Ailddyfodiad Iesu

Mae yna rai pobl sy’n gwneud cynlluniau fisoedd lawer ymlaen llaw. Synnwn i ddim nad oes ambell un wrthi ar hyn o bryd yn cynllunio ar gyfer Nadolig 2019.  Ond i’r mwyafrif ohonom, mae meddwl am y Nadolig a ddaw drennydd yn fwy na digon.  Fedrwn ni ddim edrych ymhellach na hynny, gan obeithio y bydd yr holl  baratoadau a wnaethom (neu y bwriadwn eu gwneud dros y deuddydd nesaf!) yn talu ar eu canfed.

Daethom at Sul olaf Tymor yr Adfent, a thros y tri Sul diwethaf gwelsom mai ar ddyfodiad Iesu Grist y mae pwyslais  yr Eglwys Gristnogol yn y Tymor hwn sy’n arwain at y Nadolig.  Cofiwn fod Mab Duw wedi dod i’r byd yn blentyn bach; edrychwn ymlaen yn llawen at ddathlu ei ddyfodiad.

Ie, tymor o edrych ymlaen yw’r Adfent.  Mae’r holl ddisgwyl sydd am y partïon a’r cyngherddau a’r carolau a’r mins peis a’r twrci ac ati yn ein hatgoffa o hynny.  A thrwy’r cyfan, edrychwn ymlaen at yr holl ddathliadau sy’n ein galluogi i gyhoeddi o’r newydd fod ein Gwaredwr wedi dod i’r byd trwy eni Iesu.

Ond mae yna hefyd rywbeth annisgwyl iawn ynglŷn â’r Adfent gan fod yr Eglwys  Gristnogol yn y tymor hwn yn edrych heibio i eni Iesu at yr hyn a’i dilynodd.  Nid ar ddyfodiad Iesu ym Methlehem yn unig y mae’r sylw, ond ar yr hyn a elwir ei ‘Ailddyfodiad’.

Yn hynny o beth, yr ydym nid yn unig yn edrych nôl ond hefyd yn edrych ymlaen: edrych nôl ar yr hyn a ddigwyddodd ym Methlehem ac edrych ymlaen at yr hyn sydd i ddigwydd pan ddaw Iesu eto.

‘Pan ddaw Iesu eto’: mor anghyfarwydd y geiriau hyn i gynifer o Gristnogion.  Mor ddieithr y neges am Ailddyfodiad ein Harglwydd.  Mor dawel fu’r Eglwys ynglŷn â’r gwirionedd y soniodd Iesu ei hun amdano: ‘A’r pryd hwnnw gwelant Fab y Dyn yn dyfod yn y cymylau gyda nerth mawr a gogoniant. Ac yna’r anfona ef ei angylion a chynnull ei etholedigion o’r pedwar gwynt, o   eithaf y ddaear hyd eithaf y nef’ (Marc 13:26–27).   Ac mor amharod fuom i gyhoeddi gyda’r Apostol Paul: ‘Pan floeddir y gorchymyn, pan fydd yr archangel yn galw ac utgorn Duw yn seinio, bydd yr Arglwydd ei hun yn disgyn o’r nef; bydd y meirw yng Nghrist yn cyfodi yn gyntaf, ac yna byddwn ni, y rhai byw a fydd wedi eu gadael, yn cael ein cipio i fyny gyda hwy yn y cymylau, i gyfarfod â’r Arglwydd yn yr awyr; ac felly byddwn gyda’r Arglwydd yn barhaus’ (1 Thesaloniaid 4:16–17).

Ar un wedd, nid syndod fod yr Eglwys mor dawel ynghylch yr Ailddyfodiad.  Mae’r cyfan mor ddieithr: diwedd y byd; dydd barn; dychwelyd ar gymylau’r nef; atgyfodiad y meirw.  A’r cyfan wrth gwrs y tu hwnt i’n profiad gan nad yw wedi digwydd eto.  Ond nid yw hynny’n rheswm  dros beidio â derbyn yr hyn y mae’r Beibl yn ei ddysgu.  Trwy ffydd y credwn y pethau hyn yn union fel mai trwy ffydd y credwn fod Iesu Grist wedi ei eni ac wedi byw a marw ac atgyfodi.

Tybed mai un o gymwynasau’r Adfent yw ei fod yn cyfeirio at yr Ailddyfodiad?  Wrth ddathlu’r Nadolig a diolch am ddyfodiad Mab Duw i’r byd, edrychwn ninnau heibio i hynny er sicrhau ein bod, trwy ffydd yn Iesu Grist, yn barod at ddydd mawr ei ddychweliad.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 23 Rhagfyr, 2018

Llawenhau

Un o themâu amlwg Tymor yr Adfent yw llawenydd.  Wrth gofio a dathlu dyfodiad Iesu i’r byd mae Cristnogion ar hyd yr oesoedd wedi llawenhau, a chawn ninnau ein hannog i wneud felly hefyd.

Yr oedd yna lawenhau wrth gwrs pan aned Iesu.  Wedi’r cyfan a ddywedwyd wrthynt amdano cyn ei eni, byddai Mair a Joseff yn sicr wedi llawenhau ar ei enedigaeth ym Methlehem.  Ac y mae hanes y bugeiliaid yn amlwg yn llawn o lawenydd.  Fe soniodd yr angel wrthynt am ‘newydd da o lawenydd mawr a ddaw i’r holl bobl’; fe ganodd y côr o angylion yn llawen; a brysiodd y bugeiliaid at grud Iesu cyn dychwelyd at eu gwaith a’u defaid yn moli Duw am y cyfan yr oeddent wedi ei weld a’i glywed. Byddai eu llawenydd yn amlwg i bawb a’u gwelai.

Mae llawenydd yn rhan annatod o ddathliadau’r tymor hwn i bawb o bobl Dduw.  Gŵyl lawen yw’r Nadolig yn ei hanfod.  Mae’r byd yn deall hynny, hyd yn oed os nad yw’n deall sail a natur y llawenydd hwnnw.  Ar lawenydd, neu o leiaf ar fod yn hapus a chael hwyl y mae pwyslais mawr y byd wrth arwain at y Nadolig o hyd.  Mae’r addurniadau  a’r danteithion a’r anrhegion a’r partïon a’r adloniant a’r seibiant a’r cyfan  ynghylch y dathliadau i fod i’n gwneud ni oll yn llawen. Ac mae’n amlwg fod yna hwyl a mwynhad a llawenydd i’w gael yn yr holl bethau hyn. Ydi, mae’r Nadolig yn Ŵyl o lawenydd ar lawer cyfrif, a gobeithio y bydd felly eleni.

Ond nid pawb eleni, mwy na’r un  Nadolig arall, a fydd yn profi’r hapusrwydd delfrydol a gyflwynir iddynt ac a ddisgwylir ganddynt.  Nid pawb all fforddio’r anrhegion drud; nid pawb gaiff eistedd wrth fwrdd gorlawn o fwydydd blasus.  Nid pawb fydd â tho uwch eu pen.  Nid pawb fydd wedi eu hamgylchu â theulu a ffrindiau.  Nid pawb fydd yn ddigon iach i fwynhau’r dathliadau. Bydd hapusrwydd a hwyl yn bethau anodd eu cael i lawer yn ein pentrefi a’n cymunedau ni, a hyd yn oed yn ein heglwysi hefyd gan fod pob math o amgylchiadau a phrofiadau’n medru eu lladrata a’u difa.

Ac eto, os bydd hwyl ar adegau’n brin neu allan o gyrraedd, y mae llawenydd y Nadolig yn aros.  Oherwydd beth bynnag y profiadau a’r amgylchiadau, mae neges y Nadolig, am ddyfodiad Iesu yn aros. Y mae’r neges honno’n ein sicrhau fod Duw o’n plaid, a’i fod gyda ni bynnag a ddigwydd yn y byd ansicr a chreulon hwn. Yn ei Fab Iesu Grist, daeth Duw atom; a thrwy’r un Iesu atgyfodedig y mae’n parhau gyda ni yng nghanol ein byw bob dydd.  Mae gyda ni pan fo popeth yn rhwydd ac o’n plaid; ond y mae gyda ni hefyd pan fo’r byd, yn ôl a welwn ni, yn llwyr yn ein herbyn.  Nid peth hawdd yw egluro’r llawenydd dwfn sy’n eiddo i ni trwy ffydd yng Nghrist.  Nid yw’n golygu ein bod yn neidio a dawnsio, na hyd yn oed o reidrwydd ein bod yn teimlo’n llawen. Ond    rywsut trwy’r cyfan, fe wyddom yn nyfnder ein calon fod popeth yn iawn.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 16 Rhagfyr, 2018

 

Edifeirwch

Nid yw’n syndod o gwbl fod yr Eglwys Gristnogol yn Nhymor yr Adfent wedi rhoi sylw i Ioan Fedyddiwr. Os mai’r tymor sy’n dathlu dyfodiad y Meseia yw hwn, mae’n naturiol fod sylw’n cael ei roi i’r dyn hwn a anfonwyd i gyhoeddi ei ddyfodiad. Ioan oedd yr un a anfonwyd gan Dduw i baratoi’r ffordd ar gyfer dyfodiad Iesu.

Neges fawr Ioan Fedyddiwr i’r bobl a ddeuai i wrando arno yn yr anialwch  oedd bod angen iddynt edifarhau am fod ‘teyrnas nefoedd wedi dod yn agos’

(Mathew 3:2). Cyfeirio yr oedd Ioan at y ffaith fod Iesu ar ddod. Ym mherson Iesu Grist roedd holl ofynion teyrnas Dduw ar bobl yn cael eu hamlygu, a’r holl fendithion oedd gan Dduw ar eu cyfer yn cael eu cynnig. Ond er mwyn medru ufuddhau i orchmynion Duw ac er mwyn derbyn ei fendithion roedd angen i bobl edifarhau.  Ystyr hynny oedd troi oddi wrth ddrygioni ac ymroi i fyw mewn ffordd newydd.  Troi o amgylch yn llwyr a newid cyfeiriad yw edifeirwch, a galwai Ioan ar bobl i wneud hynny er iddynt fod yn barod ar gyfer dyfodiad Iesu.

Wrth edrych ymlaen bob blwyddyn at ddathlu dyfodiad Iesu, Fab Duw, i’r byd mae’r Eglwys hefyd, yn Nhymor yr Adfent, yn pwysleisio’r ffaith fod rhaid wrth edifeirwch er mwyn medru croesawu Iesu’n iawn. Ond mor hawdd yw colli golwg ar hynny.  Diolchwn am bob sylw a roddir i’r baban a aned ym Methlehem, yn arbennig y dyddiau hyn a ninnau’n gwybod y bydd llawer yn dathlu’r Nadolig heb fod ganddynt y syniad lleiaf am wir ystyr yr Ŵyl Gristnogol bwysig hon. Yng Nghymru, mewn oes sy’n prysur droi cefn ar y Ffydd, diolchwn am bob cyfeiriad a fydd at Iesu yn ystod yr Adfent eleni.

Ond mae’n rhaid cofio hefyd fod modd gwneud Iesu’n llai nag ydyw.  Mae’n rhwydd iawn i hynny ddigwydd adeg y Nadolig os mai aros yn fabi bach yn ein golwg ni a wna baban Bethlehem.  Os mai’r cwbl a welwn y Nadolig hwn fydd babi bach, fyddwn ni ddim yn debygol o blygu mewn edifeirwch.  Mi fedrwn ddotio a rhyfeddu a llawenhau wrth weld y babi mewn preseb. Oni wnawn ni hynny wrth grud pob babi bach newydd?  Gweld fod y babi hwn yn wahanol i bob babi arall; gweld mai’r babi hwn ydi Mab Duw ei hun a wna i ni blygu mewn edifeirwch wrth i ni feddwl amdano a dynesu ato.

Yng nghanol ein holl baratoadau ar gyfer y Nadolig, dowch i ni gofio pwy yw’r babi y dathlwn ei eni, a pham yn union y cafodd ei eni. Hwn ydi’r unig un y gellir dweud amdano ei fod wedi cael ei eni er mwyn iddo farw.  Cafodd ei anfon i’r byd er mwyn dioddef a marw trosom ar Galfaria.  O ddeall hynny, mi feddyliwn am y Geni mewn ffordd newydd; ac un wedd ar y ffordd honno yw edifeirwch. O gofio fod Iesu wedi dod i ddioddef yn ein lle ar y groes, dowch i droi ato o’r newydd mewn parch a chariad.  Bydd hynny’n golygu hefyd droi oddi wrth bopeth sy’n groes i’w eiriau a’i esiampl.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 09 Rhagfyr, 2018

 

Disgwyl

Mae’n Sul cyntaf mis Rhagfyr, a hwnnw eleni yn Sul cyntaf tymor yr Adfent. (Os nad oes ym mis Rhagfyr ond tri Sul cyn y Nadolig, Sul olaf Tachwedd fydd Sul cyntaf yr Adfent.)  Ystyr y gair Adfent (a ddaw o’r gair Lladin adventus) yw ‘dyfodiad’.  Yn syml iawn, yr hyn a wna’r Eglwys Gristnogol yn nhymor yr Adfent yw dathlu dyfodiad yr Arglwydd Iesu Grist i’r byd.

Un wedd arbennig i’r tymor hwn yw’r disgwyl neu’r aros sydd ynghlwm wrth y Nadolig a’i ddathliadau. Mae’r holl addurniadau a goleuadau a gyneuwyd yr wythnos ddiwethaf yn dangos fod pobl eisoes yn edrych ymlaen at yr Ŵyl. Dros y dyddiau a’r wythnosau nesaf, bydd y disgwyl yn cryfhau a’r cyffro’n dyfnhau wrth i blant o bob oed weld y Nadolig a’i hwyl yn agosau.  Edrych ymlaen y mae Cristnogion at ddathlu’r ffaith fod Mab Duw wedi dod yn blentyn bach ym Methlehem.  Wrth i’r Nadolig nesau eleni eto, boed i ni hiraethu am gael cyhoeddi a dathlu ei ddyfodiad.

Un peth a all fod o help i ni wneud hynny yw cofio’r disgwyliad mawr a fu am y dyfodiad hwnnw. Ers canrifoedd, bu’r Iddewon yn disgwyl am y Meseia.  Roedd y Gwaredwr wedi ei addo i’r genedl trwy eiriau’r proffwydi; a bu’r bobl yn aros amdano.  Roedd y disgwyl yn gryfach ac yn fwy amlwg ar rai   adegau.  Roedd mwyafrif y bobl yn   disgwyl math anghywir o waredwr am nad oeddent wedi deall yn gywir neges y proffwydi.  Ond er hynny, yr oedd ym mhob oes bobl a ddaliai i ddisgwyl amdano.

Dyfodiad Iesu Grist yw canolbwynt pob dim.  Ymhell cyn i’r un proffwyd sôn am wyryf yn beichiogi a baban bach yn cael ei eni yn ninas Dafydd, yr oedd yna ddisgwyl amdano.  Y Meseia hwn oedd ‘had y wraig’ y soniwyd  amdano yng Ngardd Eden: ‘Gosodaf elyniaeth hefyd rhyngot ti a’r wraig, a rhwng dy had di a’i had hithau; bydd ef yn ysigo dy ben di, a thithau’n ysigo’i sawdl ef’ (Genesis 3:15).

O’r cychwyn cyntaf, felly, roedd yna ddisgwyl am yr Un a ddeuai i achub trwy ‘ysigo’ neu goncro’r diafol a’i holl ddrygioni.  Fe blannwyd yn y ddynoliaeth hiraeth am gael bod yn rhydd o afael drygioni a’i ganlyniadau.  Dyfodiad Iesu Grist fyddai pen llanw’r holl aros.  Mae llawer yn cael trafferth i dderbyn pwyslais y Ffydd Gristnogol ar un dyn o blith holl bobl y byd.  Mae’r syniad o edrych nôl ar un dydd (boed dydd geni neu ddydd marw’r dyn hwnnw) yn od yn eu golwg.

Ond pan gofiwn yr addewidion a wnaed amdano, a’r disgwyl a fu ar hyd y canrifoedd am ei ddyfodiad, daw’r un person a’r un dydd fwy a mwy i’r canol.  Am hwn y disgwyliai pobl Dduw erioed.  Ac wedi iddo ddod, am hwn y bu’r Eglwys yn sôn, ac am hwn y mae’n dal i dystiolaethu nid yn unig yn Nhymor yr Adfent ond bob dydd o’i bodolaeth.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 02 Rhagfyr, 2018