Credu

Mae Cristnogion yn debyg i’w gilydd, ond mi fedran nhw fod yn wahanol iawn i’w gilydd hefyd. Ni ddylai hynny ein synnu gan fod Cristnogion pob oes yn credu yn yr un Arglwydd ond yn gymeriadau unigol ac unigryw. Yn aml iawn, ffydd yn Iesu Grist ydi’r unig beth sy’n gyffredin i Gristnogion sy’n wahanol eu diddordebau a’u diwylliant a’u gwleidyddiaeth a phopeth arall.

Mae ei hedmygedd o’i hannwyl brif weinidog yn ddigon i awgrymu i mi nad oes lawer yn gyffredin rhyngof a’r Ysgrifennydd Gwladol dros faterion Digidol, Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon, Nadine Dorries. Ond roedd rhaid gwenu o ddarllen ei hymateb i adolygydd a ddywedodd mai ei nofel gyntaf hi oedd y waethaf a ddarllenodd ers talwm: awgrymodd Ms Dorries y dylai’r dyn ddarllen ei hail nofel gan ei bod ‘yn well o lawer’. Fodd bynnag, rhywbeth arall a ddarllenais amdani a dynnodd fy sylw’r dydd o’r blaen; y geiriau, o’u cyfieithu, ‘Mae Nadine Dorries yn Gristion’. Ardderchog o beth bob amser yw clywed am bobl sy’n arddel y Ffydd Gristnogol, a braf fyddai clywed rhagor am ffydd Ms Dorries, fel pob Cristion arall.

Daeth y cyfle i wneud hynny mewn cyfweliad rhyngddi a Rachel Johnson, chwaer y Prif Weinidog, a’i holodd am ei ffydd. Ond er mawr siom, tebyg i lawer o bobl sy’n ansicr ac aneglur eu ’ffydd’ yw Ms Dorries wedi’r cyfan.  ‘Rydw i yn grediniwr,’ meddai, ‘Dwi’n credu fod yna dduw … Dwi yn credu … Dwi ddim yn rhywun sy’n Bible-basher nac yn rhedeg i’r eglwys bob pum munud.’ A chwarae teg iddi, roedd rhaid edmygu ei gonestrwydd pan ofynnwyd a oedd ei ‘ffydd’ yn rhoi iddi nerth yn wyneb bryntni byd gwleidyddiaeth: ‘Dwi ddim cymaint o grediniwr â hynny … Dwi ddim yn meddwl fod fy ffydd mor gryf … dydi o ddim yn sail i bob peth a wnaf.’

Y gorau y medrai ei ddweud oedd bod a wnelo’i ffydd â’i syniad o’r da a’r drwg a’i bod yn credu fod yna gynllun i bawb a phopeth. A bod yn deg â hi, wn i ddim a fyddai Nadine Dorries yn ei galw’i hun yn Gristion erbyn hyn, beth bynnag ei chefndir. Mae’r hyn a ddywedodd yn y cyfweliad yn sicr yn awgrymu nad yw disgrifiad yr erthygl ohoni’n gywir. Nid ‘credu fod yna dduw’ yw ystyr ‘credu’ i’r Cristion ond ymddiried â’r holl galon yn y Gwaredwr Iesu Grist, Mab Duw. Nid yw’r Cristion yn dirmygu’r Beibl a phawb sy’n ei gredu nac yn ddilornus o’r arfer o fynychu capel neu eglwys. Ac er cydnabod gwendid a methiant i ymddiried yn Nuw fel y dylai, mae gan y Cristion ryw syniad a phrofiad o nerth a chymorth Duw yn ei fywyd bob dydd.  Mae llawer mwy i’r Ffydd Gristnogol na hyn.

Gweddïwn dros bawb tebyg i Nadine Dorries – pwy bynnag ydynt – sydd mor annelwig ac ansicr eu ‘cred’, ar iddynt ddod i weld mai ymddiriedaeth yn Iesu Grist yw swm a sylwedd ‘credu’ i’r Cristion.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 26 Mehefin 2022

Gwybod beth i’w ddisgwyl

Cyhoeddodd Llywodraeth yr Alban yr wythnos ddiwethaf y cyntaf o gyfres o ‘bapurau’ a fydd yn cyflwyno’r achos dros alw refferendwm arall ynghylch annibyniaeth.  Ac ar unwaith, yr hyn a’m trawodd o wylio News at Ten y BBC a gwrando ar Radio 5 Live oedd y duedd i orffen pob adroddiad ynglŷn â hyn ar nodyn ‘negyddol’. Bwletin 5 Live er enghraifft yn cyfeirio at yr hyn a ddywedodd Nicola Sturgeon yn ei chynhadledd newyddion, ond yn  cloi’r adroddiad trwy ddarlledu ymateb  beirniadol Boris Johnson. A News at Ten yn rhoi sylw i ffermwr pleidiol i annibyniaeth ond yn cloi efo bragwr a bleidleisiodd o blaid annibyniaeth yn Refferendwm 2014 ond sydd bellach yn ei erbyn.

Rhaid cyflwyno dwy ochr y ddadl, ond rwy’n ofni mai ernes a welwn yma o’r hyn a gawn ni dros y misoedd nesaf: rhoi llais i’r ddwy ochr, ond cloi yn amlach na heb (os nad yn ddieithriad) efo’r gwrthwynebiad i annibyniaeth.  A thrwy hynny, am ein bod yn tueddu i ddal gwell sylw ar yr hyn a glywn ar ddiwedd adroddiad, hyrwyddo’r farn wrthwynebus i annibyniaeth (gan roi’r argraff o fod yn ddiduedd). Byddai’n dda gen i fod yn anghywir yn hyn o beth, ond rwy’n ofni mai dyma fydd y patrwm. Gwyddom beth i’w ddisgwyl.

Yn wahanol i’r BBC, does dim angen i’r Eglwys Gristnogol fod yn ddiduedd. Rwy’n gobeithio o’r herwydd fod pobl yn gwybod beth i’w ddisgwyl oddi wrthi, nid o ran gwleidyddiaeth ond o ran ei neges sylfaenol a chanolog. Does yna ddim byd diduedd ynglŷn ag Eglwys Iesu Grist: mae hi o blaid y Ffydd, o blaid yr Efengyl, o blaid ei Harglwydd. A chyhoeddi’r newyddion da am Grist a ffordd iachawdwriaeth yw ei galwad a’i chyfrifoldeb. Sut  bynnag a thrwy ba gyfrwng bynnag y gwna hi hynny, yr un yw ei neges. O oes i oes, bu’r Eglwys yn cyhoeddi bywyd a marwolaeth ac atgyfodiad Crist ac yn galw ar bobl i gredu ynddo a derbyn trwyddo fywyd newydd a gobaith sicr. Ac oes, mae gan bobl hawl i ddisgwyl mai’r gwirionedd am Grist y bydd yr Eglwys yn ei gyhoeddi o hyd.

Ar bob cyfrif, ceisiwn ffyrdd newydd a gwahanol o gyflwyno’r neges honno. Trwy bob cyfrwng hen a newydd, yn nerth yr Ysbryd Glân awn â’r Efengyl i sylw pobl ein hoes. A maddeued Duw i ni am bob esgeulustod yn y gwaith hwn. Ond beth bynnag y cyfrwng a’r negesydd a’r amrywiol faterion y mae Eglwys Crist yn ymgodymu â hwy ar wahanol adegau, gwyddom beth i’w ddisgwyl oddi wrthi. ‘Y gair am y groes’ (1 Cor. 1:18) yw pob dim i’r Eglwys. Dyma galon y Ffydd, ac nid yw’r Eglwys yn ymddiheuro i neb am dynnu sylw pobl drachefn a thrachefn at yr hyn a gyflawnodd Crist trwy ei farwolaeth a’i atgyfodiad. Ac fel pobl y Ffydd honno, gwyddom beth i’w ddisgwyl bob tro y daw neb atom yn enw Crist: gair a fydd dyrchafu ein hannwyl Waredwr a’i arw groes.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 19 Mehefin 2022

Yn eu gwir oleuni

(Llun: Michael Steele/Getty Images)

Wel, am siom! Gôl i’r gwrthwynebwyr yn y funud olaf i roi caead ar biser torf oedd yn dal i ddathlu’r gôl a oedd yn ein tyb ni wedi sicrhau gêm gyfartal i ni. Boddi wrth ymyl y lan unwaith eto, fel y digwyddodd mor fynych i dîm pêl droed Cymru dros y blynyddoedd. Lôn ddiflas iawn am adra ydi’r A470 yn hwyr y nos wedi i Gymru golli gêm.

Ond doedd hi ddim felly nos Fercher er gwaetha’r golled. Doedd y siom ddim mor arw. A doedd colli dwy gêm o fewn wythnos i’w gilydd o bwys mawr chwaith. Oherwydd rhwng y gemau yn erbyn Gwlad Pwyl a’r Iseldiroedd roedd ein tîm cenedlaethol wedi hawlio lle yn rowndiau terfynol Cwpan y Byd.  O fewn pythefnos ar ddechrau’r mis hwn bydd Cymru wedi cael pum gêm, a phe buasem wedi colli’r pedair arall ni fyddai o bwys gan mai’r gêm yn erbyn Wcráin oedd y bwysicaf o gofio mai’r wobr oedd ‘mynd i Gwpan y Byd’. Fel y digwyddodd, cipiodd gôl hwyr i Gymru neithiwr gêm gyfartal i sicrhau na chollwn ni’r pedair.

Mor bwysig yw gweld pethau yn eu gwir oleuni. Mi garwn weld Cymru’n ennill pob gém, ond am y tro byddai un fuddugoliaeth yn ddigon. Oherwydd  o’u cymharu á’r ‘gém fawr’, eilradd yw’r ddwy gêm yn erbyn yr Iseldiroedd a’r gemau yn erbyn Gwlad Pwyl a Gwlad Belg. Heb os y mis hwn, byddai un fuddugoliaeth yn well na phedair.

Ond er cymaint y gorfoledd a’r dathlu ac er cymaint y cyffro o feddwl am Gymru ar lwyfan mwyaf y byd pêl droed yn nes ymlaen eleni, gwyddom mai dim ond gém yw’r cyfan. O weld pethau yn eu gwir oleuni, deallwn mai dibwys oedd y gém yn erbyn Wcráin, fel pob gém arall. O’r herwydd, daliwn Wcráin a’i phobl yn ein meddyliau a’n gweddïau heddiw eto wrth i’r rhyfel yno barhau a dwysau.

Mor rhwydd yw gwneud yr eilradd yn flaenoriaeth a’r pwysig yn ddibwys. Dyna’n sicr a ddigwydd pan rydd pobl le i bopeth ond i Dduw gan ddiystyru’r cyfan y mae Efengyl Iesu Grist yn ei gynnig iddynt. Ond nid eraill yn unig. Gallaf finnau ymserchu mewn pethau nad oes na gwerth na pharhad iddynt ac anghofio cyfoeth y Ffydd. Gallaf ymboeni am bethau nad oes gennyf reolaeth drostynt, fel pe byddai popeth yng ngwaith yr Arglwydd yn dibynnu arnom ni.

Oes, mae arnaf finnau angen gras i weld pethau yn eu gwir oleuni. Gras i weld nad yw cyfoeth mwya’r byd yn ddim o’i gymharu á thrysor mawr yr Efengyl? Gras i sylweddoli mai yn llaw’r Arglwydd Dduw y mae ei waith heddiw fel erioed, ac nad ein galluoedd na’n gwendidau ni sy’n penderfynu beth ddaw o’r dystiolaeth Gristnogol yn ein gwlad ond bwriadau grasol a rhagluniaethol Duw. A gras hefyd i weld ein beiau a’n methiannau yn eu gwir oleuni rhag i ni ymdroi’n barhaus mewn môr o euogrwydd ac anghofio’r maddeuant llawn am bob bai sydd i ni yn enw Iesu Grist.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 12Mehefin 2022

Aros am yr Ysbryd

Beth pe byddai …?  Pe byddwn wedi gwneud y peth yma?  Neu heb wneud y peth acw? Anodd ydi deud beth allasai fod wedi digwydd dan amgylchiadau gwahanol.

Ond nid felly heddiw ar y Pentecost wrth i ni gofio’r hyn a ddigwyddodd i ddisgyblion yr Arglwydd Iesu ddeng niwrnod wedi iddo esgyn i’r nefoedd a hanner can diwrnod wedi’r atgyfodiad. Rhoesai Iesu Grist addewid a siars i’w ddisgyblion: ‘Ac yn awr yr wyf fi’n anfon arnoch yr hyn a addawodd fy Nhad; chwithau, arhoswch yn y ddinas nes eich gwisgo chwi oddi uchod â nerth’ (Luc 24:49).  Pe na fyddent wedi gwneud yr hyn a orchmynnodd, ond yn bwysicach fyth pe na fyddai Duw wedi cadw ei addewid iddynt, gwyddom beth fyddai wedi digwydd. Neu, yn fwy cywir, yr hyn na fyddai wedi digwydd.

Pe na fyddai’r Ysbryd Glân wedi ei roi iddynt, ni fyddai’r disgyblion wedi dod yn dystion i’r Efengyl. Ni fyddent wedi ymdaflu i’w cenhadaeth. Ni fyddai’r Efengyl wedi ei lledaenu. Ni fyddai’r cenhedloedd wedi troi at Grist. Ni fyddai’r Eglwys wedi ei sefydlu. Mor wahanol fyddai hanes y byd cyfan. Ac mor wahanol ein bywydau ninnau pe na fyddai’r Ysbryd wedi dod mewn nerth y diwrnod hwnnw. 

Mae’r Pentecost yn amlwg yn un o ddyddiau allweddol ein Ffydd,  ac mae tywalltiad yr Ysbryd Glân yn un o’i digwyddiadau hanfodol. Y mae yr un mor hanfodol i’r Ffydd a’r Eglwys â’r hyn a ddathlwn ar y Nadolig a’r Pasg gan ei fod yn rhan o gynllun Duw i fynd â’r newydd da am Iesu Grist a’i waith achubol i bob cwr o’r byd.  Yn hynny o beth, roedd y Pentecost yn unigryw a’r diwrnod hwnnw felly’n un o’r dyddiau mawr sy’n bwrw ei gysgod dros hanes ein byd.  Ni fyddai’r un ohonom yn credu yng Nghrist pe na fyddai’r Ysbryd wedi ei roi a phe na fyddai’r disgyblion wedi eu nerthu ar gyfer eu cenhadaeth.

Dathlwn y Pentecost gan ddiolch am yr olwg ar y digwyddiad rhyfeddol a gawn yn Llyfr yr Actau.  Ond er ei fod yn ddigwyddiad unigryw, cofiwn mai trwy’r un Ysbryd y cyflawnir gwaith Duw ym mhob oes. Ers y Pentecost bu’r Ysbryd Glân ar waith yn bywhau ac arwain a nerthu Eglwys Iesu Grist. Ac yn nerth yr Ysbryd hwnnw y mae i ninnau obaith o gyflawni ein gwaith. Dim ond  trwy ei ddylanwad y gwêl yr Eglwys fendith a llwyddiant.

Rhwng y Dyrchafael a’r Pentecost, ‘aros’ i’r disgyblion oedd ‘dyfalbarhau yn unfryd mewn gweddi’ (Actau 1:14).  Esgorodd y gweddïo ar ufudd-dod i Dduw wrth iddynt ddewis Mathias i gymryd lle Jwdas Iscariot. Ond heb os, prif nodwedd yr ‘aros’ oedd erfyn ar Dduw i wireddu’r addewid i roi iddynt yr Ysbryd. Ym mhopeth a wnawn yng  ngwasanaeth Crist, boed yr ‘aros’ hwn yn brofiad i ni, wrth i ninnau erfyn am dywalltiad grasol o Ysbryd Glân Duw i ysgwyd byd a betws trwy ddyrchafu enw Iesu a thynnu pobl ato.

Cliciwch yma https://gronyn.wordpress.com/gronyn/ i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Y Sulgwyn, 05 Mehefin 2022