Pob math o bethau

Torri gwallt, arth wen, ‘makeover’ a Dr Who.  Beth sy’n gyffredin i’r pedwar peth hyn?  Fawr o ddim (oni bai fod Dr Who yn torri ei gwallt cyn mynd i roi ‘makeover’ i arth wen, neu bod arth wen yn cael ‘makeover’ cyn torri gwallt Dr Who!)

Na, does dim byd amlwg i’w cysylltu â’i gilydd. Ond os ewch i wefan beibl.net mi welwch fod pob un yn fan cychwyn i sgyrsiau (neu bodlediadau) am y Ffydd Gristnogol. Os na chlywsoch y sgyrsiau, mae’n werth mynd i’r wefan i chwilio amdanynt.  Pum munud, fwy neu lai, yw hyd pob sgwrs, ac mae’n rhwydd iawn gwrando arnynt.  Mae yno bymtheg erbyn hyn, ond mae’n debyg yr ychwanegir rhagor atynt yn y man.

Ac os ewch i’r wefan, mi welwch ar unwaith mai rhan fechan yn unig o’r cyfoeth o ddeunydd a geir yno yw’r podlediadau.  Mae yno bob math o ddeunydd gwerthfawr, yn cynnwys ffilmiau amrywiol a thystiolaethau gan Gristnogion am eu ffydd a’u hoff     adnodau, a storiau Beiblaidd yn cael eu hadrodd trwy gyfrwng cartwn ac ati.  Cawn ddarllen yno hefyd bob math o ddeunydd sy’n ein helpu i ddeall y Beibl a’i neges, er mwyn i Air Duw ddod yn ffynhonnell cysur a nerth wrth i ni fyw’r bywyd Cristnogol o ddydd i ddydd.

Mae’n ddigon hawdd dod o hyd i’r wefan  trwy fynd i beibl.net ar eich cyfrifiadur neu dabled electroneg.

Mae dros ddwy flynedd erbyn hyn ers cyhoeddi beibl.net mewn llyfr. Ond er mor braf yw medru darllen y cyfieithiad newydd hwn mewn llyfr, mae’n werth cofio bod gwaith beibl.net yn parhau trwy’r cyfan a welir ar y wefan.  Mor hawdd yw anghofio am yr holl ddeunydd a ddarparwyd ar ein cyfer.  Rwyf fi mor dueddol â neb o wneud hynny.  Mi fyddwn wedi arbed gwaith i mi fy hun fwy nag unwaith pe byddwn wedi cofio am y deunydd hwn wrth baratoi ar gyfer ambell Oedfa Deulu  er enghraifft.  Ond gwaeth na hynny, rwyf ar fy ngholled o beidio â throi yn fwy aml i ddarllen a gwrando ar  bethau a all fy helpu a’m calonogi yn y bywyd Cristnogol.

Mor werthfawr hefyd yw cofio nad beibl.net yw’r unig gymorth sydd ar gael.  Yma yng Nghymru, mae gan sawl eglwys a gofalaeth wefan sy’n ein galluogi i wrando ar bregethau neu ddarllen negeseuon.  Mae amrywiaeth o lyfrau a mwy nag un cylchgrawn Cristnogol Cymraeg yn dal i gael eu cyhoeddi ar gyfer plant ac oedolion.  Mae’r cyfan wedi ei ddarparu er mwyn cyflwyno Efengyl Iesu Grist a lledaenu cenhadaeth yr eglwysi. Diolchwn am bopeth sy’n ein helpu i gymhwyso neges y Beibl i’n bywydau bob dydd.  Mae gwefan beibl.net yn sicr yn un o’r adnoddau mwyaf gwerthfawr sydd gan Gristnogion Cymraeg o bob oed.  A diolch amdani.

[Wedi crybwyll ‘makeover’, aed ati i roi peth felly i Gronyn heddiw!]

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 28 Ionawr, 2018

 

Cadwyni

Boed lew neu gi; boed yr ail ganrif ar bymtheg neu’r unfed ar hugain; yr un yw’r stori os na welwn ni’r cadwyni.  Mewn un olygfa yn Taith Y Pererin, a gyhoeddwyd yn 1678, mae ‘Cristion’  yn nesáu at ‘balas Prydferth’ ond yn dychryn wrth weld dau lew o’i flaen.  Cyn y gallai fynd heibio i’r llewod roedd rhaid iddo weld eu bod wedi eu clymu â chadwyni.  Rwyf finnau wedi peidio â mynd at fwy nag un tŷ o weld ci rhyngof a’r drws ffrynt, er ei bod yn berffaith bosibl fod y ci hwnnw wedi ei glymu’n dynn wrth gadwyn. Ond heb weld y gadwyn, fyddwn i ddim yn mentro at y drws.

Cadwyni gwahanol iawn a welwyd yn nhŷ David a Louise Turpin yn Perris, California yr wythnos ddiwethaf.  Bron na fyddem yn dweud mai stori ffug oedd hi gan mor erchyll yr hyn a wnaeth y rhieni hyn wrth garcharu eu tri phlentyn ar ddeg a’u hamddifadu o ryddid a gofal a bwyd a glendid.  Roedd rhai o’r plant hyd yn oed wedi eu cadwyno wrth eu gwelyau. Trasiedi pethau yw ei bod yn ymddangos na welodd cymdogion na theulu estynedig na neb arall y cadwyni hyn.  A heb weld y cadwyni, welai neb reswm dros fentro at y drws.

Darlun o’r bywyd Cristnogol sydd gan John Bunyan yn Taith Y Pererin. Ac meddai, ‘Yr oedd y llewod wedi eu cadwyno, ond nid oedd efe yn gweled y cadwyni’.  Yno i brofi ffydd ‘Cristion’ oedd y llewod hyn.  Ac fel y gallai ‘Cristion’ gredu y byddai’n ddiogel am fod y llewod wedi eu cadwyno, gallwn ninnau gredu y byddwn yn ddiogel yn llaw Duw.  Nid oes rhaid i ni ofni, gan fod pob gelyn a pherygl a wynebwn wedi eu cadwyno gan y Brenin Mawr.  Ond weithiau, welwn ni mo’r cadwyni.

Fedrwn ni ddim cyfeirio at David a Louise Turpin heb wynebu’r ffaith gas a chywilyddus eu bod, yn ôl y sôn beth bynnag, yn arddel y Ffydd Gristnogol.  Duw a ŵyr beth y mae’r ddau yn ei gredu; a Duw yn unig a ŵyr pam y bu i rieni sy’n honni credu yn yr Arglwydd Iesu gam-drin eu plant yn y fath fodd.

Mae’n bosibl wrth gwrs nad ydynt yn credu o gwbl ac mai ffug a di-sail yw eu proffes. Nid y Turpins fyddai’r cyntaf i honni eu bod yn credu yng Nghrist a hwythau mewn gwirionedd heb wybod unrhyw beth am edifeirwch nac ymddiriedaeth yn y Gwaredwr nac ufudd-dod iddo.  Ond gwaetha’r modd, nid y nhw chwaith fyddai’r cyntaf i gyflawni pob math o erchyllterau, na’r cyntaf i weithredu’n gwbl groes i lwybr cariad yr Efengyl er iddynt gredu yn yr Arglwydd Iesu.  Nid bod hynny wrth gwrs yn esgus o fath yn y  byd am yr hyn a wnaethant i’w plant.

Beth bynnag y gwir, y peth pwysicaf ar hyn o bryd yw lles y plant sydd wedi dioddef ers blynyddoedd.  Gweddïwn drostynt, a thros bawb a fydd yn ceisio eu helpu.  A’r un pryd, am na welwn ni’r cadwyni, gweddïwn hefyd dros bawb a all fod yn dioddef yn ein plith ninnau, heb i neb weld eu cur a’u poen.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 21 Ionawr, 2018

Bwthyn Stamford

Stadiwm newydd arfaethedig Chelsea

‘Tŷ Nant’ sydd ar ei fur heddiw, ond gwelais gyfeirio at y bwthyn hefyd fel ‘Ty’n Nant’ ac o bosibl ‘Tŷ’r Nant’.  Mae’n swatio yng nghesail wal Stad y Faenol yng ngwaelod Nant y Garth.  Nid bod bonheddwr hael y Faenol wedi bwriadu i’r wal gysgodi’r bwthyn rhag pob tywydd chwaith; cael ei orfodi a wnaeth i fynd â’r wal y tu cefn i’r bwthyn am fod ei berchennog wedi gwrthod ei werthu iddo.

Wn i ddim faint gostiodd wal y Faenol na faint o anhwylustod a achoswyd i ŵr y Plas gan berchennog Tŷ Nant.  Ond draw yn Llundain heddiw mae safiad un teulu’n bygwth cynlluniau Clwb Pêl Chelsea i godi stadiwm newydd gwerth biliwn o bunnoedd ar safle ei stadiwm presennol yn Stamford Bridge.  Mae’r teulu Crostwaite wedi cartrefu yn Stamford Cottages, lathenni yn unig o’r stadiwm, ers hanner canrif.  Ac ers misoedd mae’r teulu’n gwrthwynebu cynlluniau Chelsea gan ddadlau y byddai’r stadiwm newydd anferth yn amddifadu eu cartref o oleuni trwy  daflu cysgod parhaol dros y tŷ.  Tra pery’r ddadl rhwng y teulu a’r clwb bydd cysgod dros yr holl gynllun; ac mae’n annhebygol y codir yr un fricsen o’r stadiwm newydd nes y bydd y ddadl wedi ei setlo.

Gall y mwyafrif ohonom gydymdeimlo â’r teulu hwn.  Go brin y byddai neb ohonom yn croesawu datblygiad a fyddai’n golygu llai o olau i’n cartrefi.  Yn aml, ni all pobl wrthwynebu codi adeiladau sy’n amharu mewn gwahanol ffyrdd ar eu tai.  Ond y mae’r Gyfraith yn diogelu’r ‘hawl i olau’, a dyna sail dadl y teulu Crostwaite.

Daeth y Diwygiad Protestannaidd, y bu i ni ei ddathlu’r llynedd, â goleuni’r Efengyl i bobl ar hyd ac ar led cyfandir Ewrop.  Roeddent wedi eu hamddifadu o’r goleuni hwnnw am ganrifoedd. Ond gyda’r Diwygiad a’r cyfle a gaed i bobl ddechrau darllen y Beibl drostynt eu hunain, yn eu hieithoedd eu hunain, taenwyd golau llachar newydd ar y gwirioneddau mawr am ras Duw a ffydd achubol yn Iesu Grist.

Mae ar y byd angen y goleuni o hyd.  Oes, mae ar bawb angen gras a chariad Duw yn Iesu Grist.  Braint fawr pob un sy’n credu’r Efengyl yw cael rhan yn y gwaith o gyflwyno’r goleuni i eraill trwy ddangos Iesu ym mhob ffordd bosibl.  Trwy ddweud am Iesu, a thrwy weithredu’n debyg iddo mewn cariad a thosturi y mae ei bobl yn gyfryngau i’r goleuni lewyrchu yn y byd. ‘Boed i’ch  goleuni chwithau lewyrchu gerbron eraill,’ medd Iesu, ‘er mwyn iddynt weld eich gweithredoedd da chwi a gogoneddu eich Tad, yr hwn sydd yn y nefoedd’ (Mathew 5:16).

Gofalwn nad ydym yn gwneud unrhyw beth sy’n cuddio’r goleuni rhag eraill. A boed i Dduw yn ei ras ein cadw rhag bod yn stadiwm tywyll sydd, trwy ein mudandod a’n diffyg cariad a’n beiau mawr, yn atal goleuni’r Efengyl rhag llewyrchu gerbron ein cymdogion a’n cyfeillion ninnau.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 14 Ionawr, 2018

Esgidiau

Yr un hen stori!  Sawl gwaith glywsoch chi eiriau tebyg?  ‘Nid oedd y cerddwr wedi paratoi’n iawn ar gyfer y daith na’r tywydd na’r dirwedd’.  Dywedwyd hyn eto rai dyddiau cyn y Nadolig wedi i’r hofrennydd godi un dyn oddi ar Grib Goch.  Wn i ddim yn union pa offer neu ddillad nad oedd gan y dyn arbennig hwnnw; ond mae’n debyg mai’r peth mwyaf amlwg y dylai pawb ei gael cyn mentro allan yw esgidiau addas.

Wrth ddymuno i chi heddiw flwyddyn newydd dda, dyma fenthyca geiriau o Lyfr Deuteronomium (33:25): ‘Bydded dy farrau o haearn a phres, a’th gryfder yn cydredeg â’th ddyddiau’.  Trwy ail ran yr adnod, dymunwn i’n gilydd nerth digonol ar gyfer pob dydd.  Wyddom ni ddim beth a ddaw yn ystod y flwyddyn newydd, ond gallwn fod yn hyderus y cawn nerth Duw bob dydd a phob cam o’r daith. Oherwydd mae Duw wedi addo helpu a nerthu ei bobl.  Ac os trown at yr un adnod yng nghyfieithiad William Morgan, mi welwn mai addewid sydd yma, ‘megis dy ddyddiau, y bydd dy nerth’.  Mi fydd nerth Duw yn cael ei roi i ni bob dydd, ac yn nyddiau cynnar y flwyddyn newydd diolchwn am hynny.

Ond beth am ran gyntaf yr adnod, ‘Bydded dy farrau o haearn a phres’?  Dymunwn ddiogelwch i’n gilydd ar ddechrau’r flwyddyn.  Pa storm bynnag a ddaw yn ein herbyn a pha anawsterau bynnag a wynebwn eleni, dymunwn i’n gilydd amddiffyniad cadarn.  Mae beibl.net yn gosod y peth fel hyn, ‘Bydd y bariau ar dy giatiau o haearn a phres’.  Boed i ni ddrysau neu giatiau cadarn i’n hamddiffyn rhag popeth a deflir yn ein herbyn.

Ond os trown eto at yr hen gyfieithiad, yr hyn a geir yma gan William Morgan yw, ‘Haearn a phres fydd dan dy esgid di; ac megis dy ddyddiau, y bydd dy nerth’.  Yma eto yn yr hen gyfieithiad, addewid sydd yn hytrach na dymuniad; addewid am esgidiau cryfion am ein traed.  Pa lwybrau blin a chreigiog bynnag y bydd rhaid eu cerdded eleni, mae Duw wedi darparu i ni esgidiau cadarn i’n cadw’n ddiogel ar y daith.

Dyna’n cysur ar ddechrau’r flwyddyn, neu ar ddechrau’r daith newydd y mentrwn arni eleni.  Duw ei hun sy’n gymorth i ni; Ef fydd yn amddiffynfa yn wyneb popeth a ddaw i’n bygwth a’n blino.  Cerddwn yn hyderus eleni gan bwyso ar Dduw i’n cadw rhag baglu pan gawn ein temtio, i’n cadw rhag llithro yn wyneb gwyntoedd croesion, ac i’n cadw’n ddiogel ar lwybr gwasanaeth ac ufudd-dod iddo Ef ei hun.

Arswydwn wrth glywed am bobl yn mentro i’r mynyddoedd heb yr offer a’r dillad a’r esgidiau addas.  Peidiwn ninnau chwaith â mentro ymlaen eleni heb baratoi at y daith.  Ceisiwn ras a nerth Duw heddiw.  Pwyswn arno bob dydd.  A diolchwn am ei addewid sicr o esgidiau cadarn a nerth digonol ar gyfer angen pob dydd.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 07 Ionawr, 2018