Beiblaidd

Bu’n aeaf hir, ac eto mae’n anodd credu fod tri mis ers y Nadolig. Rhwng un peth a’r llall mae chwarter cynta’r flwyddyn wedi gwibio heibio. Debyg y bydd y chwarter nesa’n dra gwahanol ac y gwelwn ni ragor o gyfyngiadau ar yr hyn y cawn ei wneud o ddydd i ddydd. Mae’r argyfwng a wynebwn yn dir newydd llawn pryder i ni oll, a does ryfedd fod llawer yn ofni’r gwaethaf.

Gwibio heibio, meddwn, a wnaeth y tri mis diwethaf. Felly yr ymddengys heddiw o fwrw trem yn ôl. Ond hir iawn fu’r dyddiau a’r wythnosau i’r bobl a brofodd y tannau yn Awstralia droad y flwyddyn, a’r llifogydd yng Nghymru a rhannau eraill o’r byd wedi hynny. A’r sylw bellach ar Cofid-19, mor rhwydd yw anghofio’r bobl sy’n dal i ddioddef oherwydd y tannau a’r dyfroedd.

Un peth sy’n gyffredin i’r tri argyfwng yw tueddiad gohebwyr a sylwebyddion i sôn am ddifrod ar raddfa Feiblaidd. Cafwyd cyfeiriadau mynych eleni at dannau a llifogydd a haint ‘Beiblaidd’ eu natur a’u maint. Dywedwyd yr un peth cyn hyn am ddaeargrynfeydd a rhyfeloedd a newyn. Gallwn yn rhwydd iawn ddeall y gyfeiriadaeth. Wedi’r cwbl, y mae yna ddigonedd o sôn yn y Beibl am stormydd, gwyntoedd,       llifogydd,  daeargrynfeydd, heintiau a phlâu o bob math. Er enghraifft, does ond angen i ni feddwl am Noa, a’r     dilyw a foddodd y ddaear gyfan, i ddeall yr holl siarad am ‘lifogydd  Beiblaidd’.

O glywed y Beibl yn cael ei grybwyll fel hyn, hawdd y gellid tybio fod yr ansoddair ‘Beiblaidd’ yn gyfystyr â ‘dychrynllyd’ ac ‘eithafol’. Nid dyna’r gwir wrth gwrs. Mae’r Beibl yn sôn am hindda yn ogystal â storm, am  gynaeafau yn ogystal â newyn, am iechyd yn ogystal â haint. Mae nant fechan, mynyddoedd cadarn a chyfnod heddwch yr un mor ‘Feiblaidd’ â dilyw a daeargryn a rhyfel. Oherwydd gwaith yr Arglwydd Dduw yw’r byd cyfan, er mor annhebyg yw hwnnw fel y mae, gyda’i amherffeithrwydd a’i drybini a’i ddioddefiadau, i’r hyn a luniodd Ef yn y dechrau.

Ydi, mae’r byd yn wahanol iawn i’r hyn a fwriadwyd gan Dduw am fod y greadigaeth gyfan wedi ei heffeithio gan y drygioni a chwalodd y berthynas berffaith â Duw a fwriadwyd ar ein cyfer fel dynoliaeth. Ond er gwaethaf hyn, mae’r byd yn llawn prydferthwch a threfn a daioni sy’n adlewyrchu’r Duw sy’n dal yn ben dros y cyfan. Y mae awel fwyn a chawod ysgafn,   tywyniad haul a harddwch enfys lawn cymaint rhan o’r Beibl â’r trychinebau sy’n bygwth ein lles a’n bodolaeth. Mae cyfyngu’r gair ‘Beiblaidd’ i’r pethau dychrynllyd yn ystumio ein golwg ar Dduw ei hun. Ie, mewn byd amherffaith, llawn o bethau erchyll yr ydym yn byw; ond yn y byd hwnnw y mae’r Duw ‘Beiblaidd’ y pwyswn arno yn llawn o dosturi a chariad a daioni tuag at ei bobl. Mae hindda’r wythnos ddiwethaf a’n hiechyd a’n nerth mor Feiblaidd ag unrhyw storm neu bla.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 29 Mawrth, 2020

Covid-19

Erthygl ar gyfer y golofn ‘Un funud fach’ yn ‘Eco’r Wyddfa’ oedd hon i fod, ond gan na fydd yn bosibl cyhoeddi’r ‘Eco’ yn ystod y cyfnod argyfyngus presennol dyma ei chynnwys yma.

Wn i ddim a wêl y geiriau hyn olau dydd. Does neb yn siŵr a ellir cyhoeddi’r rhifyn hwn o’r Eco oherwydd argyfwng dychrynllyd Covid-19. Gohiriwyd cymaint o bethau eisoes. Pwy a ŵyr beth fydd nesaf?  Yn y capel ac nid wrth fy nesg y dylwn fod am hanner awr wedi pump ar nos Sul. Ond fûm i ddim ar gyfyl yr un capel heddiw; a Duw yn unig a ŵyr sawl Sul arall a fydd cyn y caf gwmni cyd-addolwyr mewn unrhyw gapel. Nid bod rhaid wrth gapel chwaith. Un prawf o hynny yw’r hyn sy’n digwydd yn Neiniolen, lle bydd aelodau Ebeneser a Chefnywaun yn cydaddoli bob nos Sul yn Nhŷ Elidir. Mae hynny’n ein hatgoffa nad adeilad yw eglwys ond pobl a ddaw ynghyd yn enw’r Arglwydd Iesu Grist. Ond golyga’r argyfwng hwn nad yw’n bosibl i bobl ddod at ei gilydd i addoli, ddim mwy nag y medrant wneud pob math o bethau eraill. Dyma her amlwg i’r eglwysi i ddiogelu eu cymdeithas ac i wasanaethu ei gilydd ac eraill, mewn ffyrdd gwahanol.

Dros y canrifoedd bu Salmau’r Hen Destament yn ffynhonnell cysur i bobl mewn pob math o sefyllfaoedd. Nid oes reswm dros gredu na fyddant felly hefyd yn wyneb y pryder ynghylch Coronafeirws a Covid-19. Un peth y mae’r Salmau’n ei ddangos yw y gall pobl Dduw ymddiried ynddo Ef, beth bynnag eu hamgylchiadau. Mentraf ddweud eich bod chi a minnau’n adnabod pobl y gellir dweud hynny amdanynt. Trwy broblemau dyrys a phrofiadau chwerw a phrofedigaethau mawr gallant dystio i’r gras sy’n eu galluogi i bwyso ar Dduw a derbyn ei nerth. Ond mae’r feirws hwn yn newydd ac yn wahanol i bopeth a wynebodd yr un ohonom o’r blaen: mae pawb, hyd y gwelaf, yn gytûn ar hynny. Ni ŵyr neb beth a ddaw dros yr wythnosau nesaf. Ofnir y gwaethaf; ac ofnir y bydd y gwaethaf yn waeth nag a ddychmygwn

Ond beth ddywed y Salmydd? A beth a ddywedwn ninnau gydag ef? ‘Y mae’r hwn sy’n byw yn lloches y Goruchaf … yn dweud wrth yr Arglwydd, “Fy noddfa a’m caer, fy Nuw, yr un yr ymddiriedaf ynddo”’ (Salm 91:1). Mae’r Salm yn sôn am ‘bla difäol … pla sy’n tramwyo yn y tywyllwch’ (adnodau 3 a 6). Ac eto, mae’n llawn hyder a gobaith. ‘Ni fyddi’n ofni rhag dychryn y nos … Er i fil syrthio wrth dy ochr, a deng mil ar dy ddeheulaw, eto ni chyffyrddir â thi’ (5 a 7). Mae’r Salm yn ein hannog i bwyso ar yr Arglwydd am ei fod yn gysgod a noddfa ac amddiffyniad i’w bobl. Nid yw am un eiliad yn ein galluogi i ryfygu ac anwybyddu pob cyngor doeth gan fynnu y byddwn ni’n iawn. Nid yw’n rhoi gwarant y deuwn yn ddianaf trwy’r argyfwng hwn, ddim mwy nag y rhoddwyd i ni warant fod ffydd yn Nuw yn ein cadw rhag unrhyw salwch arall.

Cysur y crediniwr yw geiriau Duw ei hun tua diwedd y Salm. ‘Pan fydd yn galw arnaf, fe’i hatebaf; byddaf fi gydag ef mewn cyfyngder’ (15). Ac ni all Covid-19 na dim arall newid hynny.

Aelodau allweddol

Wrth i’r ysgolion gau oherwydd yr argyfwng Covid-19 disgwylir i rieni, dan arweiniad yr ysgol, ofalu y bydd eu plant yn cyflawni’r gwaith a osodir ar eu cyfer nes daw popeth nôl i drefn. Ond bydd plant bregus yn dal i fynd i’r ysgol. Felly hefyd blant y gweithwyr a ystyrir yn ‘allweddol’ neu’n anhepgor yn yr argyfwng presennol, er mwyn i’w rhieni allu mynd i’w gwaith. Mae’r gweithwyr allweddol yn amlwg yn cynnwys staff y gwasanaeth iechyd, ond hefyd ofalwyr a gyrwyr loriau bwyd ac amryw o swyddi eraill.

Pwy tybed gafodd y dasg amhosibl o lunio rhestr y ‘swyddi allweddol’ hyn? Ni fynnwn am un eiliad feirniadu’r rhestr gan fy mod yn dychmygu nad oedd ei llunio’n waith hawdd o gwbl gan ei bod mor anodd diffinio beth a olygir wrth ‘swyddi allweddol’. Fe’i lluniwyd yng nghyd destun argyfwng iechyd difrifol wrth gwrs. Ond y gwir yw fod cymaint o’r swyddi a gyflawnir o fewn ein cymdeithas yn ‘allweddol’ os nad yn anhepgor. Mae holl drefn ein cymdeithas yn ddibynnol ar bobl sy’n darparu nid yn unig wasanaeth iechyd a siopau llawn ond hefyd ddŵr glân a charthffosiaeth, cyflenwad o drydan a nwy ac olew, gwasanaethau post a ffôn a rhyngrwyd, a chant a mil o bethau eraill a gymerwn yn gwbl ganiataol. 

Yn hyn o beth, nid yw ein cymdeithas fodern ond yn adlewyrchu’r hyn y bu’r Eglwys Gristnogol yn ei ddweud ar hyd y canrifoedd. Darlunnir yr Eglwys yn y Testament Newydd fel corff Crist. O fewn y corff y mae i bob aelod ei le a’i gyfraniad, yn union fel y mae i bob aelod o’n cyrff dynol ei bwrpas a’i le er ein lles a’n hiechyd. Nid yr un yw cyfraniad pob aelod o gorff Crist, ond y mae lles y corff yn ddibynnol ar fod pob aelod yn cyflawni ei swyddogaeth. 

Mae heddiw’n Sul anarferol iawn, â drysau cannoedd o gapeli ac eglwysi  ynghau. Gorfu i ninnau benderfynu na allwn am y tro, er lles pawb, gynnal ein hoedfaon a’n cyfarfodydd arferol yn ein capeli. Ond dros y dyddiau a’r wythnosau nesaf, pan na fydd modd i ni ddod ynghyd yn ôl ein harfer, bydd cyfle arbennig i’r eglwysi weithredu wrth i bob aelod gyflawni’r hyn sy’n bosibl yn ôl ei ddawn a’i allu, er mwyn ein gilydd, er mwyn eraill, ac er mwyn ein Harglwydd. Bydd modd ffonio ein gilydd, gofalu am gymdogion, siopa dros eraill, anfon negeseuon calonogol trwy’r cyfryngau cymdeithasol, annog ein gilydd i geisio cysur a gobaith yng Ngair Duw ac mewn gweddi, a rhannu profiad a hyd yn oed weddio gyda’n gilydd dros y ffôn neu trwy ebost.

Rhowch eich meddwl ar waith, ac os oes gennych awgrymiadau am ffyrdd y medrwn fel eglwysi wasanaethu a chynnal ein gilydd trwy’r argyfwng hwn, rhowch wybod i ni dros y ffôn neu trwy ebost neu unrhyw ddull arall. Heb ein hoedfaon arferol, un her amlwg fydd sicrhau ffyrdd gwahanol o ddwyn cysur yr Efengyl a goleuni Gair Duw i’r naill a’r llall. Trwy ras Duw, ceisiwn wneud hynny er ei glod.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 22 Mawrth, 2020

Newid trefniadau

Ni fydd eglwysi Gofalaeth Fro’r Llechen Las yn cynnal unrhyw oedfa na chyfarfod cyhoeddus dros y cyfnod nesaf hwn oherwydd y pryderon ynghylch Coronafeirws. Gwnaed y penderfyniad anodd hwn yn unol â chyfarwyddyd Eglwys Bresbyteraidd Cymru ac Undeb yr Annibynwyr Cymraeg, a chan ystyried cyfarwyddiadau’r Llywodraethau. Gwnawn bob ymdrech i sicrhau bod tystiolaeth a chymdeithas yr eglwysi’n parhau trwy’r argyfwng hwn. Mae’n gyfnod anodd na welsom ei debyg, ond gwn y bydd aelodau’r eglwysi’n gwneud popeth o fewn eu gallu, hyd y bo’n bosibl, i’w cynnal ei gilydd ac i wasanaethu eraill.

Caiff Gronyn ei gyhoeddi fel arfer at y Sul nesaf, Mawrth 22; a bwriedir ei gyhoeddi fel arfer bob Sul wedi hynny. Os gallwch dderbyn copi trwy ebost yn hytrach na’ch copi papur arferol dros yr wythnosau nesaf, a wnewch chi anfon ebost ataf gan nodi eich enw a’ch cyfeiriad ebost. Anfonwch neges at

john.cilfynydd@btinternet.com

Diolch yn fawr iawn.

John Pritchard

Gweinidog yr Ofalaeth

“Dwi’n iawn!”

Un o’r atgofion mwy annifyr am ddyddiau’r ysgol uwchradd yw’r gri a glywid bob hyn a hyn – ie, mewn ysgol mor waraidd â Brynrefail – ‘Ffeit!’ O fewn dim byddai cylch wedi ymffurfio o amgylch yr ymladdwyr, a mwyafrif y gynulleidfa’n fwy brwd dros weld y ffeit na’i rhwystro.

Fel arall yr oedd hi’r dydd o’r blaen gobeithio. Welais i mo’r peth fy hunan. Ond mi glywais o le da. Dychmygwch yr olygfa: archfarchnad leol, pobl yn siopa, a ffeit yng ngŵydd pawb. Dau (neu ddwy) wedi mynd i ddadlau dros nwyddau sy’n prysur ddiflannu o’r siopau ers wythnos neu ddwy. Y naill mae’n debyg yn gweld troli’r llall yn llawn o basta neu bapur toiled neu olchwr dwylo ac yn ceisio tynnu peth ohono o’r troli. A’r dadlau’n troi’n gwffio. Diolch am hynny, mae ffeit o’r fath mor brin â phasta, ond y mae er hynny’n cadarnhau’r ofnau fod yr holl ofid ynghylch Covid-19 yn dod â’r gwaethaf i’r golwg ar brydiau.

Mantra Llywodraeth Mr Johnson yw y ‘down trwy hyn efo’n gilydd’. Ac nid yn annisgwyl mae’r Prif Weinidog yn mynnu y bydd yr ‘ysbryd Prydeinig’ a ddaeth â ni trwy bob math o argyfwng cyn hyn yn sicrhau y down trwy hyn hefyd. Beth bynnag am yr ‘ysbryd Prydeinig’ dychmygol, mae’n sicr y bydd y mwyafrif o bobl, hyd y gallant, yn helpu ei gilydd dros y dyddiau a’r wythnosau nesaf. Ond rhaid cyfaddef hefyd fod eisoes brawf o’r ffaith nad ysbryd cymunedol o ofal am eraill a ddangoswyd gan lawer hyd yma ond agwedd hunanol yr ‘I’m all right Jack’. Pa wahaniaeth na chaiff plant bach basta i swper cyn belled â bod fy nghwpwrdd i’n llawn? Pa ots fod pobl sydd wir angen glanhawr dwylo yn methu â’i brynu cyn belled â bod gen i stoc a fydd para blwyddyn neu ddwy?

Nid oes wadu fod darparu’n gall yn beth cyfrifol a da, ond mae yna fyd o wahaniaeth rhwng hynny â’r hyn a welsom dros y dyddiau diwethaf. Gallwn sôn am degwch; gallwn drafod rhannu adnoddau’n gyfartal; gallwn ddyheu am i bawb trwy’r byd gael bwyd a gofal iechyd ac ati. Ond ar y cyfle cyntaf, mae ysbryd hunanol ein natur ddynol yn ei amlygu ei hun, a’r duedd i sicrhau ein bod ni ein hunain yn iawn, hyd yn oed ar draul eraill, yn dod i’r golwg.

Y mae’r argyfwng hwn, na welsom hyd yma ond ei ddechrau, yn her amlwg i bawb ohonom nid yn unig i’n gwarchod ein hunain a’n hanwyliaid ond i warchod yn arbennig hefyd y bobl fwyaf bregus yn ein plith. Gall hynny gychwyn gyda pharodrwydd i ofalu bod pethau mor sylfaenol â phasta a pharatecemol a phapur toiled ar gael i bawb. Ac os mai dwysau a wna’r argyfwng, pwy a ŵyr pa gyfle a ddaw i weini ar eraill yng nghariad Crist er sicrhau ein bod wir yn dod trwy’r cyfan efo’n gilydd mewn ffordd a fydd yn amlygu’r gorau sydd ynom fel dynoliaeth, ac fel Cristnogion sy’n dilyn y Crist a ddaeth i’n plith yn was.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 15 Mawrth, 2020

Y Jac a’r pysgodyn

Mae’n amlwg na ddeallodd y tyrfaoedd a gerddodd heibio iddi fod yr Union Jack  wedi cyhwfan ben i waered uwch Portcullis House ers tro byd. Un o adeiladau Senedd San Steffan yw hwnnw; ac ynddo mae swyddfeydd traean Aelodau Tŷ’r Cyffredin. A bod yn deg, roedd angen llygad da i sylwi ar y camgymeriad. Wedi’r cwbl, faint o’r bobl sy’n ei chwifio all ddweud os yw’r faner â’i phen i lawr ai peidio?

Nid dyma’r tro cyntaf y gwnaed y fath gamgymeriad. Roedd y faner ben i waered ar gar Theresa May ym Mharis flwyddyn yn ôl, pan oedd hi’n dal yn Brif Weinidog. Gan mor hawdd yw gwneud y camgymeriad, a chan nad yw’r rhelyw o bobl yn sylwi arno p’run bynnag, gellid tybio nad yw o bwys mawr. Ni fyddai o bwys chwaith pe na fyddai chwifio’r Union Jack ben i waered, i’r lluoedd arfog Prydeinig, yn arwydd cudd o argyfwng a pherygl. Wedi meddwl, tybed nad camgymeriad wedi’r cyfan oedd y naill achos na’r llall ond bod rhywrai, yn gyfrwys iawn, yn datgelu’r gwir. Heb os, yr oedd yn argyfwng ar Mrs May, a hithau ar fin cael ei disodli fel arweinydd ei phlaid a Phrif Weinidog. Ac o’r hyn a welwyd  am Lywodraeth newydd San Steffan, ofnir fod yna berygl mawr i’r mwyafrif ohonom dan lywodraeth yr anetholedig Dominic Cummings.

Nid yn gymaint arwydd cudd i ddynodi perygl neu argyfwng oedd amlinell o bysgodyn i’r Cristnogion cynnar ond symbol a ddefnyddid ganddynt yn wyneb gwrthwynebiad. Arwydd cudd ydoedd i alluogi credinwyr i adnabod ei gilydd mewn cyfnod o erledigaeth. Doedd arwyddocâd y symbol ddim yn amlwg i bawb. Roedd angen mwy na llygad dda i weld yr arwyddocâd hwnnw: roedd angen deall rhywbeth am ddirgelwch yr Efengyl.

I’r anghyfarwydd a’r di-gred, nid oedd arwydd y pysgodyn ar ddrws tŷ yn ddim ond llun syml. Ond i bobl Ffydd, yr oedd yn symbol cyfoethog ei ystyr. Y gair Groeg am bysgodyn yw ίχθύς (ichthus). Gwnaeth y credinwyr cynnar anagram o’r gair: ί am Iesous; χ am Xristos; θ am Theos; ύ am huios; ς am soter. Yn Gymraeg, ‘Iesu, Crist, Duw, Mab, Gwaredwr’. Felly, neges sicr symbol y pysgodyn iddynt oedd, ‘Iesu Grist, Fab Duw, Gwaredwr’. Yr un yw ei neges i Gristnogion sy’n arddangos y symbol heddiw. Ond lle gynt yr oedd yn arwydd cudd o fewn y gymdeithas Gristnogol, fe’i defnyddir bellach yn symbol cenhadol i gyhoeddi i’r byd y gwirionedd am yr Arglwydd Iesu Grist. 

Mae’n ddigon hawdd llunio symbol y pysgodyn. Caiff fod yn syml neu’n gelfydd. A does ots a yw’n wynebu i’r chwith neu’r dde. Nid ei edrychiad sydd bwysig ond ei arwyddocâd. Mor wahanol i’r faner. I lawer, mae gosod honno ben i waered yn sarhad. Wn i ddim yn union sarhad ar beth, os nad ar Brydeindod a’r Llywodraeth. Yn anfwriadol hollol y cyhoeddwyd y llun uchod, felly! 

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 08 Mawrth, 2020

Cymhellion Dewi

Dros y blynyddoedd, cawsom fwy nag un gwyliau braf yn ne-orllewin Lloegr. Dim ond unwaith y bûm cyn belled â Chernyw. Mae blynyddoedd ers hynny, a’r peth cyntaf a gofiaf am y gwyliau hynny yw hyd y siwrnai. Mor faith. Wedi hynny, buom fwy nag unwaith yn Llydaw, ac roedd honno hefyd yn oriau o daith. Ond er mor hir, ac er iddynt ymddangos ar brydiau’n ddiddiwedd, yr oedd y teithiau hynny ar y cyfan yn gyfforddus a didramgwydd tua diwedd yr ugeinfed ganrif a dechrau’r ganrif bresennol.

Gallaf ddychmygu na fyddai teithio ar droed ac mewn cwch o dde Cymru i Gernyw a Llydaw a de-orllewin Lloegr mor hwylus nôl yn y chweched ganrif. Ond dyna a wnâi Dewi Sant ac eraill, nid ar wyliau wrth gwrs ond wrth eu gwaith. Mae’n rhyfeddol meddwl bod maes ei weinidogaeth yn ymestyn cyn belled, ac iddo grwydro cymaint ag a wnaeth pan nad oedd gwneud hynny mor rhwydd. Dros fôr a thir, teithiodd Dewi o le i le ac o wlad i wlad er mwyn cyflwyno’r newyddion da am Iesu Grist, gan wneud disgyblion i’r Gwaredwr a’u cynnull yn egin eglwysi. Credir ei fod wedi teithio ymhellach na Cadog ac Illtud, rhai o’i ragflaenwyr yng ngwaith yr Efengyl, ac iddo felly gyflwyno Crist i lawer nad oedd wedi clywed amdano o’r blaen.  A chredir hefyd fod llawer o’r eglwysi sy’n dwyn ei enw yn y mannau y bu’n cenhadu ynddynt wedi eu sefydlu gan Dewi ei hun, a bod ei ddylanwad felly yn amlwg yn bellgyrhaeddol.

Yn nyddiau’r teledu a’r rhyngrwyd a’r cyfryngau cymdeithasol nid oes raid teithio ymhell i gyhoeddi’r Efengyl. Gellir gwneud hynny trwy sain a llun a’r gair ysgrifenedig o ble bynnag; o glydwch cartref, o brysurdeb desg ac o ddiogelwch cynefin. I raddau helaeth heddiw, mae gweithgaredd y mwyafrif o weinidogion a phregethwyr wedi ei gyfyngu i ardal ddaearyddol gymharol fechan er ei bod mor rhwydd teithio i bob cwr o’r wlad a’r byd. Rhyfeddod pethau yw bod pobl fel Dewi wedi crwydro ymhellach yng ngwasanaeth Teyrnas Dduw na llawer o’r rhai a’u dilynodd dros y canrifoedd  

Cyfaddefwn mai annelwig yw llawer o’r wybodaeth sydd gennym am Dewi a’i gyfoedion. Mae’r darlun sylfaenol o was Duw’n cyhoeddi’r newyddion da am Iesu Grist yn ddibynadwy. O bosibl na allwn ddweud yr un peth am bopeth a adroddwyd amdano. Cymysgedd o ffaith a dychymyg yw rhai o’r storïau amdano, fel yr hanes am y ddaear yn codi dan ei draed wrth iddo bregethu un diwrnod. Ond os mai ychydig a wyddom amdano, y mae’n ddigon i’n galluogi i ddeall ei gymhellion. Pam yr holl deithio? Pam y fath ymdrech? Pam y fath ymroddiad i’r bywyd llym yr oedd Dewi a’i debyg yn ei ddilyn? Dymuniad Dewi oedd rhannu’r neges am Iesu Grist er mwyn i bobl ym mhob man gredu ynddo a’i ddilyn. Dyna’r cymhelliad dros ei holl deithiau a’i bregethau a’i fywyd syml o wasanaeth ffyddlon i’w Arglwydd. Ac ar Ŵyl Ddewi, dyna y diolchwn amdano. 

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, Dydd Gŵyl Ddewi, 01 Mawrth, 2020