd motor beics yr heddlu ar y blaen ac o’r tu ôl i gar Mrs May, a heddlu ar bob cyffordd a chornel stryd i ofalu nad oedd rhaid i’r gyrrwr arafu na hyd yn oed boeni am yr un golau traffig. Ond roedd y daith nôl i Rif 10 yn fwy difyr fyth gan fod y car, ar fwy nag un achlysur, yn gyrru ar yr ochr anghywir i’r ffordd!  Aeth i’r cyfeiriad anghywir ar hyd ffordd ddeuol, yn gwbl ddiogel wrth gwrs a’r heddlu’n sicrhau’r llwybr mwyaf uniongyrchol iddo. Ond fedrwn i ddim peidio â meddwl bod y lluniau a welwn yn ddameg fechan, â’r Prif Weinidog saith wythnos yn gynharach wedi galw’r Etholiad a fyddai’n mynd â hi a’i phlaid, fel y digwyddodd,  i gyfeiriad cwbl anghywir – o ran eu lles nhw eu hunain beth bynnag. Ac wrth i Mrs May wibio o’r Palas ar ochr anghywir y ffordd, tybed a synhwyrai hithau fod i’r daith fer honno elfen delynegol a damhegol i rai ohonom?

A’r hyn a’m trawodd, wedi iddi ddod nôl i Stryd Downing, oedd na wnaeth hi ymddiheuro (nid am lwybr y car, wrth gwrs, ond) am y daith ffôl y bu arni ers saith wythnos. Yn ei haraith, doedd dim gair am lanast yr Etholiad; dim un gair am fethiant trychinebus ei hymdrech i gynyddu ei mwyafrif; dim un gair am y gefnogaeth gref yr oedd wedi ei cheisio ar gyfer y trafodaethau Brexit a oedd i ddod.  Dim un gair.  Dim ‘Dyna ganlyniad siomedig’. Dim ‘Wnaeth hynny ddim gweithio!’ Dim hyd yn oed ‘Sori’.

Beth bynnag a feddyliwn ohoni hi a’i gwleidyddiaeth, gallwn gydymdeimlo â’r Mrs May a gâi drafferth i gydnabod iddi wneud cawl o bethau.  Oherwydd fe ŵyr pawb yn rhy dda fod cydnabod bai ac ymddiheuro ymysg y pethau mwyaf anodd eu gwneud. Mae hyn yn wir am ein bywydau personol ni yn ogystal â bywyd cyhoeddus ein gwleidyddion. Gwadu; cuddio beiau; gwneud esgusodion; cyfiawnhau ein hunain; yn amlach na heb, unrhyw beth ond ymddiheuro a chydnabod bai yw hi, i ni fel i’r rhelyw o bobl.

Dyna pam fod yr edifeirwch y mae’r Efengyl yn ei hawlio yn dramgwydd mor fawr i bobl.  Mae Duw’n galw arnom i gyffesu pob pechod a bai, ac i gydnabod ein  methiant i’w garu â’n holl galon. Mor anodd yw cydnabod ein bod ninnau’n mynd i’r cyfeiriad anghywir, yn gwneud a dweud pethau nad yw Duw’n fodlon arnynt. Ond anodd neu beidio, dyna alwad Duw i ni.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 11 Mehefin, 2017

 

Dydd y Pentecost

Heb unrhyw amheuaeth, un o ddyddiau pwysicaf yr Eglwys Gristnogol yw’r Sulgwyn a ddathlwn heddiw.  Nid bod hynny’n amlwg chwaith o’r sylw a roddwn i’r diwrnod. O’i gymharu â’r gwyliau eraill a ddathlwn, tipyn o frawd gwan yw’r Sulgwyn o hyd.  Rhown lawer mwy o sylw i’r Nadolig a’r Pasg a’r Diolchgarwch nag a roddwn i’r Pentecost a’i stori ryfedd am yr Ysbryd Glân yn dod yn rymus ar ddisgyblion yr Arglwydd Iesu Grist. A bod yn gwbl onest, mae’n hawdd iawn anghofio’n llwyr amdani. Mi fentraf ddweud na fydd pob eglwys yn dathlu’r ŵyl  heddiw, a hynny am y rheswm syml na fydd pob eglwys (na phob gweinidog) yn sylweddoli ei bod yn Sulgwyn o gwbl.

Y mae i bob un o wyliau’r Eglwys ei harwyddocâd a’i phwysigrwydd ei hun.  Mae’n anodd iawn dweud fod un yn bwysicach na’r llall. Wedi’r cyfan, mae prif wyliau’r Ffydd Gristnogol yn dwyn i gof y digwyddiadau allweddol ym mywyd a gweinidogaeth Iesu Grist.  Ac y mae i bob digwyddiad a gofir ei ran allweddol yn stori fawr ymwneud grasol Duw â ni trwy ei Fab.  Mae’r gwyliau’n gyfle i ni gofio a diolch am eni Iesu, a’i farwolaeth a’i atgyfodiad a’i esgyniad.  Mae’r cyfan ynghlwm wrth ei gilydd, ac nid yw’r stori fawr yn gyflawn heb yr un o’r digwyddiadau unigol hyn.

Ond nid yw’r stori’n gyflawn chwaith heb yr hyn a ddathlwn ar y Pentecost, a heddiw cawn gyfle newydd i gofio ac i ddiolch am yr hyn a ddigwyddodd pan dywalltodd Duw’r Ysbryd Glân ar y disgyblion yn ninas Jerwsalem saith wythnos wedi i’r Iesu atgyfodi.

Mae Llyfr yr Actau yn sôn am sŵn fel gwynt nerthol yn rhuo a thafodau fel o dân yn disgyn ar y disgyblion cyn i’r rheiny ddechrau siarad mewn ieithoedd dieithr. Mae’r cyfan yn llawn cyffro ac yn swnio’n ddieithr iawn i ni. Ond yr un peth y dylid ei gofio o flaen popeth arall yw mai arwyddion yw’r cyfan o ddyfodiad yr Ysbryd i arwain y bobl  hyn yn y gwaith o gyflwyno’r Efengyl i’r byd. Oherwydd, pe na fyddai’r dydd hwn wedi digwydd, a phe na fyddai’r Ysbryd wedi ei roi ni fyddai Eglwys Iesu Grist wedi dechrau’r genhadaeth  a fyddai’n mynd â’r newydd da am Iesu i bob cwr o’r ddaear.

Yn syml iawn, heb y Pentecost, fyddai dim Eglwys ohoni. Fyddai’r Ffydd ddim wedi ei rhannu a fyddech chi a minnau ddim yn gwybod am Iesu. Yn nerth yr Ysbryd Glân y cyhoeddwyd mai yn yr Arglwydd Iesu Grist yr oedd, ac y mae o hyd obaith a bywyd.  Roedd rhaid wrth y Nadolig, ynghyd â’r Groglith a’r Pasg a’r Esgyniad. Heb y rhain, ni fyddai gan yr Eglwys ddim i’w gyhoeddi. Ond roedd rhaid hefyd wrth y Pentecost, oherwydd hebddo a heb yr Ysbryd a ddaeth y diwrnod hwnnw ni fyddai’r Eglwys erioed wedi medru gwneud ei gwaith; ni fyddai’r tyrfaoedd wedi dod i gredu yng Nghrist; a byddai’r Eglwys wedi bod yn dragwyddol fud.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Y Sulgwyn, 04 Mehefin, 2017

Swydd Newydd

Mae Cynllun Efe ar y cyd ag Eglwys Caersalem, Caernarfon a ‘Chwaraeon Scripture Union Cymru’ yn hysbysebu’r swydd newydd lawn amser hon.