Ar dop y gert

O greadur sy’n hoff o chwaraeon o bob math, mae’n rhaid i mi gyfaddef nad ydw i’n ddyn rygbi.  Hyd at neithiwr, welais i’r un eiliad o gemau Cwpan Rygbi’r Byd.  Nid mod i’n fwriadol wedi osgoi’r gystadleuaeth cofiwch, ond rywsut aeth yr wythnos heibio heb i mi weld na chic na daliad na thafliad.  Welais i mo gem gyntaf Cymru hyd yn oed am fy mod mewn cymanfa ym Mhenisarwaun bnawn Sul diwethaf.  Ond roedd neithiwr yn wahanol.

Roedd criw rhaglen bêl droed Ar y Marc ar y radio fore ddoe yn holi beth oedd y term Cymraeg am ‘bandwagon’. Beth bynnag ydyw, dwi’n fodlon iawn cydnabod mod i wedi neidio ar y gert honno neithiwr! Roedd yn boenus am ran helaethaf y noson wrth i Loegr fynd ar y blaen, ac aros ar y blaen hyd at y munudau olaf. I rywun mor ddiddeall â mi, roedd pethau’n ymddangos mor anobeithiol. Gyda phob anaf cas i chwaraewyr Cymru, roedd yn edrych yn fwy a mwy tebygol mai’r Saeson fyddai’n clochdar yn uchel ar ddiwedd y gêm. Roeddwn wedi digalonni, a bu bron i mi roi’r gorau iddi ac ail afael yn y dasg o baratoi’r golofn hon! Wnes i mo hynny, ond fy ngorfodi fy hun i ddal i wylio. Ac yna mi ddechreuodd popeth newid, ac fe ddaeth y cais a’r trosiad i wneud y sgôr yn gyfartal. Ac yna’r gic gosb. Ond roedd honno o bellter. Braidd yn rhy bell oddi wrth y pyst i Dan Biggar? Ddim o’r fath beth, a Chymru 3 phwynt ar y blaen! Roedd y chwe munud dilynol yn fwy poenus fyth. Ond o’r diwedd daeth y chwiban olaf, a minnau erbyn hynny ar ben fy nigon, reit ar dop y gert. Erbyn y gêm nesaf, beryg iawn y bydd gen i glamp o gennin pedr ar fy mhen, fel cefnogwr rygbi gwerth ei halen.

Bydd cefnogwyr pybyr yn wfftio’r fath Philistiaeth. Ac mi allaf ddeall peth felly. Ond gallaf gyfiawnhau neidio ar y gert arbennig hon. Onid oes gan bob Cymro a Chymraes hawl i neidio ar y bandwagon pan fydd Cymru’n trechu Lloegr mewn unrhyw gamp?

Mae gan Iesu ddameg am bobl yn cael eu cyflogi i weithio mewn gwinllan ar wahanol adegau o’r dydd (Mathew 20:1-16). Mae rhai’n gweithio am un awr yn unig, ac yn cael yr un tâl a’r rhai a fu’n gweithio trwy’r dydd. Mae’r rhai a fu’n gweithio trwy’r dydd yn cwyno ac yn edliw hynny i’r meistr, ond mae hwnnw’n mynnu bod ganddo hawl i roi’r un cyflog i bawb, faint bynnag o oriau y buont yn gweithio. Yn nheyrnas nefoedd, mae croeso i bobl neidio ar y gert. Bydd rhai wedi bod ar gert y deyrnas am ran helaethaf eu bywyd, ac eraill yn neidio arno yn hwyr y dydd. Ond mae Iesu’n dangos nad oes gan neb reswm dros gwyno am hynny. Bydd rhai wedi dilyn Iesu am flynyddoedd, gan ddal pwys a gwres y dydd. Daw eraill i gredu ynddo yn ddiweddarach yn eu bywydau. Ond rhyfeddod y deyrnas yw na fydd neb yn edliw hynny gan nad ein hymdrech ni ond gras Duw sy’n dod â phawb ohonom i mewn iddi.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 27 Medi, 2015

Cario croes

Mi ddylwn i fod wedi aros am sgwrs, ond roedd o’n sefyll mewn lle digon peryg ar y gylchfan yr ochr yma i Bont y Borth. Y groes a dynnodd fy sylw. Nid pob dydd y gwelwch chi ddyn yn datgymalu croes fawr ar ochr y lôn. Mi wnes i arafu ddigon i sylwi ar y geiriau ‘Pray’ a ‘Wales’ ar gefn ei grys-T coch.

Trwy chwilio’r We wedi dod adra mi welais mai Clive Cornish oedd y dyn efo’r groes. Nos Lun diwethaf oedd hynny, ac yn ôl y wybodaeth ar wefan ‘threesixteen’ roedd o wedi cychwyn taith o amgylch Cymru’r diwrnod cynt, a hynny o Lanberis! Chlywais i neb yn dweud eu bod wedi ei weld yn cario’r groes i ben yr Wyddfa’r Sul diwethaf, ond yn ôl y wefan felly y dechreuodd Clive ei daith dair wythnos o amgylch y wlad. Wrth lusgo’r groes o fan i fan (mae’r olwyn ar waelod y groes yn help!) ei fwriad yw tynnu sylw at yr Efengyl a rhannu’r newydd da am y Crist a fu farw ar groes Calfaria. Ei obaith yw cael cyfle i sgwrsio â phobl am y Ffydd a gwneud i bobl feddwl am gariad achubol Duw tuag atynt.

Nid dyma’r tro cyntaf i Clive Cornish ddilyn taith o’r fath. Mae wedi bod o amgylch Cymru dair neu bedair gwaith o’r blaen ers iddo fentro allan gyda’r groes am y tro cyntaf yn 2003. Gallwn ddychmygu’r gwahanol ymateb a gaiff Clive a’r groes fawr. I rai, mae llusgo’r groes hon yn beth od i’w wneud; i eraill, mae’n eithaf mentrus; i lawer, mae’n gwbl hurt. Ond mae’r cerddwr ei hun yn deall hynny, ac yn chwilio am bob cyfle i egluro mor ganolog ydi croes Iesu Grist i neges yr Efengyl. Mae’n sgwrsio â phobl am y Ffydd Gristnogol ac yn trafod yr amrywiol gwestiynau y bydd pobl yn eu gofyn. Ac er mor ddieithr y fath genhadaeth i lawer ohonom, pwy a ŵyr pa ddaioni a ddaw ohoni a faint o bobl a fydd wedi eu hysgogi drwyddi i feddwl am gariad rhyfeddol Duw?

Duw ei hun a ŵyr, mae angen ysgogi pobl i ystyried y groes. Nid croes 12 wrth 6 troedfedd Clive Cornish ond y groes a lusgwyd gan Iesu i Galfaria. I rai, mae honno hefyd yn od neu’n hurt.   I eraill, mae’n drasiedi ac yn wastraff. I lawer (ac i’r mwyafrif, o bosibl) mae unrhyw awgrym fod a wnelo’r groes â chariad Duw yn anodd ei amgyffred. Ond prawf o gariad Duw tuag atom yw’r groes er hynny. Neges fawr Y Beibl yw bod Iesu wedi ein caru i’r eithaf; a’r eithaf hwnnw oedd bodloni i ddioddef a marw yn ein lle ar groes greulon Calfaria.

Nid pawb sy’n deall hynny, wrth gwrs. Ac felly, mae unrhyw beth sy’n ysgogi pobl i feddwl am groes Iesu a’i hystyr i’w groesawu. Gallwn weddïo y bydd cenhadaeth wahanol Clive Cornish yn dod â chroes y Gwaredwr i sylw llawer o bobl Cymru dros y pythefnos nesaf. Gallwn hefyd ein hatgoffa’n hunain mai cyhoeddi croes Crist (sy’n ffolineb i rai ac yn dramgwydd i eraill, ond yn oleuni a bywyd i’r credinwyr) yw ein priod waith ninnau.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 20 Medi, 2015

 

Walter a Bertie

Bedair blynedd yn ôl, ym Mrwsel ar Fedi 16 2011, cwblhaodd Americanwr o’r enw Walter Dix ras 200 medr mewn 19.53 o eiliadau.  Dim ond tri dyn oedd wedi rhedeg yn gyflymach erioed. Ond druan o Walter, gan fod un o’r tri – Yohan Blake – wedi cyflawni’r gamp yn yr un ras ag o y diwrnod hwnnw!  Er iddo redeg mor gyflym, dddaru Walter ddim hyd yn oed ennill y ras!   Afraid dweud mai Ussain Bolt yw’r cyflymaf erioed wedi iddo redeg y 200 medr mewn 19.19 o eiliadau ym Merlin ar Awst 20, 2009.

Os nad oedd 19.53 o eiliadau yn ddigon cyflym i Walter, roedd yn hen ddigon cyflym i Bertie sicrhau ei le yn rhifyn diweddaraf y Guinness Book of Records. Cwblhau 18 troedfedd mewn 19.53 o eiliadau oedd camp arbennig Bertie’r crwban o Durham.  O gofio mor ddiarhebol o araf yw crwbanod, roedd camp Bertie o bosibl yn fwy rhyfeddol nag eiddo Walter!

Does gen i mo’r syniad lleiaf pa mor gyflym y gallaf redeg erbyn hyn.  Mewn ras yn erbyn Bertie, siawns mai’r sgwarnog fyddwn i.  Mewn ras yn erbyn Walter, y crwban fyddwn i’n sicr.  Byddai’n ddifyr gwybod p’run ai at Walter ynteu Bertie y byddwn agosaf ar ôl 19.53 o eiliadau!  Ond dyna ras a hanner fyddai Bolt dros 200 medr yn erbyn Bertie dros 18 troedfedd – y sgwarnog a’r crwban go iawn!  Dim ond mewn chwedl y cewch chi’r fath ras, wrth gwrs.  Fedrwch chi ddim cymharu Bertie gydag athletwyr fel Walter Dix ac Ussain Bolt.  Dydyn nhw ddim yn yr un byd.  Byddai 18 troedfedd mewn 19.53 o eiliadau yn amlwg yn ddiwedd gyrfa i athletwr gwerth ei halen.

Rhedeg y ras y’n gosodwyd ynddi sydd angen i ni ei wneud.  Fedrwn ni ond gwneud hynny. Ond yn y bywyd Cristnogol mae peryg i ni edrych ar ambell i sgwarnog, a digalonni.  O weld y ddawn sydd gan ambell un i dystio dros Grist, neu’r ffydd gref sydd gan rai yn wyneb pob math o dreialon, neu’r modd y mae eraill yn dangos eu cariad at Grist trwy ei wasanaethu mewn sefyllfaoedd peryglus ac anodd gallwn anobeithio a gweld ein hunain yn ddisgyblion cwbl aneffeithiol i Iesu Grist.

Ond mae peryg i ni hefyd edrych ar ambell i grwban, ac ymffrostio. O weld rhai Cristnogion yn cael trafferth i ddal ati yn eu tystiolaeth a’u gwasanaeth, mae’n rhwydd iawn teimlo’n falch a meddwl ein bod gymaint gwell na nhw.  O weld eraill yn baglu ac yn ildio i bob math o demtasiynau, mor rhwydd yw canmol ein hunain am beidio â chael ein rhwydo yn yr un ffordd.

Ond nid bywyd y Cristnogion eraill hyn yw ein bywyd ni.  Fedrwn ni ddim byw bywyd pobl eraill, a does dim angen i ni geisio gwneud hynny.  Rhedeg y ras y’n gosodwyd ni ynddi yw’r nod, a gwneud hynny gan wybod bod nerth a chymorth Duw yn cael ei roi i ni ar gyfer beth bynnag sydd angen ei wneud a beth bynnag a wynebwn.

Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 13 Medi, 2015

Pobl

I lawer o bobl, term dieithr iawn yw ‘cyfryngau cymdeithasol’ a byd dieithr yw Twitter a Facebook. Ond trwy’r cyfryngau hyn, ar gyfrifiadur a ffôn a sawl dyfais electroneg arall – mae pobl yn cysylltu â’i gilydd ac yn cyfryngu pob math o wybodaeth i gyfeillion a theulu, i gydnabod a dieithriaid, i bobl drws nesaf a phobl ym mhellafoedd byd. Yn aml iawn, gwybodaeth gwbl ddi-fudd yw honno.   Ydych chi wir eisiau gwybod be gafodd Hafwen i frecwast neu pa liw sanau mae Huwcyn yn eu gwisgo yn y gwaith heddiw?

Ond mae gwedd arall i bethau gan fod gwybodaeth o wir bwys yn cael ei rhannu ar brydiau, a phobl yn dweud eu dweud am bynciau a digwyddiadau o’r pwys pennaf. Ac ar brydiau, mae’r wybodaeth honno yn rhagori ar yr hyn a welwn ni ac a glywn ni yn y papurau newydd a’r bwletinau newyddion. Ers wythnosau, bu’r papurau a’r bwletinau yn sôn am ‘argyfwng y mewnfudwyr’. Clywsom am y bobl ddrwg sy’n elwa ar y trueiniaid hyn trwy godi crocbris i’w cario mewn cychod dros Fôr y Canoldir. Clywsom am gychod yn suddo a phobl yn boddi. Gwelsom y ‘mudwyr’ yng ngwersyll Calais yn aros eu cyfle i neidio ar lori neu drên er mwyn croesi i Brydain.

Rywsut, fe lwyddodd y cyfryngau Prydeinig i roi’r argraff bod yr holl ‘fudwyr’ a ddaeth o Affganistan a Syria a’r gwledydd eraill yn cyrraedd Calais ac yn benderfynol o ddod i Brydain yn anghyfreithlon. Rhoed yr argraff mai’r ‘broblem’ oedd y ffaith fod y ‘mudwyr’ yn bygwth ein gwasanaeth iechyd a’n gwasanaethau cymdeithasol ni ym Mhrydain. Clywyd mwy nag un gwleidydd yn dadlau y dylasai’r rhain fodloni ar y gwersylloedd pwrpasol a ddarparwyd ar eu cyfer yn Nhwrci a Gwlad yr Iorddonen a mannau eraill yn hytrach na chwilio am well byd ym Mhrydain.

Ond ers misoedd hefyd bu llawer yn defnyddio’r cyfryngau cymdeithasol i dynnu sylw at ddioddefaint echrydus y bobl a bortreadwyd fel problem fawr i ni yn y gwledydd hyn. Trueni pethau yw na chymerodd eraill, yn cynnwys Llywodraeth Prydain, lawer o sylw nes iddynt weld lluniau dirdynnol o gorff marw plentyn bach 3 oed ar draeth yn Nhwrci y dydd o’r blaen. Y lluniau hynny a ysgogodd beth newid meddwl a pharodrwydd i ystyried croesawu rhywfaint rhagor o ffoaduriaid.

Cymwynas y bobl a fu’n galw ers misoedd arnom i agor ein llygaid i’r argyfwng hwn fu ein hatgoffa mai pobl o gig a gwaed yw’r ffoaduriaid hyn – nid problem na bygythiad na mudwyr nac ystadegau – ond dynion, merched, pobl ifanc a phlant cyffredin yn ffoi o’u gwledydd a’u cartrefi am nad oes dim arall y gallan nhw ei wneud. Wrth weddïo drostynt, gweddïwn hefyd dros ymdrechion mudiadau Cristnogol fel Tearfund i estyn cymorth yn enw Iesu Grist. Darllenwch am ymateb Tearfund dros y dudalen.

 Cliciwch yma www.gronyn.org/gronyn i fynd at rifyn diweddaraf Gronyn – Dydd Sul, 06 Medi, 2015