Dim cysur i’w gael

Nid tylluanod Williams Parry a glywyd o Lwyncoed Cwm-y-glo ers misoedd ond pob pob math o beiriannau trymion yn adeiladu cylchfan newydd. Mae’r goleuadau traffig wedi bod yn boen ers cyn y Nadolig, ond mae bellach obaith fod y gwaith ar ddarfod ac y cawn yn fuan lôn glir. Mor braf fydd cychwyn o Lanberis a gwybod y byddwn yn Llwyncoed ymhen pum munud. 

Lôn glir ddeudis i? Ganol wythnos, daeth acw bamffledyn lliwgar oddi wrth y nationalgrid i’n hysbysu bod y cwmni hwn am ail osod y ceblau o’r Orsaf Bŵer yn y Chwarel i Bentir. A’r newyddion syfrdanol yw bod y ceblau i’w gosod dan ffordd osgoi Llanberis a’r lôn o Lanberis i Gwm-y-glo, ac o Llwyncoed i orsaf drydan Pentir. Bydd y gwaith ar y lonydd yn cychwyn fis Hydref eleni ac yn dod i ben erbyn mis Hydref 2025. Pedair blynedd gyfan! Pedair blynedd arall o oleuadau traffig a thagfeydd. Heb air o gelwydd, roeddwn yn gwbl benisel weddill y dydd wedi darllen y daflen. Pedair blynedd! Cyn bo hir mi fydd pobl Dyffryn Peris yn siarad yn hiraethus am ddyddiau da 2021 a thagfeydd ysgafn cyfnod adeiladu’r gylchfan!

Weithiau, gall ymddangos fod popeth yn ein herbyn, gydag un ergyd yn dilyn y llall. Ac mae’r ‘weithiau’ fel petai’n ddiddiwedd a pharhaol. Dyna f’ofn o weld ar y daflen y geiriau hyn: ‘Bydd angen defnyddio dulliau rheoli traffig, fel goleuadau dros dro, weithiau’. Os oes angen tyllu ffos droedfeddi o ddyfnder yr holl ffordd o Lanberis i Gwm-y-glo a Phentir mae’r ‘weithiau’ hwn yn debygol o fod yn aml iawn os nad yn barhaol. Mae’r ffaith fod pedair blynedd o waith ar y lonydd yn fwy na digon o awgrym o’r trafferthion sydd i ddod. Ac mae’n anodd iawn meddwl y gall nationalgrid na neb arall leddfu’r pryder y mae trigolion y fro hon yn ei deimlo o glywed am y gwaith.

A phan fo popeth yn ein herbyn a’r byd a bywyd a phobl hyd yn oed yn ein siomi mae’n anodd canfod cysur. Pan nad oes unrhyw olwg o ddiwedd i’n trafferthion mae’n anodd meddwl y gall dim na neb leddfu ein hofnau. Mor rhwydd y try blinderau’r ‘weithiau’ yn ofidiau tywyll na allwn ddychmygu eu diwedd. Ac eto, onid neges y Beibl yw y gellir ymddiried yn yr Arglwydd trwy’r cyfan? Oni ddywed y Salmau bod modd pwyso ar Dduw pan yw popeth yn mynd o chwith a gofidiau’n ein llethu? ‘Yn nydd fy nghyfyngder ceisiais yr Arglwydd, ac yn y nos estyn fy nwylo’n ddiflino; nid oedd cysuro ar fy enaid. Galwaf i gof weithredoedd yr Arglwydd, a chofio am dy ryfeddodau gynt. Meddyliaf am dy holl waith, a myfyriaf am dy weithredoedd’ (Salm 77:2, 11-12). Ym mhob gofid, cysur y Salmydd oedd yr hyn a wnaethai Duw dros ei bobl, o’i gariad. Ac ym mhob blinder, cysur y Cristion yw’r hyn a wnaeth Duw trosom trwy ei Fab Iesu Grist. Y rhyfeddod yw bod ei gariad a’i ras yn ein cynnal trwy’r gofidiau i gyd ac yn ein galluogi i bwyso arno hyd yn oed pan fo popeth o’i le.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 25 Gorffennaf, 2021.

Yn un

O’r eiliad y gorffennodd y gêm roedd yr hyn a ddigwyddodd yn anochel. Nid yn gywir nac yn dderbyniol nac yn rheidrwydd. Ond yn y gymdeithas sydd ohoni, yn arbennig yn sgil Brexit ac ymdrechion diflino Llywodraeth Boris Johnson i wneud pawb sy’n wahanol (mewn unrhyw ffordd) yn elyn i’w ddelfryd ef o’r hyn sy’n ‘Brydeinig’, roedd yn anochel y deuai hiliaeth ffiaidd i’r golwg cyn pen dim.

Go brin fod Alan Shearer ac eraill yn credu eu geiriau eu hunain na fyddai neb yn pwyntio bys at y chwaraewyr a fethodd â sgorio’r ciciau o’r smotyn. Does bosibl eu bod mor naïf â hynny. Mae’r wasg Seisnig wedi hen arfer â sarhau tîm pêl droed Lloegr. Mor aml y gwnaed arwyr cenedl yn destun gwawd am iddynt feiddio â cholli gêm. Mae chwalu delwau’n rhan o ddiwylliant pêl droed Lloegr. I lawer, gwaetha’r modd, cam bychan iawn sydd o hynny at yr ymosodiadau hiliol a gaed yr wythnos ddiwethaf.  A bellach yn y gymdeithas ôl-Frexit, i lawer o bobl a gofleidiodd y rhethreg am ‘gael eu gwlad yn ôl’ gwlad y bobl wynion yw hi yn gyntaf ac yn bennaf.  Ac i’r bobl hynny, mae’r camgymeriad lleiaf ar gae pêl droed yn hen ddigon o reswm i boeri llysnafedd eu casineb at hogiau yn eu harddegau hwyr a’u hugeiniau cynnar.

Diolch am hynny, clywyd pobl yn codi llais yn erbyn yr hiliaeth wenwynllyd hon. Maddeued Duw i mi os wyf yn anghywir, ond nid yw’n ymddangos i mi fod Mr Johnson a’i Lywodraeth yn barod i gydnabod y clwyf difäol hwn. Er gwaethaf pob apêl gan Gareth Southgate a’i chwaraewyr ar y dorf i beidio â bwio anthem yr Eidal, roedd y bwio i’w glywed yn glir o’i dechrau i’w diwedd nos Sul. Ddydd Llun, roedd Mr Johnson yn cyhoeddi’n gwbl ddigywilydd na chlywodd o na bw na be – ac yn sicr na bw na bw – yn ystod yr anthem!  Sôn am gau llygad a throi clust fyddar, a gwrthod cydnabod problem enfawr a chwbl amlwg!

Mor drasig o eironig y sôn gan hwn am gymdeithas gyfartal y gwledydd hyn. Gweddïwn y daw Llywodraeth Mr Johnson i ffieiddio pob ffurf ar hiliaeth a phob mynegiant ohoni, a mynd i’r afael â’r drwg hwn. Gweddïwn y daw llawer o’r bobl a ysgrifennodd bethau erchyll yr wythnos ddiwethaf i weld mai’r un yw pobl o bob lliw: yr un o ran natur, yr un eu hanghenion, yr un eu gwendidau a’u pechodau, yr un eu dyheadau, yr un eu gallu i garu a’u  hiraeth am gael eu caru, a’r un mor fregus a thueddol o gael eu clwyfo.

Dylai Cristnogion werthfawrogi hyn yn well na neb, a hwythau’n credu mai’r un yw pawb yng ngolwg Duw. Yr un yw angen pobl – o bob hil a lliw a chred – a’r un yw addewid rasol yr Efengyl i bawb a gredo yn Iesu Grist. Gwir y gair fod pawb sydd ‘yng Nghrist’ yn un. Ac ymhlith y rhain trwy ras Duw y mae’r olaf i gicio pêl yn Wembley nos Sul, y Cristion ifanc Bukayo Saka. Gweddïwch drosto fo a’i gyd chwaraewyr.  

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 18 Gorffennaf, 2021.

Nac anghofia

Ar y chwith: Y ddau adeilad a ddymchwelwyd ym Mangor

Roedd dydd Mercher yn ddiwrnod i’w gofio ym Mangor gydag ail agor y rhan o’r Stryd Fawr a gaewyd i draffig ers mis Rhagfyr 2019.  Newydd da yn wir i berchnogion busnesau a thrigolion fel ei gilydd. Ond os na fuoch ar gyfyl y rhan honno o’r ddinas yn ddiweddar mae’n debyg eich bod wedi anghofio am yr anghyfleuster y bu raid iddynt ei ddioddef ers deunaw mis.

Roedd dydd Mercher yn ddiwrnod da hefyd i bobl a fethodd â phrynu ffôn neu gyfrifiadur neu ddodrefn o Ikea a sawl peth arall ers mis Mawrth. Os oedd ceir a loris yn hwylio heibio i siopau a chaffis ym Mangor roedd llong enfawr yn codi angor yng Nghamlas Suez er mwyn ail gychwyn ei mordaith i Rotterdam a Felixstowe. Mae tri mis ers i’r Evergiven gael ei rhyddhau wedi iddi lwyddo i gau’r Gamlas am wythnos, ond rhwystrwyd hi rhag gadael y Suez nes y byddai ei pherchnogion ac awdurdodau’r Gamlas wedi cytuno ar delerau iawndal. Wedi’r sylw mawr a gafodd yr Evergiven ar y pryd, prin y clywyd amdani ers hynny.

Heb iddynt effeithio’n uniongyrchol arnom ni, buan yr anghofiwn bethau a digwyddiadau a hawliodd ein sylw am gyfnod. Gall helyntion a dioddefiadau pobl fynd yn angof.  Ac mae hyd yn oed ein cof am bobl yn medru pallu’n gynharach nag a ddymunem. Braf yw cofio nad yw ein Duw’n anghofio, ond bod popeth amdanom yn hysbys iddo. Nid aeth, ac nid â’r un peth amdanom yn angof iddo Ef.

Un o wirioneddau sylfaenol y Ffydd yw bod Duw’n cofio amdanom. Mae hynny’n amlwg yn Llyfr Exodus: ‘Clywodd Duw eu cwynfan, a chofiodd ei gyfamod ag Abraham, Isaac a Jacob’ (Ex. 2:24). Fel y dywed Duw trwy’r proffwyd Eseia, ‘Fe allant hwy anghofio, ond nid anghofiaf fi di’ (Es. 49:15). Er pob gwrthryfel yn ei erbyn mae Duw’n cofio’i bobl gan eu caru a’u trin â gras a thrugaredd. Coron y cofio hwn oedd dyfodiad Iesu Grist i’r byd i gyflawni ei waith achubol.

Meddai Ioan, ‘Yr ydym ni’n caru, am iddo ef yn gyntaf ein caru ni’ (1 Ioan 4:19). Yn yr un modd, yr ydym ni’n cofio am iddo ef yn gyntaf ein cofio ni. Ond mor rhwydd yw anghofio’r hyn a wnaeth Duw trosom. A thrwy hynny anghofio nid yn unig y ddyletswydd  i garu Duw ond i garu ein gilydd. Gwybod fod Duw wedi’n cofio a’n caru sy’n ein cymell i gofio eraill a’u caru. Ond rywsut, o anghofio cariad Duw buan yr oera ein cariad at eraill. Buan iawn y collwn olwg ar anghenion pobl a’u trafferthion.

Peth dieithr i’r Apostol Pau oedd y fath anghofrwydd. ‘Nid wyf fi’, meddai, ‘wedi peidio â diolch amdanoch, gan eich galw i gof yn fy ngweddïau’ (Eff. 1:16); ac ‘nid ydym yn peidio â gweddïo drosoch’ (Col.1:9). Boed i Dduw ein nerthu i’w garu Ef, a charu’n gilydd gan gofio bob amser anghenion y naill a’r llall. A thrwy ei ras na foed i amser nac absenoldeb na phellter beri i ni anghofio.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 11 Gorffennaf, 2021.

Oedfa dydd Sul, 4 Gorffennaf 2021

Cywir a chlir

• 

Braf iawn ydi gweld cwmnïau preifat o bob math yn defnyddio’r Gymraeg ar arwyddion pan nad yw’r Gyfraith yn eu gorfodi i wneud hynny. Mae ambell arwydd gwallus i’w gweld o bryd i’w gilydd, ond gwell gennyf hynny na dim Cymraeg o gwbl. Trueni (o ran y gost a’r ymdrech iddynt hwy) yw bod rhai cwmnïau’n anwybyddu neu o bosibl yn anymwybodol o’r help sydd ar gael i ddarparu arwyddion Cymraeg cywir.

Camgymeriad a wnaed gan lawer dros y blynyddoedd fu dibynnu ar bethau fel Google Translate ar y We Cafwyd cyfieithiadau gwachul ar brydiau. Ond mae’r gwasanaeth hwnnw ac eraill wedi gwella cryn dipyn. Does dim o’i le ar ymdrech Google Translate i drosi ‘Do not leave valuables in your car’ i ‘Peidiwch â gadael pethau gwerthfawr yn eich car’. Tebyg yw cynigion sawl gwasanaeth cyfieithu cyflym ar lein. O ble felly y daeth yr ymgais hon a welais y dydd o’r blaen: ‘Peidiwch a gadeal personol gwerthfawr yn y modur’? 

Fel y soniais, gwell Cymraeg gwallus na dim Cymraeg o gwbl.  Ond trueni na fyddai cwmnïau’n gweld bod modd osgoi camgymeriadau amlwg trwy ddefnyddio gwasanaeth cyfieithu dibynadwy. Roeddwn yn deall mai ‘gadael’ oedd ‘gadeal’, ond doeddwn i ddim yn siŵr beth na ddylwn ei adael yn y modur!  Ai fi fy hun oedd y ‘personol gwerthfawr’ tybed? Ynteu rywun arall a allai fod yn y car efo mi?  Doedd yr arwydd ddim yn gywir nac yn glir.

A dyna ddwy egwyddor lywodraethol i bawb sy’n ymdrin â Gair Duw. Mae cywirdeb yn amlwg yn holl bwysig i gyfieithwyr y Beibl gan fod rhaid trosi geiriau’r ysgrythurau’n gywir. Rhaid i unrhyw gyfieithiad hefyd fod mor glir â phosibl er mwyn bod yn ddealledig i bwy bynnag sy’n ei ddarllen. Dyna’r her y mae pawb sy’n cyfieithu’r Beibl i unrhyw iaith yn dal i’w hwynebu.

Ond nid cyfieithwyr yn unig gan mai’r her i bawb sy’n trafod y Beibl ac yn trosglwyddo’i neges hefyd yw gwneud hynny’n gywir, heb ystumio’r geiriau na’u cam esbonio. A hyd y bo modd  mae angen cyflwyno’r neges yn glir, fel ei bod yn gwbl ddealledig. Yn amlwg, ni ellir gwneud hynny heb ofal mawr a heb y parch mwyaf at Dduw a’i Air. Trwy gymorth a gras Duw y ceisiwn fod yn ffyddlon yn hyn o beth. Nid gwaith rhwydd mo hyn gan nad trafod darn o lenyddiaeth na syniadau dynol a wneir ond ymgodymu â Gair Duw a’i gyhoeddi er mwyn ennyn yr ymateb y mae’r Arglwydd ei hun yn ei ddisgwyl.  Gair y Duw Byw ydyw ac mae arnom angen cymorth yr Ysbryd Glân i’w ddeall i ddechrau, ac yna i’w drosglwyddo i eraill.  Heb y cymorth hwnnw, aneffeithiol fydd tystiolaeth yr Eglwys, ac nid syndod os erys y Beibl yn llyfr tywyll, amhosibl i’w ddeall ac amherthnasol i bawb a’i darlleno. Ond o gael yr Ysbryd Glân yn goleuo’r Gair ac yn grymuso’r tystion bydd gobaith i bobl gael eu hargyhoeddi o wirionedd y Beibl a dod i adnabod y Duw sy’n llefaru trwyddo.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 04 Gorffennaf, 2021.