Ni chaiff Gronyn ei gyhoeddi ym mis Awst. Felly, bydd y rhifyn nesaf ddydd Sul, Medi 6.
Ond mae Susan Williams, Cynllun Efe, wedi paratoi cyfres o fyfyrfdodau wedi eu seilio ar y Salmau, a bydd myfyrdod newydd yn cael ei osod ar y dudalen hon bob Sul yn ystod y mis gan ddechrau’r Sul nesaf, Awst 2.
Diolch yn fawr iddi am wneud hyn.
Doeddwn i ddim wedi sylwi fod y bwrdd y soniais amdano’r Sul diwethaf wedi ei dolcio a’i drwsio. Y bwrdd hir yn ffreutur Coleg Bala-Bangor oedd hwnnw, os cofiwch. Un arall a fu yno’n fyfyriwr a ddywedodd hynny wrthyf wedi iddo ddarllen Gronyn ar wefan yr Ofalaeth. Ac fe ddylai Alun Tudur wybod ac yntau wedi ei fagu yno; â’i dad yn Brifathro i ni a’i fam yn cadw trefn ar breswylwyr yr hostel.
‘Weithiau,’ meddai, ‘yr hyn yr ydym yn ei gofio yw’r tolciau a’r trwsio!’ Ar brydiau, mae’r ffaith na fu’r trwsio’n gwbl lwyddiannus yn cadw’r cof am y tolc yn fyw. Er i ni wneud ein gorau i wared ag o, mae’r marc ar y dresel fechan a brynon ni’n fuan wedi i ni briodi’n dal i’m hatgoffa o’r tebot poeth a osododd ffrind i ni arni. Ac nid cwbl lwyddiannus fu pob ymdrech o’m rhan i drwsio ambell blât a chwpan ac ornament. Mae’r glud yn llai amlwg ar un neu ddau ohonynt, ond mae’n amlwg ddigon i’r pethau hynny gael anffawd ar ryw adeg.
Weithiau, nid oes raid dwyn y tolciau i gof: maent yn aros, er pob trwsio a fu. Fe’n tolciwyd gan brofedigaethau a threialon; ac er profi diddanwch yr Efengyl, nid yw’r tolciau’n diflannu’n llwyr. Rydym yn dal i alaru ac yn dal i frifo. Fe’n tolciwyd gan eiriau brwnt a gweithredoedd cas; ac er profi nerth Duw, gall y tolciau aros. Mae’r brath yn medru aros yn hir. Ac fe’n tolciwyd gan bechod; ac er profi’r maddeuant sydd trwy Grist, daw tolciau newydd i’n hatgoffa o’n gwendid a’n hanallu parhaus i fyw’n ufudd a ffyddlon i’r Un a’n carodd ac a fu farw er mwyn ennill y maddeuant hwnnw i ni. Mae’r tolciau’n amlwg yn y gorau ohonom.
Ond trwy drugaredd, rhyw Kintsugi o drwsio fu arnom. Dyw’r tolciau ddim wedi diflannu, ond maent yn tystio mewn rhyw ffordd i ras a chynhaliaeth Duw. Hen grefft Japaneaidd o drwsio crochenwaith ydi Kintsugi. Yn hytrach na cheisio cuddio’r trwsiad, defnyddir lacer arbennig o sap coeden wedi ei gymysgu â phowdwr aur, arian neu blatinwm fel bod y trwsiad yn amlwg ac yn harddu’r plât neu’r bowlen, a’i wneud yn ddarn o grochenwaith, neu’n ddarn o gelfyddyd unigryw hyd yn oed.
Weithiau, mae’r tolciau’n amlwg ym mywydau’r bobl sydd wedi credu yn yr Arglwydd Iesu. Ond mae hefyd yn amlwg fod Duw wedi trwsio, ac yn dal i drwsio’r tolciau. A thrwy ryfeddod, mae’r trwsio celfydd a fu trwy ras a nerth a ffydd wedi gwneud ei bobl yn dystiolaeth hardd i’r modd y mae Duw wedi eu cynnal a’u cysuro trwy bob ergyd galed. Yn aml, mae Kintsugi yn gwneud y darn a atgyweiriwyd yn fwy prydferth ac yn fwy gwerthfawr. Ac yn aml, yr un peth sy’n gwneud argraff ar bobl eraill yw’r ffaith mai pobl sydd wedi eu tolcio ydi Cristnogion, ond bod llaw gelfydd y Brenin Mawr wedi bod wrthi’n eu trwsio a’u gwneud yn hardd mewn ffydd, gobaith a chariad.
Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 26 Gorffennaf, 2020
Doeddwn i ddim wedi sylwi fod y bwrdd y soniais amdano’r Sul diwethaf wedi ei dolcio a’i drwsio. Y bwrdd hir yn ffreutur Coleg Bala-Bangor oedd hwnnw, os cofiwch. Un arall a fu yno’n fyfyriwr a ddywedodd hynny wrthyf wedi iddo ddarllen Gronyn ar wefan yr Ofalaeth. Ac fe ddylai Alun Tudur wybod ac yntau wedi ei fagu yno; â’i dad yn Brifathro i ni a’i fam yn cadw trefn ar breswylwyr yr hostel.
‘Weithiau,’ meddai, ‘yr hyn yr ydym yn ei gofio yw’r tolciau a’r trwsio!’ Ar brydiau, mae’r ffaith na fu’r trwsio’n gwbl lwyddiannus yn cadw’r cof am y tolc yn fyw. Er i ni wneud ein gorau i wared ag o, mae’r marc ar y dresel fechan a brynon ni’n fuan wedi i ni briodi’n dal i’m hatgoffa o’r tebot poeth a osododd ffrind i ni arni. Ac nid cwbl lwyddiannus fu pob ymdrech o’m rhan i drwsio ambell blât a chwpan ac ornament. Mae’r glud yn llai amlwg ar un neu ddau ohonynt, ond mae’n amlwg ddigon i’r pethau hynny gael anffawd ar ryw adeg.
Weithiau, nid oes raid dwyn y tolciau i gof: maent yn aros, er pob trwsio a fu. Fe’n tolciwyd gan brofedigaethau a threialon; ac er profi diddanwch yr Efengyl, nid yw’r tolciau’n diflannu’n llwyr. Rydym yn dal i alaru ac yn dal i frifo. Fe’n tolciwyd gan eiriau brwnt a gweithredoedd cas; ac er profi nerth Duw, gall y tolciau aros. Mae’r brath yn medru aros yn hir. Ac fe’n tolciwyd gan bechod; ac er profi’r maddeuant sydd trwy Grist, daw tolciau newydd i’n hatgoffa o’n gwendid a’n hanallu parhaus i fyw’n ufudd a ffyddlon i’r Un a’n carodd ac a fu farw er mwyn ennill y maddeuant hwnnw i ni. Mae’r tolciau’n amlwg yn y gorau ohonom.
Ond trwy drugaredd, rhyw Kintsugi o drwsio fu arnom. Dyw’r tolciau ddim wedi diflannu, ond maent yn tystio mewn rhyw ffordd i ras a chynhaliaeth Duw. Hen grefft Japaneaidd o drwsio crochenwaith ydi Kintsugi. Yn hytrach na cheisio cuddio’r trwsiad, defnyddir lacer arbennig o sap coeden wedi ei gymysgu â phowdwr aur, arian neu blatinwm fel bod y trwsiad yn amlwg ac yn harddu’r plât neu’r bowlen, a’i wneud yn ddarn o grochenwaith, neu’n ddarn o gelfyddyd unigryw hyd yn oed.
Weithiau, mae’r tolciau’n amlwg ym mywydau’r bobl sydd wedi credu yn yr Arglwydd Iesu. Ond mae hefyd yn amlwg fod Duw wedi trwsio, ac yn dal i drwsio’r tolciau. A thrwy ryfeddod, mae’r trwsio celfydd a fu trwy ras a nerth a ffydd wedi gwneud ei bobl yn dystiolaeth hardd i’r modd y mae Duw wedi eu cynnal a’u cysuro trwy bob ergyd galed. Yn aml, mae Kintsugi’n gwneud y darn a atgyweiriwyd yn fwy prydferth ac yn fwy gwerthfawr. Ac yn aml, yr un peth sy’n gwneud argraff ar bobl eraill yw’r ffaith mai pobl sydd wedi eu tolcio ydi Cristnogion, ond bod llaw gelfydd y Brenin Mawr wedi bod wrthi’n eu trwsio a’u gwneud yn hardd mewn ffydd, gobaith a chariad.
Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 26 Gorffennaf, 2020
Mae’r rhan fwyaf ohonom wedi teithio llai o lawer nag arfer dros y pedwar mis diwethaf. Am wythnosau, doedd ond teithiau angenrheidiol yn bosibl. Yna daeth caniatâd i fynd cyn belled â phum milltir. Ac er bod modd teithio ymhellach ers dwy neu dair wythnos, dim ond unwaith y bûm ymhellach na phymtheg milltir o gartref ers diwedd Mawrth. Ac o’r herwydd aeth sawl ffordd gyfarwydd yn ddieithr i mi.
Nid drwg o beth wrth gwrs yw fy mod i a chithau wedi teithio llai. Do, bu methu â chrwydro yn dipyn o garchar i lawer ohonom, ond mae wedi bod o les i’r amgylchedd yn sicr, ac yn rhywfaint o les i’r boced, â ninnau’n gwario llai o arian ar betrol ac ati.
Rwy’n edrych ymlaen at deithio’r ffyrdd na fûm ar eu hyd ers misoedd, pan ddaw cyfle; yn arbennig y rhai sy’n arwain at deulu a ffrindiau na welais mohonynt ers cyn y Cloi Mewn. Buan y daw’r ffyrdd hynny’n gyfarwydd eto. Wedi’r cwbl, dyw pedwar mis ddim yn gyfnod rhy hir. Y gwir yw bod ffyrdd na fuom ar eu hyd ers blynyddoedd yn dod yn gyfarwydd mewn dim o dro wrth i ni eu dilyn. Daw rhai ffyrdd, fel rhai llefydd, â’u hatgofion arbennig eu hunain: rhai’n felys, eraill yn hiraethus, ac ambell un yn chwerw a thrist.
Mae crwydro rhai o ffyrdd cyfarwydd y cof yn werthfawr dros ben, a diolchwn i Dduw am y gallu i gofio profiadau a digwyddiadau, ac yn arbennig bobl. Diolch hefyd am bopeth sy’n procio’r cof, ac yn dwyn yn ôl atgofion melys. Y dydd o’r blaen, anfonwyd ataf lun o rai o hogia Bala-Bangor o’n dyddiau coleg. Llun papur newydd oedd o. Does gen i ddim cof o dynnu’r llun, ond o weld pump ohonom yn eistedd wrth hen fwrdd hir ffreutur y Coleg, daw atgofion am y cyfarfodydd nos Sul a gynhaliwyd yn y stafell honno, a rhes o bobl yn eistedd ar y bwrdd hwnnw er mwyn gwneud defnydd o bob modfedd o’r stafell am ei bod yn orlawn o bobl ifanc yn gwrando ar siaradwyr gwadd yn rhannu profiad neu yn ein hannerch ar ryw bwnc neu’i gilydd yn ymwneud â’r Ffydd ac â’r bywyd Cristnogol.
Gwn nad yw’n bosibl, ond am fwy nag un rheswm mi garwn pe byddai modd crwydro’r ffyrdd hynny eto. Yr oedd yn gyfnod o fendith arbennig i bawb a gafodd y fraint o’i brofi. Heb os, fe ddylai rhywun geisio cofnodi’r hanes am ymwneud grasol Duw â chriw o bobl ifanc a brofodd gariad Duw yn Iesu Grist ac a ddaeth wyneb yn wyneb â galwad yr Iesu ar eu bywydau.
Ond er nad oes modd crwydro’r union ffyrdd hynny, gall Duw ein harwain ar hyd ffyrdd newydd, tebyg. Gweddïwn am y fraint o weld pethau tebyg yn ein heglwysi a’n hardaloedd: pobl yn dod yn ymwybodol o’u hangen am Iesu Grist; yn cael gras i gredu ynddo; yn cofleidio’r Efengyl; yn awchu i ddysgu am y Beibl; yn heidio i gyfarfod gweddi; ac yn mwynhau antur a hwyl y bywyd newydd yng Nghrist.
Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 19 Gorffennaf, 2020
Ddoe, am y tro cyntaf ers blynyddoedd mi gafodd yr hen greadures weld golau dydd. A dwi’n siŵr ei bod yn falch o ddod allan a chlywed sŵn plant bach unwaith eto. Petai hi’n medru siarad, byddai’n sicr wedi diolch ein bod wedi cofio amdani a dod â hi allan i’r ardd i fwynhau gwres yr haul ar ei chefn.
Roedd hi’n arfer dod ar wyliau efo ni, ac mae ganddi lu o atgofion melys am y crwydro a fu pan oedd yr hogiau’n iau. Roedd dros ugain mlynedd ers iddyn nhw ei gweld. Ond doedden nhw ddim wedi anghofio amdani. Unwaith yr oedd hi ar ei thraed, roedden nhw hyd yn oed yn cofio ei harogl. Doedd hynny ddim yn syndod, a hwythau wedi treulio wythnosau yn ei chwmni.
O gofio pa mor hen yw hi, mae’n dal mewn cyflwr da. Mae braidd yn hen ffasiwn erbyn hyn wrth gwrs, a gallaf ddychmygu pobl yn ddigon dirmygus ohoni pe byddem yn mynd â hi am wyliau eto. Ond roedd y plant bach wrth eu bodd efo hi ddoe, a hynny’n gwneud yr ymdrech i’w pherswadio i ddod allan efo ni yn werth chweil. Ac er mor hen yw hi, mi gafodd y plant hwyl fawr yn chwarae efo hi yn yr ardd gefn trwy’r dydd. A ninnau’n ceisio ufuddhau i ofynion y Llywodraeth i gyfarfod yn yr awyr agored, beth sy’n well i blant bach na phabell fawr braf?
Mae’r babell dal gennym nid am ein bod wedi dal i wersylla ond am ein bod yn tueddu i gadw pob dim. Er yr holl hwyl a gawsom, rhywbeth dros dro oedd y babell hon yn ein hanes. Ond rhywbeth dros dro ydi pabell, beth bynnag: fel arfer, rhywbeth ar gyfer gwyliau, i’w chodi a’i thynnu i lawr.
Am gyfnod, bu’r Apostol Paul yn gwneud pebyll (Actau 18:3). Nid ei enw ef sydd ar ochr ein pabell ni. Dyw hi ddim mor hen â hynny! Nid pebyll gwyliau a wnâi Paul wrth gwrs, ond roedd yn gwybod yn iawn mai pethau dros dro oedd pob pabell. Gwyddai nad ydynt yn para am byth, ond eu bod yn hwyr neu hwyrach yn cael eu tynnu i lawr. Ac mae’r gwneuthurwr pebyll yn defnyddio hynny’n ddarlun o’n bywydau ni. Mae’n cymharu’r bywyd sydd gennym, a’r corff yr ydym yn byw ynddo, â phabell er mwyn dangos nad ydym yn y byd hwn am byth. Dros dro yr ydym yn y babell ddaearol hon, meddai (2 Corinthiaid 5:1). Ond er mor drist yw hynny, nid yw Paul yn anobeithio o gwbl am ei fod yn credu fod gan Dduw rywbeth gwell o lawer na’r babell honno ar gyfer ei blant. ‘Gwyddom … fod gennym adeilad oddi wrth Dduw, tŷ nad yw o waith llaw, sydd yn dragwyddol yn y nefoedd’.
Dyma ydi gobaith bendigedig Efengyl Iesu Grist i bawb sy’n credu ynddo. Roedd tynnu’r babell i lawr a’i rhoi o’r neilltu ar ddiwedd gwyliau’n brofiad trist. Mil gwaith mwy anodd yw gweld y babell ddaearol yn cael ei thynnu i lawr. Ond nid heb obaith y wyneba’r Cristion hynny gan fod gennym, trwy Iesu Grist, addewid sicr o’r cartref tragwyddol a ddarparwyd ar ein cyfer.
Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 12 Gorffennaf, 2020
Mynd am dro, gwylio’r teledu, darllen, garddio, addysgu a choginio: dim ond rhai o’r pethau y bu pobl yn eu gwneud yn ystod y Cloi Mewn ers diwedd Mawrth. Beth arall fyddech chi’n ei ychwanegu at y rhestr hon? Un peth amlwg yw cwisiau. Cafodd pobl hwyl fawr yn llunio cwestiynau ar bob math o bynciau, a mwy o hwyl mae’n debyg wrth geisio eu hateb.
Roedd yr Arglwydd Iesu Grist byth a hefyd yn gofyn cwestiynau. Wn i ddim yn union sawl cwestiwn a ofynnodd. Darllenais restr o 135 o’i gwestiynau ar y we heno. Ac yna, gwelais gyfeiriad at lyfr gyda’r is-deitl, The 307 Questions Jesus Asked. Ond wedyn, gwelais lyfr arall, 339 Questions Jesus Asked. Mae’n rhy hwyr heno i mi fynd trwy’r efengylau’n fanwl i gyfri’r cwestiynau; ac felly mi fodlonaf ar ddweud fod y Gwaredwr yn ystod ei weinidogaeth wedi gofyn llawer iawn ohonynt.
Ond nid y math o gwestiynau a ofynnir mewn cwis a ofynnai ef. Nid gofyn o ran difyrrwch a wnâi. Nid gofyn er mwyn profi gwybodaeth ei ddisgyblion a phobl eraill. Ac nid gofyn chwaith am na wyddai ef yr atebion. Yr oedd i’w gwestiynau bwrpas amgenach o lawer na gweld faint a wyddai pobl am hanes a daearyddiaeth a cherddoriaeth a chwaraeon a chrefydd ac unrhyw beth arall y cawn ni gwestiynau arnyn nhw mewn noson gwis.
Bwriad Iesu wrth ofyn y rhan helaethaf o’i gwestiynau yw gwneud i bobl eu holi eu hunain. Trwyddynt, mae’n procio meddwl a chydwybod a chalon ei gynulleidfa, boed honno dyrfa neu gylch ei ddisgyblion neu unigolion. Wrth ofyn, mae’n gwneud i’r bobl hyn ystyried beth sy’n bwysig iddynt, beth yw eu meddwl o Dduw, beth sydd raid iddyn nhw ei wneud er mwyn bodloni Duw, beth sydd gan Iesu ei hun i’w ddweud wrthyn nhw a beth hefyd sydd ganddo i’w gynnig iddyn nhw, ynghyd â llu o bethau tebyg.
Mae’n defnyddio cwestiynau am ei fod yn gwybod mor effeithiol ydynt. Mae’n holi’n dreiddgar. Y mae ei gwestiynau’n ddoeth ac yn gorfodi pobl i wynebu gwirioneddau amdanyn nhw eu hunain ac amdano ef ei hun. Anodd, os nad amhosibl yw dweud pa un o’i gwestiynau yw’r pwysicaf. Ac eto, mi fentraf awgrymu mai un o’r pwysicaf yw, ‘Pwy meddwch chwi ydwyf fi?’
Y mae’r ateb a roddwn i gwestiynau Iesu’n datgelu llawer amdanom. Ac yn sicr mae hynny’n wir am ein hateb i’r cwestiwn allweddol hwn. Pwy meddwn ni yw Iesu? Yn wahanol i’r rhelyw o’i gwestiynau, y mae arnom angen rhywfaint o wybodaeth er mwyn ateb hwn. Fedrwn ni ddim ei ateb heb wybod rhywbeth amdano a’r hyn a wnaeth wrth ddod i’r byd a chyflawni ei waith. Ond nid eisiau gwybod faint a wyddom amdano y mae Iesu, ond beth a feddyliwn ohono ac a ydym yn ei garu ac yn ymddiried ynddo ai peidio.
Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 05 Gorffennaf, 2020
Gronyn 