Aflednais

Gallwch ddisgwyl meddan nhw am hydoedd am fws cyn i ddau neu dri ddod efo’i gilydd. Mae arna’i ofn mai tebyg iawn yw perthynas Gronyn a Mr Johnson gan mai gyda Phrif Weinidog San Steffan y cychwynnaf heddiw fel y Sul diwethaf. Ond ble mae dechrau?

Wythnos i heddiw, aeth Mr Johnson i weld Peppa Pinc, a thrannoeth cafodd Cydffederasiwn Diwydiannau Prydain adroddiad am yr ymweliad. Am y tro, dweud dim fyddai orau am y ffars o hyrwyddo’r ddelwedd o’r ffŵl annwyl trwy smalio colli ei le yn ei nodiadau (o bosib er mwyn tynnu sylw oddi ar fethiannau a phroblemau’r Llywodraeth). I mi, y gwaethaf am ei araith oedd yr hyn a ddywedodd wrth drafod deg   elfen ei gynllun ar gyfer gweithredu er budd yr amgylchedd. Daeth y deg elfen ato, meddai, ar Fynydd Sinai, yn ‘ddeg gorchymyn newydd’. Nid ef yw’r cyntaf i sôn am beth felly; cafwyd sawl enghraifft o ‘ddeg gorchymyn’ ar gyfer gêm neu gymdeithas neu ysgol ymysg pethau eraill. Ond dyma’r tro cyntaf i mi glywed neb yn dweud ei fod wedi eu derbyn ‘ar [Fynydd] Sinai’. Yn amlwg, nid yw’n ddigon bellach i Mr Johnson fod fel ei arwr Churchill; mae am fod fel Moses yn derbyn ei bolisïau oddi wrth Dduw. Galwch fi’n hen ffasiwn ac yn gul; ond i mi, y mae yna rywbeth aflednais yn y syniad o ‘ddeg gorchymyn’ heblaw Deg Gorchymyn Duw ei hun. Ac aflednais hefyd yw’r awgrym y gall yr un ohonom ni ein cymharu ein hunain â Moses.

Ac afledneisrwydd o’r mwyaf oedd yr hyn a gafwyd ganddo nos Iau yn dilyn boddi 27 o bobl a phlant yn Y Sianel wrth geisio croesi o Ffrainc i Dde Lloegr mewn cwch cwbl anaddas. Anfonodd lythyr at Arlywydd Ffrainc i ddweud beth y dylai hwnnw ei wneud ynglŷn â’r bobl sy’n croesi’r Sianel er mwyn ceisio lloches yn y Deyrnas  Unedig, (nid ei fod ef yn defnyddio’r term ‘ceisio lloches’ wrth gwrs). A’r un pryd cyhoeddodd y llythyr ar Twitter er mwyn i’r byd ei ddarllen. Rhad arnom os yw hwn yn credu mai Twitter yw’r llwyfan priodol ar gyfer trafodaethau ar faterion holl bwysig rhwng gwladweinwyr. 

Byrdwn aflednais ei neges oedd y ‘returns agreement’. Mewn gair, hawl fyddai hwnnw i Brydain anfon yn ôl i Ffrainc unrhyw un a lwyddai i ddod yma i geisio lloches. Mor annynol a gwrthun!  ‘Returns agreement’ sy’n caniatáu i ni ddychwelyd nwyddau  diangen at y gwerthwr, a than drefn felly yr arferai pobl gael tair ceiniog am ddychwelyd potel bop wag i siop. Wrth ymwrthod â’r cyfrifoldeb i lochesu ffoaduriaid, ac wrth geisio pob ffordd bosib o’u danfon yn ôl i Ffrainc, mae Mr Johnson mewn peryg o roi’r argraff nad yw’r bobl hyn ond pethau diwerth a diangen. Ie, rhad arnom os mai felly y mae’n ei gweld hi. A rhag i ni fod ar unrhyw gyfri’n debyg iddo, gweddïwn dros ffoaduriaid, dros bawb sy’n gweini arnynt ac yn eiriol drostynt, a thros wladweinwyr sy’n gyfrifol amdanynt.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 28 Tachwedd 2021

Oedfa Dydd Sul, 21 Tachwedd 2021: 2 Brenhinoedd 5

Anghymwynas fawr

Yn gam neu gymwys, mae arweinwyr gwleidyddol y Deyrnas Unedig ar hyd y blynyddoedd wedi medru cymryd yn ganiataol fod yna barch at ei threfn lywodraeth a’i senedd ar draws y byd. Maent wedi credu mai San Steffan yw mam holl seneddau’r byd, a bod ein democratiaeth yn batrwm diogel i bawb ar draws y byd. Ac maent wedi cymryd yn ganiataol fod y byd i gyd yn deall ac yn cydnabod hynny. Doedd dim rhaid perswadio neb: roedd y peth yn amlwg i bawb. Ond mae’n wahanol erbyn hyn.

Ar lwyfan rhyngwladol COP26 yn Glasgow meddai Mr Johnson: “Rwy’n wirioneddol gredu nad yw’r Deyrnas Unedig unman yn agos i fod yn wlad lygredig, ac nid yw ein sefydliadau’n bwdr chwaith.” Ac yn Nhŷ’r Cyffredin union wythnos wedyn meddai: “Rwy’n credu bod yr ymosodiadau cyson hyn ar lefelau llygredd a sleaze y Deyrnas Unedig yn gwneud anghymwynas enfawr â biliynau o bobl ar draws y byd … Dyma un o’r democratiaethau glanaf yn y byd.”

Roedd ei eiriau yn Nhŷ’r Cyffredin yn amwys. Bron nad oedd yn cydnabod bodolaeth y llygredd ac yn beio’r bobl sy’n tynnu sylw ato, gan roi’r argraff mai’r ‘anghymwynas’ yw beirniadu’r llygredd, yn hytrach na’r llygredd ei hun. Mae’n debyg mai ‘anghymwynas’ â Mr Johnson fyddai awgrymu mai dyna oedd ei fwriad. Ond mae sawl peth ynglŷn â’i eiriau’n peri pryder, a dyma dynnu sylw at ddau o’r pethau hynny sy’n rhybudd i bawb ohonom mewn rhyw ffordd.

Wrth amddiffyn y Deyrnas Unedig a’i democratiaeth rhag y cyhuddiadau o lygredd mae Mr Johnson yn gwneud camgymeriad sylfaenol o uniaethu ei lywodraeth ei hun â’r wladwriaeth a’i democratiaeth. Mae hynny yn fwriadol ar ei ran, ond ni ddylai wneud hynny. Ni ddylem ninnau chwaith leihau ein heuogrwydd trwy geisio gwneud eraill yn gyfrifol amdano. Mor rhwydd yw beio pobl ac eglwys ac amgylchiadau am bethau yr ydym ni, a neb arall wir, yn euog ohonynt.  

Poenus oedd gwrando ar Mr Johnson yn canmol democratiaeth San Steffan gan fynnu ei bod hi, a’i lywodraeth a fo’i hunan gyda hi yn ôl yr awgrym, ymysg ‘y glanaf yn y byd’. Geiriau Llyfr Deuteronomium ddaeth i’m meddwl: ‘Gad i ddieithryn dy ganmol, ac nid dy enau dy hun; un sy’n estron, ac nid dy wefusau dy hun’ (27:2). Onid llawer mwy gweddus yw i eraill ein canmol na’n bod ni’n ein canmol ein hunain?  Oni ddylai ein daioni a’n cariad a’n hufudd-dod i Dduw fod yn amlwg i eraill trwy ein hymddygiad a’n gweithredoedd yn hytrach na’n bod ni’n teimlo bod rhaid i ni ddweud wrth bawb mor dda ydym!   Dyna’n sicr yr hyn a ddysgai ein Harglwydd a’n Gwaredwr i ni: ‘Boed i’ch goleuni chwithau lewyrchu gerbron eraill, er mwyn iddynt weld eich gweithredoedd da chwi a gogoneddu eich Tad, yr hwn sydd yn y nefoedd’ (Mathew 5:16).

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 21 Tachwedd 2021

COP26

Daeth Cynhadledd o’r Partïon (COP) 26 Glasgow i ben ddydd Gwener, ond gan fod y trafodaethau’n parhau mae’n rhaid aros i weld beth fydd wedi deillio o’r cyfan. Ers pythefnos bu’r cyfryngau Prydeinig a Chymreig yn adrodd am yr hyn oedd yn digwydd yn Glasgow, a chafodd materion amgylcheddol a’r frwydr yn erbyn Newid Hinsawdd fwy nag erioed o sylw. Caiff argymhellion neu benderfyniadau COP26 eu parchu a’u gweithredu gan lywodraethau ar draws y byd gobeithio. O’n rhan ni yng ngwledydd Prydain, mae’n debyg mai un mesur o’n hymrwymiad i’r ymdrech holl bwysig er lles y blaned fydd faint y sylw a roddir i COP27 yn yr Aifft y flwyddyn nesaf. A gaiff honno’r un sylw ynteu a welwn mai’r ffaith fod y gynhadledd eleni wedi ei chynnal yng ngwledydd Prydain a ddaeth â’r fath amlygrwydd iddi yn y gwledydd hyn?  Er lles cenedlaethau’r dyfodol ac er lles y blaned ei hun gobeithio y gwelwn lywodraethau a busnesau ac unigolion yn gweithredu yn ôl eu gallu yn y frwydr hon.

Daeth materion amgylcheddol i hawlio mwy o sylw, a hynny’n gwbl briodol yn yr argyfwng a wynebwn  oherwydd newid hinsawdd. Hyd yn ddiweddar, cymharol ychydig o bobl oedd wir yn ymboeni ynghylch materion ‘gwyrdd’, ond bellach clywir mwy a mwy o bobl yn codi llais o blaid y blaned ryfeddol hon sy’n gartref i ni. Ond â chymaint o bobl o’r farn bod yr Eglwys Gristnogol yn gwbl amherthnasol byddai’n dda iddynt gofio sêl rhai Cristnogion dros y frwydr arbennig hon ers blynyddoedd. Pan nad oedd fawr o neb, yn cynnwys y mwyafrif o’n gwleidyddion, yn sôn am y pethau hyn roedd mudiad fel Cymorth Cristnogol yn dod â hwy i’n sylw gan annog eglwysi i bwyso ar wleidyddion a llywodraethau i gymryd y cyfan o ddifrif. Roedd y mudiad hwn ar flaen y gad gan ei fod yn sôn am newid hinsawdd ymhell cyn iddi ddod yn ffasiynol i wneud hynny.

Mae wastad yn demtasiwn i ni geisio ein dangos ein hunain yn y goleuni mwyaf ffafriol. Mor braf yw cael dweud ein bod ni wedi meddwl am rywbeth neu weithredu dros ryw achos o flaen neb arall. Ond nid dyna a wnaf wrth dynnu sylw at gyfraniad Cymorth Cristnogol at y frwydr yn erbyn Newid Hinsawdd. Fedraf fi ddim cofio pryd y dechreuodd y mudiad ddod â’r cyfan i’n sylw. Rhaid bod ugain mlynedd a mwy o bosibl ers hynny, ond y gwir ydi na fu i mi ar y pryd werthfawrogi’r pwyslais na deall maint yr argyfwng. Wnes i erioed amau gwirionedd yr hyn a ddywedwyd, ond rhaid cyfaddef i mi ar brydiau flino ar glywed am y peth o hyd ac o hyd.

Ac o gydnabod hynny, diolch am y bobl a fynnodd ddwyn y cyfan i’n sylw gan ein hatgoffa o’r cyfrifoldeb sydd arnom i warchod y ddaear a  grëwyd gan Dduw ac i ofalu am ein cyd-aelodau o’r teulu dynol. Does dim byd newydd yn y neges honno, ond mae’n rhwydd iawn colli golwg arni.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 14 Tachwedd 2021

Oedfa dydd Sul, 7 Tachwedd 2021: 2 Brenhinoedd 4:18-44

Herwgipio

Rhyddhad a gorfoledd a gaed yng Ngorllewin Awstralia pan ddaeth yr heddlu o hyd i’r ferch fach bedair oed Cleo Smith a herwgipiwyd o’r babell yr oedd hi a’i theulu’n gwersylla ynddi ddeunaw niwrnod yn gynharach.  Yn naturiol roedd ei rhieni a’i theulu a’r heddlu a phawb a glywodd ei stori wrth eu bodd ac yn llawn diolchgarwch. Yn ôl a adroddwyd, roedd Cleo yn iach ac yn ddianaf pan ddoed o hyd iddi mewn tŷ yn nhref Carnarvon. Mae dyn wedi ei gyhuddo o’i herwgipio erbyn hyn. Mor anodd yw dychmygu’r hunllef y bu ei rhieni trwyddo ers diflaniad Cleo na’u llawenydd o’i chael yn ôl.

Wrth ddiolch am y newyddion gwych am Cleo, sylweddolwn nad yw pob stori debyg yn diweddu’r un modd. Mae mwy nag un stori o Gymru wedi dangos hynny i ni eleni, a chofiwn yn ein gweddïau bob teulu a gollodd blant bach mewn amgylchiadau dychrynllyd o drist.

Yr un diwrnod ag yr herwgipiwyd Cleo, dydd Sadwrn, Hydref 16, cafodd pump o blant a deuddeg o oedolion eu herwgipio yn Haiti. Deunaw mis yw’r plentyn ieuengaf, a’r plant eraill yn 3, 6, 13 a 15 oed. Gweithwyr yr elusen Christian Aid Ministries oedd eu rhieni a gweddill yr oedolion, ac roeddent wedi bod yn ymweld â chartref i blant amddifad y diwrnod hwnnw.  Mae Christian Aid Ministries yn gysylltiedig â Chymuned Gristnogol yr Amish a’r Menoniaid, ac nid oes a wnelo ddim â’r  Cymorth Cristnogol (Christian Aid) yr ydym ni’n gyfarwydd ag o yma yng ngwledydd Prydain. 

Erbyn hyn, felly mae tair wythnos ers i’r gweithwyr hyn o’r Unol Daleithiau a Chanada gael eu herwgipio.  Does neb yn gwybod beth ddigwyddodd iddynt, na ble maent na phwy sy’n eu dal. Ond yn ddyddiol ers iddynt gael eu herwgipio bu’r elusen yn annog ei chefnogwyr a Christnogion ar draws y byd i weddïo drostynt, iddynt gael eu cadw’n ddiogel, a’u cynnal yn eu caethiwed, a’u rhyddhau cyn gynted â phosibl. Yn y neges a gyhoeddwyd echdoe roedd yna ddyhead i’w sicrhau, pe gellid gwneud hynny, o addewid y proffwyd Jeremeia: ‘“Oherwydd myfi sy’n gwybod fy mwriadau a drefnaf ar eich cyfer,” medd yr ARGLWYDD, “bwriadau o heddwch, nid niwed, i roi ichwi ddyfodol gobeithiol”’ (Jeremeia 29:11). 

Yng nghanol y rhyddid sydd gennym i addoli ac i ddwyn ein tystiolaeth i’n Harglwydd a’n Gwaredwr ac i Efengyl ei ras a’i gariad, mae’n anodd i ni ddychmygu hefyd hunllef y gweithwyr hyn a’u cydweithwyr o fewn yr elusen a’u teuluoedd a’u ffrindiau. Ond gallwn ymuno â miloedd o Gristnogion ym mhob cwr o’r byd sy’n gweddïo am eu diogelwch a’u rhyddhad, gan gofio’r un pryd Gristnogion mewn gwledydd eraill sy’n cael eu herlid ac yn dioddef oherwydd eu ffydd yn yr Arglwydd Iesu Grist a’u tystiolaeth a’u gwasanaeth iddo.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 07 Tachwedd 2021

Oedfa dydd Sul, 31 Hydref 2021 yng nghwmni Gwydion Lewis: Josua 6